Aile, Tatarların sosyal yapısının en temel birimidir. Kırsal kesimlerdeki ve bozkırlardaki Tatar aileler üç dört kuşak toplu halde yaşarlar. Tatarlar, 18 yaşını doldurduktan sonra evlenirler. Bu geleneğin Xinjiang'ın kuzeyindeki soğuk iklim nedeniyle fizyolojik olgunlaşmanın geç olmasından kaynaklandığı savunuluyor. Yapılan araştırmalar, Xinjiang'da yaşayan Tatarların evlilik yaşının nispeten büyük olduğunu gösteriyor. Erkeklerin evlilik yaşı 25, kızlarınki ise 20 civarındadır. Son dönemlerde Tatarlar ailenin isteğine bakmadan gönüllerince evleniyorlar. Tatarlar, genç yaşlarda evlenmeyi teşvik etmez, aynı soy isimli olanlar da evlenmez.

Tatarların geleneksel evlilik töreni, gelinin evinde yapılır. Damat, gelin evinde birkaç ay, hatta bir yıl kalır, ancak bu süre tamamlandığında gelini kendi evine götürebilir. Gelin damadın evinde oturmaya başladığında, eşinin aile ismini kullanmaya başlar.

Tatarlar, ölüleri gömme geleneğini koruyor. Cenaze törenlerinde, İslam geleneklerini uygularlar.

Tatarlar, protokole büyük önem verir. Terbiyeli olma, günlük hayatlarında sadık oldukları en temel kuraldır. Tatarlar aile düzenini korumaya da önem verirler. Onlara göre, ailede hareket kuralları oluşturulması, ailenin geleceğini belirler. Tatarlar arasında ahlâk eğitimi, son derece yaygındır. Bu eğitimin başlıca konuları arasında, yaşlılara saygı ve çocuklara şefkat, karşılıklı sevgi, çalışkanlık, içtenlik, sadakat, iyi kalplilik ve güvenilirlik yer alır.

Tatarlar, yolda karşılaştıklarında saygılarını göstermek için çeşitli hareketler yaparlar. Hangi tarafın önce selam vereceğinin kuralı vardır. Ata veya arabaya binenler, öncelikle yaya yürüyen veya yerde oturan insanlara selam verir, yaya yürüyenler öncelikle oturan veya ayakta kalanlara selam verirler. Bunun yanı sıra, daha az kişi olan grubun daha kalabalık gruba selam vermesi ve gençlerin her zaman yaşlılara öncelikle selam vermesi gerekir.

Tatarların geleneklerinde çocukların eğitimine son derece önem verilir. Erkek çocuklar, sadık olması, yaşlılara saygı göstermesi, tarım ve çobanlık becerileri edinmesi, okuma yazmayı bilmesi ve kadınlara saygısızlık etmemesi yönünde eğitilir. Kız çocuklar ise süt sağma, erkek ve kız kardeşlerinin bakımı, ev işleri, nakış ve dokuma işleri ile kaynanaya ve eşine saygı, çocuklarını yetiştirme ve aile dayanışmasını koruma konularında eğitilir.

Edebiyat

Tatarlar, çok sayıda geleneksel edebiyat eseriyle dünyada ün saldı. Alleppobarja adlı efsane, totem, kurt, leopar ve ejderi konu alan efsaneler ve Sak-Sok adlı şiir bu geleneksel efsane ve şiirlerin başlıca örnekleridir. Sak-Sok, yediden yetmişe bütün Tatarların bildiği halk şiiridir. Bu şiire göre, bir varmış bir yokmuş, bir ailede ikiz erkek kardeş varmış. Ancak, bu ikizler anne babalarının sözlerini hiç dinlememişler ve küçük bir şey için bile sıkça kavga etmişler. Bir gün, babası dışarıya gitmiş, ikizler de bir yay için birbirine girmiş. Bu duruma kızan anneleri beddua ederek, ikizlerin ormanda iki kuşa dönüşmesini dilemiş. Ancak, annenin bedduası gerçeğe dönüşmüş. İkizler kuşa dönüşmüş ve ormanda gün boyu, "sak" ve "sok" diye acı çığlıklar atmışlar ve anne babalarının yanına bir daha dönmeleri mümkün olmamış. Sak-Sok şiiri, ailedeki uyumsuzluğun acılarını canlı şekilde tasvir eder. Tatarlar arasında yaygın olan bu şiir günümüzde de varlığını sürdürüyor. Tatarlar, tarihten beri ikiz çocuk doğmasını Tanrı'nın insanlara özel bağışı olarak görürler ve ikizlerin süper güce sahip erkekler olduğuna inanırlar. Bu nedenle eski dönemlerde aşiretlerin liderliğini ikizler yürütürdü. Sak-Sok şiirinde ise insanların dayanışma içinde olması, başkalarına rahatça beddua etmemesi, özellikle annelerin kendi çocuklarını lanetlememesi çağrısı yapılır. Çünkü, Tatarlar annelerin dualarıyla iyi dileklerinin kutsal olduğunu, bedduanın da bazen garip etki verebileceğini, sıradan insanları, hatta Tanrı'nın bağışı olan ikizleri bile etkilediğini düşünürler.

Tatarların sözlü halk şiirleri son derece zengindir. Bu şiirlere örnek olarak "Muhammed Emin", "Kazan'ın Fethi", "Süyümbike", "Kağanın Kızı" adlı eserler gösterilebilir.

Avrupa'da sanayi devrimi ve Çarlık Rusyası'nda sosyal değişimlerin yaşanmasıyla birlikte, Tatarların kültür ve bilim alanlarında yeniden gelişme görüldü. Bu dönemde çok sayıda Tatar edebiyatçı ve şair yetişti. Bunlar arasında Abdülcebbar Kandalıy (1797-1823), Şemseddin Zeki (1825-1865), Ali Çokrıy (1826-1889), Miftaheddin Akmolla (1831-1895) ve Yakov Yemelyanov (1848-1893) bulunuyor.

Tatarların sevdikleri telli çalgılar arasında mantolin, heptachord, gitar ve Babalayk vardır. Tatarların sevdiği tuşlu çalgı ise akordeondur. Akordeon, çalgıdaki tuş düzenine göre birkaç çeşide ayrılır.

Xinjiang'da yaşayan çeşitli etnik grupların tiyatrolarında 1930'lu yıllarda Tatarlar, öncü rol oynadılar. O dönemde, feodal ve dini güçlerin baskısı nedeniyle kadın oyuncular erkek oyuncularla birlikte sahneye çıkamazdı. Buna rağmen, Tatar edebiyatçılar, eski Sovyetler Birliği'ndeki senaryolardan esinlenerek bu senaryoları özenle işlediler ve yeniden sahneye koydu. Tatarların tiyatrosu, toplumsal gelişmeleri ve erkek-kadın eşitliği gibi konuları işledi. Aşkı konu alan tiyatro eserlerinde feodal düşünceler eleştirildi ve birbirlerine sadık kalan aşıklar övüldü. Bununla birlikte, Tatar erkek ve kadın oyuncular yeni kurulan Uygur, Kazak, Özbek tiyatro topluluklarına katıldı. Tatar kadın oyuncuların sahneye çıkması, Xinjiang'da bir ilke imza attı.