xinjiang1211

    Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzeybatısında yer alan İli (Yili) Kazak Özerk İli, yüzölçümü bakımından Almanya'ya eşittir.

    İli (Yili) Kazak Özerk İli, Altay (Aletai) ve Tarbağatay (Tacheng idari birimi) olmak üzere iki yönetim alanından oluşur. Özerk il sınırları içinde Gulca (Yining kenti), Çöçek (Tacheng kenti) ve Kuytun (Kuitun) kentleri ile Gulca (Yining ilçesi) Korgas (Huocheng), Künes (Xinyuan), Dokuztara (Gongliu), Tekes (Tekesi), Nilka (Nileke), Moğolküre (Zhaosu), ilçeleri ve ÇapçalŞibe (Chabucha'erXibo) Özerk İlçesi yer alır. Kuzeyde Rusya'ya, batıda Kazakistan'a ve doğuda Moğolistan'a komşu olan İli Kazak Özerk İli'nin güneyinde Tanrı Dağları ve Kurban Turgut Çölü bulunur.

    Batı Han Hanedanı döneminde burada İli Genel Komutanlığı kurulmuştu.

    İli bazı bilim adamları tarafından "doğu ırkının müzesi" olarak nitelendirilir.

    Ahalisinin çoğunluğu Müslüman, Budist veya Hristiyan olan özerk ilde esas olarak Kazaklar yaşar. Kazakların çoğunluğu Müslümandır.

    İli, Çin'in yabancı ülkelerle yaptığı ticarette dışa açılan önemli bir kapıdır. Burada, aralarında Korgas, Baktu ve Ceminey'in de bulunduğu devlet düzeyinde birinci sınıf sınır kapıları vardır. Çin'in en büyük kara sınır kapılarından biri olan Korgas Sınır Kapısı'ndan her yıl taşınan yük milyonlarca tona ulaşırken, yolcu sayısı da milyonlarca kişiyi bulur.

    İli'nin bir define olduğu söylenir.

    Gerçekten de İli, altın, berilyum, beyaz mika, potasyum feldspat, krom, paladyum, kömür, demir, kuvars vemanganez rezervleri bakımından Çin'de ya birinci sırada yer alır, ya da ön sıralarda gelir. 300 milyar ton kömür rezervi olduğu hesaplanan İli, Çin'de kömür kaynakları barındıran en önemli bölgelerden biridir. Aşır (Ashele), Çin'de bakır çıkarılan en büyük maden ocaklarındandır.

    Boz ayı, dört tırnaklı kaplumbağa ve kunduz, İli'ye özgü paha biçilmez hayvanlardan bazılarıdır. Yaban elması ve yaban cevizi, son jeolojik devirde ortaya çıkan değerli bitkiler arasındadır. Dokuztara ilçesinde 5 bin 260 hektardan fazla bir alanı kaplayan yaban cevizi ağaçları, dünyada kendi türündeki en geniş ormandır.

    Turistlerin en çok rağbet gösterdikleri yerlerden biri olan İli'de havayolları ve karayolları ulaşımı epey gelişmiştir.

    Nemli bir iklimi olan İli, Xinjiang'da en fazla yağış alan yöredir. O nedenle İli, kuraklığıyla ünlü Orta Asya'da "yağışlı ada" olarak tanımlanır.

    Kengsay Meyve Vadisi (Guoziguo), Narat (Nalati), Tanbalı (Tangbula), Göldenin (Kuerdening), Şuta (Xiata) Eski Kanalı ve Karacon (Kalajun) Yaylası, İli'de bir yeşillik denizi oluşturmaktadır.

    Aralarında İli Nehri ve Kanas Gölü'nün de bulunduğu 200'den fazla büyüklü küçüklü akarsu ve göl, İli'yi sulamaktadır.

    Bu yöre, iklimi nedeniyle "Çin Seddi'nin ötesindeki güney Çin" olarak anılır.

    Verimli toprakları olan İli, "elma diyarı" ve "uçan atların yurdu" olarak da tanınır.

    Pastırma, at kokoreci, tereyağı ve peynir, sevilen yiyecekler arasındadır.

    Lezzetli içkileriyle ünlü İli'de yapılan "Yilite" (İli Özel) adlı içki, Çin'de çok tanınmıştır.

    İli'de dağlarda üretilen çiçek balının kalitesi çok yüksektir. İnanmayanlar, İli'ye gidip tadına bakabilir.

    Buradaki doğal otlak, 120 milyon hektarı geçen genişliğiyle Çin'deki dört büyük çayırdan biridir. Bu engin otlakta ince yünlü Xinjiang koyunu, Xinjiang tipi merinos koynu, kahverengi XinjiangKongur sığırı ve İli atı gibi seçkin hayvan cinsleri yetiştirilir.

    İpek Yolu üzerindeki başlıca duraklar arasında bulunan İli, tarih boyunca Çin'den Orta Asya'ya ve Avrupa'ya açılan önemli geçitlerden biri olmuştur.

    Eski Çağlarda Sailer, Yüeçiler ve Usunlar burada yaşamıştı. Erken dönemlerde bronz kullanmaya başlayan Sailer, İli'de Tunç Devri uygarlığını başlatmıştır. Bu bilgiler, "Shiji" (Tarihsel Kayıtlar) ve "Han Kitabı"nda yer almaktadır.

    Cengiz Han, 780 yılı aşkın bir süre önce at üzerinde buradan geçmişti.

    Qing yönetimi yetkililerinden Lin Zexu, bu yörede sulama tesisleri inşa ettirmişti.

    Moğolküre (Zhaosu) Yaylası Taş Heykelleri, Tarbağatay'daki (Tacheng) Çağantogay (Yumin) ilçesinde bulunan Barda Kul Eski Kaya Resimleri Topluluğu, Gedin Dağı'ndaki Başarı Anıtı, Usun Mezarları Topluluğu, Küre (Huiyuan) Antik Kenti, Moğolküre'deki Tanrı Tapınağı ve Tekesi'deki Sekizgen Tanbalı Kenti, İpek Yolu boyunca yaratılan parlak kültür ve uygarlığı gözler önüne sermektedir.