CRI Hakkında | Eski Versiyonumuz
Uygur Darvaz Sanatı
  2013-07-31 13:59:58  cri

    "Darvaz" sözcüğünün en erken yazılı kaydı, 1070'li yıllarda yazılan "Divânü Lügati't Türk"te görülür. Bu kayda göre, "Darvazlık" adıyla bilinen ip cambazlığının geçmişi, Xinjiang'da bin yılı aşkın bir süre öncesine gider. Han Hanedanı'na ait tarihi kayıtlarda "Batı Bölgeleri'nde yüz çeşit gösteri ve cambazlık türü bulunduğu" yazılıdır. Darvazlığın da bunlardan biri olduğu düşünülüyor.

    İp cambazlığında henüz çelik tel kullanılmadığı dönemlerde darvazlar, ketenden veya keten, pamuk ve yün karışımından yapılan bir ip üzerinde gösteri yapardı. Uygur darvazları genellikle iki ellerinde 6 metre uzunluğunda bir denge sırığı tutar. Han cambazları ise denge sırığı kullanmaz.

    Darvazlık ile akrobaside, yükseğe gerili çelik tel üzerinde yürüme gösterisi, birbirine çok benzer. 20-30 metre mesafeyle yere çakılmış olan 10 metre yüksekliğindeki iki ahşap direğin arasına 3-4 santimetre çapında bir tel gerilir, direkler eğimli iplerle yere sabitlenir. Ayrıca direklerden birinin yere çakıldığı noktaya da bir tel takılır; bu tel, 45 derecelik açıyla yukarıdaki tele gergin olarak bağlanır. Darvaz, bu eğimli telden havadaki tele çıkıp gösteri yapar. Öbür direğin tepesinde küçük bir platform bulunur. Burası hem bir gösteri mekânı, hem cambazın hareket değiştirdiği yer, hem de bir sahne donatımı olarak kullanılabilir.

    Darvazların en sık yaptıkları hareket, yüksek telde yürümektir. Diğer hareketler arasında zıplama, dans etme, perende atma, bağdaş kurma, iki gözü bağlı olarak yürüme vb. vardır. Darvazlar, telde yürürken aniden tele oturur, sanki dikkatsizlik sonucunda düşüyormuş gibi yapar ve izleyicilerin korkudan bağırışları arasında gösterisine devam eder.

    Eskiden darvazlık gösterileri, halktan kişilerin kurduğu seyyar toplulukların bir yerden bir yere gitmeleriyle yapılırdı; amaç, gösteri karşılığında izleyicilerden biraz tahıl ve para alarak geçinmekti. Darvazlık, aile içinde nesilden nesle ve sözlü olarak öğretilirdi. Darvazlık çok tehlikeli bir meslektir. Cambaz dikkatsiz davranırsa veya başka bir hata yaparsa düşebilir, hatta hayatını kaybedebilir. O nedenle doğuştan yetenekli olmayan kişiler darvazlığa alınmaz ve her darvaz sanatçı olarak kabul edilir.

    Eskiden darvaz toplulukları genellikle Xinjiang'ın güney kesimindeki Kaşgar'da bulunur ve yeşil vahalar arasında dolaşırdı. 1980'li yıllara gelindiğinde sadece Yenihisar (Yengisar) bir darvaz topluluğu kalmıştı. 1990'lı yıllardan sonra Xinjiang Akrobasi Topluluğu bünyesine alınan bu topluluğun, eğitim ve donanım düzeyi gözle görülür şekilde yükseldi. Topluluk yeni, daha etkileyici ve daha heyecan verici numaralar yapmaya başladı. Bunlar arasında, telde baş aşağı durma, telde tek tekerlekli bisiklete binme, tek tekerlekli bisikletle tel üzerinde giderken ayaklar üzerine konan kâselerle çeşitli hareketler yapma, omuzlara başka bir kişi alarak telde yürüme vb. bulunmaktadır. Darvazlık gösterilerinde yetenekli isimler de ortaya çıkmıştır. Adil Huşur, adını birçok kez Guinness Dünya Rekorlar Kitabı'na yazdırmıştır. Ablet Mecün, akrobasi alanında Çin'deki en büyük ödül olan "Altın Arslan Ödülü"ne lâyık görülmüştür. Xinjiang Akrobasi Topluluğu, sistemli eğitimle çok sayıda darvaz yetiştirmiştir.

    20. yüzyıla girildikten sonra Xinjiang'ın güneyinde, resmi kurumlara bağlı olmayan bazı darvaz toplulukları yeniden kurulmuştur. Bu topluluklar Xinjiang'ın güney kesiminde gösteri yapmaktadır. Darvaz ailesinde doğan çocuklar küçük yaşlarından itibaren telde yürümeye başlar. Turfan'daki bazı turistik yerlerde, turist çekmek amacıyla devamlı darvaz gösterileri sunulmaktadır.

İlgili Haberler
Yorumunuzu Gönderin
Çin-Türkiye ilişkilerinde yeni kilometre taşı
Çin-Türkiye ekonomik ilişkilerinde yeni bir dönem başlıyor. Türk Lirası, Çin finans dünyasına ayak bastı.
Çinli kulüpler büyük transferlerine devam ediyor

Chelsea'nin yıldız orta saha oyuncusu Oscar, 60 milyon avroya Çin'e gelmeye hazırlanıyor. Peki Çinli kulüpler yabancı futbolcular için ne kadar para ödüyor? Bu sorunun cevabı ve haftanın ekonomi gündemine genel bir bakış için Ekodiyalog'a kulak verin.

Diğerler>>
Çin'de 2016'da neler konuşuldu? (1) (Çin Mahallesi)
Çin'de 2016 yılında gündemde neler vardı? Çinlilerin en çok dikkatini çeken gelişmeler nelerdi? Çin Mahallesi'nin sakinleri, 2016'yı nasıl geçirdi?
Çin'in 5. büyük icadı 24 Sezon nedir? (Çin Mahallesi)
Çinlilerin günlük hayatına yön veren bir takvim sistemi olan 24 Sezon'a kâğıt, pusula, matbaa ve baruttan sonra Çin'in 5. büyük icadı diyenler de var. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınan 24 Sezon, bir kez daha gündemde.
Diğer>>
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (07-01-2015)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (19-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (05-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (08-10-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (24-09-2014)
Diğer>>
Anket
Soru-Yanıt
  • Nükleer Güvenlik Zirvesi'nde Çin'in gücü ortaya kondu

  • Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping 31 Mart-1 Nisan günlerinde ABD'nin başkenti Washington'da düzenlenen ve dünyanın odaklandığı Nükleer Güvenlik Zirvesi'ne katıldı.
    Diğer>>
    İzleyici Postası
  • Koyun yılınız kutlu olsun (Pınar Koçak)

  • Koyun Yılının en güzel müjdeler, en güzel sürprizlerle kapınızı çalması dileğiyle...
  • Çin kadınlarına (Ali Güler)

  • Düşlerimde gelir bir güzel bana, alır götürür beni uzak bir diyara...

    Diğer>>
    Linkler
    © China Radio International.CRI. All Rights Reserved.
    16A Shijingshan Road, Beijing, China