CRI Hakkında | Eski Versiyonumuz
Uygur Dolan Meşrebi
  2013-07-11 13:55:05  cri

    Dolanlar, Yarkent Nehri'nin orta ve aşağı kesiminde yaşayan Uygurlardır. En yoğun olarak oturdukları yerler, Kaşgar'a bağlı Mekit ve Maralbaşı (Bachu) ilçeleri ile Aksu ilindeki Avat ilçesidir.

    Meşrep, Uygurlar arasında çok yaygın olan bir halk eğlencesidir. Müzik, şiir ve dansı birleştiren Meşrep, herkesin katılabildiği bir etkinliktir. Bayram Meşrebi, Düğün Meşrebi, Mesire Meşrebi vb. gibi farklı biçimleri olan Meşrebin Dolanlar tarafından yapılan türleri çok neşeli ve eğlenceli bir ortam yaratır.

    Dolanların ataları, Yarkent Nehri'nin orta ve aşağı kesimlerine ilk geldikleri dönemlerde balıkçılıkla ve avcılıkla uğraşırken, daha sonra tarımla geçinmeye başlamıştı. O zamanlar Yarkent Nehri'nin orta ve aşağı kesimlerinde yer yer uçsuz bucaksız el değmemiş kavak ormanları, sazlıklar, otlaklar ve sulak alanlar bulunuyordu. Dolan kültürünün belirgin özellikleri, balıkçılık ve avcılıktan tarıma geçiş döneminde oluşmuş ve içinde yaşadıkları özel ortam dolayısıyla özgün bir karakter kazanmıştır.

    Başka bölgelerde düzenlenen meşrepler gibi Dolan Meşrebi de üç bölümden oluşur: Şarkı ve dans, oyun, gösteri.

    Dolan dansında, diğer Uygur danslarından faklı olarak diz çökme, eğilme ve kol sallama figürleri daha sık kullanılır. Geleneksel Dolan dansları, bütün bir avcılık sürecini canlandırır. Avcılar, ağaç dallarını ve otları yararak ilerler, hızla av hayvanlarına yaklaşır, onlarla mücadeleye girer ve öldürür. Sonunda şarkı söyleyerek av kutlanır.

    Avlanma süreciyle yakından ilişkili olan danslar zamanla değişim geçirmiştir. Artık belirli figürleri seçen Dolanlar, dansı sadece eğlence amacıyla yapmaktadır. Dolan dansları, 5-6 temel dans adımı ve onlarca el hareketinden oluşur. Özellikle vücudun yukarı kısımlarının hareketlerinde uyuma büyük önem verilir. Dans ederken serbestçe yer değiştirilebilir.

    Meşrep dansı bir süre devam ettikten sonra, eşlik eden müziğin ritmi giderek hızlanır. Dansçılar tek başlarına dönmeye başlar. Bir zaman sonra, yorulanlar ya da başları dönenler birer birer dansı bırakır. En sona kalan bir-iki kişi dans alanının yıldızı olur. Bu bir-iki kişi yoğun alkışlar ve övgüler alır.

    Şarkı ve danslardan sonra oyun bölümüne geçilir. Geleneksel oyunlar arasında "Futa Dalaşması" (Puta Talişiş) ve "Kâse Eğlendirme" (Kaça Aylanduruş) bulunur. Futa dalaşması oyununu, delikanlılar ve genç kızlar oynar. Bir genç futayla, yani pamuktan yapılma bir kuşakla öteki oyunculara vurur. Oyuncular bir yandan darbeden kaçmaya çalışırken, diğer yandan da futayı ele geçirmeye uğraşır. Katılımcıların hızla hareket ederken yaptıkları muzipçe konuşmalar herkesi güldürür.

    Kâse eğlendirme, suyla dolu bir çift kâsenin elden ele aktarıldığı bir oyundur. Oyuna ilk başlayan kişi, kâseleri yanındaki herhangi bir kişiye verebilir. Dikkatsizce davranıp kâsedeki suyu döken kişiye, şarkı söyleme, fıkra anlatma ya da bir ilginç söz söyleme gibi "cezalar" verilir.

    Meşrebin üçüncü bölümü, gösterilerden oluşur. İyilerin ödüllendirileceğini, kötülerin cezalandırılacağını kıssa ve mesellerle anlatmayı amaçlayan gösteriler, doğru davranış kurallarını eğlendirerek öğretir. Bazı kişiler yeni yazdıkları şiirleri okur, kimileri fıkra anlatır, diğerleri ilginç diyaloglar sunar, ötekiler "Shuanghuang" (İkili Gösteri: Biri anlatırken, diğerinin bunları vücut diliyle gösterdiği ve anlatıcının, göstericinin arkasına saklandığı iki kişilik oyun) oynar, başkaları da özel beceriler sergiler. Kimi kişiler ise güldürücü gösteriler yapar. Bu hüner sahiplerinin harika gösterileri, televizyon yıldızlarınınkilerle kıyaslanabilir.

    Dolanlar Meşrepleri çok sever. Davul ve müzik sesi duyan yüzlerce, hatta binlerce kişi hemen bir araya gelir. Herkes şarkıyla, dansla ve oyunla Meşrebe katılır.

    Meşrep yapılacağı haberi eskiden ağızdan ağıza yayılırdı. Günümüzde ise Meşrep etkinlikleri genellikle yerel yönetimler tarafından düzenlenmektedir.

İlgili Haberler
Yorumunuzu Gönderin
Çin-Türkiye ilişkilerinde yeni kilometre taşı
Çin-Türkiye ekonomik ilişkilerinde yeni bir dönem başlıyor. Türk Lirası, Çin finans dünyasına ayak bastı.
Çinli kulüpler büyük transferlerine devam ediyor

Chelsea'nin yıldız orta saha oyuncusu Oscar, 60 milyon avroya Çin'e gelmeye hazırlanıyor. Peki Çinli kulüpler yabancı futbolcular için ne kadar para ödüyor? Bu sorunun cevabı ve haftanın ekonomi gündemine genel bir bakış için Ekodiyalog'a kulak verin.

Diğerler>>
Çin'de 2016'da neler konuşuldu? (1) (Çin Mahallesi)
Çin'de 2016 yılında gündemde neler vardı? Çinlilerin en çok dikkatini çeken gelişmeler nelerdi? Çin Mahallesi'nin sakinleri, 2016'yı nasıl geçirdi?
Çin'in 5. büyük icadı 24 Sezon nedir? (Çin Mahallesi)
Çinlilerin günlük hayatına yön veren bir takvim sistemi olan 24 Sezon'a kâğıt, pusula, matbaa ve baruttan sonra Çin'in 5. büyük icadı diyenler de var. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınan 24 Sezon, bir kez daha gündemde.
Diğer>>
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (07-01-2015)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (19-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (05-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (08-10-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (24-09-2014)
Diğer>>
Anket
Soru-Yanıt
  • Nükleer Güvenlik Zirvesi'nde Çin'in gücü ortaya kondu

  • Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping 31 Mart-1 Nisan günlerinde ABD'nin başkenti Washington'da düzenlenen ve dünyanın odaklandığı Nükleer Güvenlik Zirvesi'ne katıldı.
    Diğer>>
    İzleyici Postası
  • Koyun yılınız kutlu olsun (Pınar Koçak)

  • Koyun Yılının en güzel müjdeler, en güzel sürprizlerle kapınızı çalması dileğiyle...
  • Çin kadınlarına (Ali Güler)

  • Düşlerimde gelir bir güzel bana, alır götürür beni uzak bir diyara...

    Diğer>>
    Linkler
    © China Radio International.CRI. All Rights Reserved.
    16A Shijingshan Road, Beijing, China