Deniz seviyesinden 4000 metre yükseklikteki Qinghai-Tibet Yaylası'nda, gece ve gündüz sıcaklıkları arasında çok büyük fark var. Kuru iklime sahip bu bölgede çok az yağmur yağar ve çok az bitki yetiştirilir.
Yaylada yaşayanların, çiçekleri çok sevdiği, çünkü nadiren çiçek gördükleri söylenir. Burada, gerçekten yediden yetmişe herkes çiçekleri çok seviyor. Dolayısıyla, yayladaki eski mahallelerde ya da yeni inşa edilen binalarda yaşayanların evlerinin balkonlarında ve pencerelerindeki saksılarda özenle bakılmış, birbirinden güzel çiçekler görülüyor.
Çin Uluslararası Radyosu (CRI) muhabiri, kısa süre önce Tibet Özerk Bölgesi'nin merkezi Lasa kentinin Chengguan semtinde yaşayan Sangzhen'in evini ziyaret etti. Muhabirimiz, Sangzhen'in evine girer girmez, kendisini minik bir çiçek bahçesine gelmiş gibi hissetti. Sangzhen'in bahçesi, Tibet'e özgü güller ve üzüm bağları gibi, çeşit çeşit bitkilerle dolu. Sangzhen, muhabirimize emekli olduktan sonra, eşiyle beraber bu bahçede vakit geçirmekten büyük zevk aldıklarını belirtti.
"Çok mutluyuz. Bahçemde çiçek yetiştirerek, gazete okuyarak ve sütlü çay içerek zaman geçiriyorum. Nar ağacı ve üzüm bağının yanı sıra güller de var. Gül yetiştirmek hiç zor değil. Gübreyi kolayca bulabiliyorum. Şu güllere bakın, çok güzeller, değil mi?"
Gül ve lale, artık Tibetlilerin evinde
1980'li yıllarda Tibet'te sebze bile zor yetiştiriliyordu. Tibetlilerin evlerinde, genelde sadece yöresel bitkiler görülüyordu. O zamanlarda gül ve lale gibi çiçekler, Tibetliler için sadece hayal ettikleri ancak gerçek yaşamlarında kavuşamadıkları bir lüks gibiydi. Sokaklarda çok az çiçekçi görülüyordu. Son yıllarda ise, Tibet ekonomisinin büyümesiyle çiçekçilikle uğraşanların sayısı da çoğalıyor. Artık gül ve lale gibi çiçekler, Tibetlilerin evlerinde de görülüyor.
Wang soyadlı bir kadın, Sichuan eyaletinin Chengdu kentinden Tibet'e gelip çiçekçilikle uğraşmaya başladı. Gelirinin iyi bir seviyede olduğuna işaret eden Wang, gül ve lalelerini artık Tibet'te yetiştirebildiği için maliyetinin azaldığını kaydetti. Wang, maliyetin azalmasıyla çiçek fiyatlarını da düşürdüğünü söyledi. Örneğin tek gül fiyatı, 80 yuandan 10 yuana kadar düştü. Böylece gül ve lale gibi "lüks" olarak düşünülen çiçekler, Tibetlilerin evlerine girmiş oldu. Wang, Tibet'te gül ve lale gibi çiçeklerin yetiştirilebildiğini görünce şaşırdığını ifade etti.
"Tibet'e ilk geldiğimde burasının kuş uçmaz kervan geçmez bir yer olduğunu düşünüyordum. Dağlarda hiçbir çiçek, hatta ağaç bile görülmüyordu. Ama şimdi, burada kolayca sebze ve çiçek yetiştirilebiliyor. Bunu daha önce asla tahmin edemezdim."
"Tibet, güneş ışınlarını en iyi alan yerlerden"
Lasa'daki gül piyasasının yüzde 80'ini Duilong Deqing İlçesi'nden gelen güller oluşturuyor. İlçe, eskiden sebzeleriyle meşhurdu. İlçe belediyesi, piyasadaki talep nedeniyle, 2007 yılından itibaren, Çin'in iç kesiminden çiçek yetiştiriciliğinde yetkin kişileri ve bu alandaki en ileri teknolojiyi getirmeye başladı. Bunun sonucunda, belediyenin de desteğiyle Duilong Deqing İlçesi'nde gül yetiştirilmede başarı sağlandı.
Duilong Deqing'de Dört Mevsim adlı bir seranın sahibi Lai Bingxu, ilçedeki ilk çiçek yetiştiricilerinden biri. Diğer bölgelere göre, Tibet'in iklimi çiçek yetiştirmeye uygun değilken, Lai Bingxu artık Tibet'i de çiçek yetiştirmek için en uygun yerlerden biri olarak görmeye başladı. Lai, bu konuda şunları söyledi:
"Tibet, dünya üzerinde güneş ışınlarını en iyi alan bölgelerden biri. Güneş ışınları, bitkilerin yetişmesi için çok önemli. Dolayısıyla Tibet'te yetiştirilen çiçekler, ülkenin iç kesimindeki çiçeklere göre daha renkliler ve tazeliklerini daha uzun süre koruyabiliyorlar."
Lai, birkaç yıldır harcadığı çabalar sonucunda artık 70 seranın sahibi oldu. Seralarında yetişen gül, miyozot çiçeği, Afrika kasımpatısı, karanfil ve zambak gibi çiçekler, Lasa'daki çiçekçilerin çoğunda satılıyor. Bunun dışında, Lai'nin karanfilleri, Nepal'e de ihraç ediliyor. Böylece Tibet'te yetiştirilen çiçekler ilk kez yurtdışına ihraç edilmiş oldu. Lai, işi hakkında şunları söyledi:
"Piyasada araştırma yapmak gerekiyor. Satış yolunu ancak böyle bulursun. Bunun yanı sıra, Tibet'in iklimi ve ortamı konusunda araştırma yapman lazım. Böylece, burada kaliteli çiçeklerin yetiştirilebileceğini anlayabilirsin."
Çin Bilimler Akademisi'ne bağlı Qinghai-Tibet Enstitüsü'nde çalışan Guan Fachun, Tibet'in özel iklim koşullarının, çiçeklerin yetişmesi için elverişli olduğunu kaydetti. Bu koşulların, Tibet'te yetiştirilen çiçeklerin iç kesim piyasasına girmesinde en büyük avantaj olacağına işaret eden Guan, şunları söyledi:
"Örneğin, yeterli güneş ışınına sahibiz. Böylece çiçeklerimiz daha renkli. Bunun dışında, bizde gece ve gündüz sıcaklıkları arasındaki fark çok büyük olduğu için çiçeklerin büyüme hızı diğer yerlere göre daha yavaş. Aynı zamanda, çiçeklerin açma süresi de daha uzun oluyor. Örneğin, iç kesimde sadece bir hafta korunabilecek bir tür çiçek, bizde iki hafta korunabilir."
Rakımı yüksek ve soğuk bir yer olan Tibet'te, eskiden çok az bitki görülüyordu. Ancak birkaç neslin çabasıyla, Tibet'te artık sebze ve çiçek yetiştiriliyor. Gül ve lale gibi çiçekler, Tibet'te yaşayan sakinlerin evlerine dahi girdi. Bu çiçekler, sadece yaşama tat vermekle kalmıyor, aynı zamanda Tibet'in gelişme sürecine tanık oluyor...
