Daha sonra Wang Kaiyun adlı bir şair, bütün annelere örnek olan imparatoriçeyi övmek için bir öykü yazdı. Öyküde, imparatorun güvenliği için, imparator annesi Uygur prensesi öldürme emri verdiği anlatılıyor. Kitapta prensesin öldürülüş öyküsü ilk defa anlatılıyor. Sonraki kitaplarda Itırlı Prenses'in imgesi şöyle belirlenmiş: Mis kokulu bir bedenle doğan prenses, eşi görülmedik ölçüde güzelmiş. Büyüyünce, aynı aileden bir erkekle zorla evlendirilmiş. Güzelliğinden etkilenen Qianlong onu savaşla almak istemiş. Tutuklanan prenses düzinelerce kesin bıçakla saraya girip Qianlong'u öldürmeye karar vermiş. Öyküde, prensesin sonunda, aslında onlarca yıl önce ölmüş ve Batı Qing mezarlığına gömülmüş olan Qianlong imparatorun annesi emriyle öldürüldüğü anlatılıyor.
Xinjiang Sosyal Bilimler Akademisi Tarih Araştırmaları Enstitüsü araştırmacılarından Ji Dachun, Itırlı P
renses'in, çapkın imparator Qianlong için uydurulan öyküde geçen bir kahraman olduğu ve tarihte böyle bir kişinin yaşamadığı görüşünde. Itırlı Prenses, meraklı kişiler, Prenses Rong'un doğum yerini bilmek istedikleri için uydurulmuştur. Bu, meraktan başka şey değildi. Qianlong'un sadece bir Uygur cariyesi vardı, ama onun hakkında pek bir şey bilinmiyor. Hiçbir şey bilinmemesi, isteğe göre öykü uydurulabileceği anlamına gelir. Kuşkusuz, uydurulan şeyler tarihi dayanaktan yoksundur.
Prenses Rong'un Qing Doğu Mezarlığı'nda bulunan yeraltı sarayında yapılan araştırma çalışmaları Ekim 1979'da yoğun olarak sürüyordu. Uzmanlar, ölüyle ilgili bilgi edinmek için mezarın araştırılmadık hiçbir köşesini bırakmadı.
Hebei Zunhua Qing Doğu Mezarlığı tarihi eserler uzmanı Xu Guangyuan şunları anlattı: Araştırmaya son vermeyi hiç istemiyordum. Tabutun önündeki kontrplak platformda ayakta durarak kürekle çamurda bir şeyler bulmaya çalışıyordum. Sonra küreğin bir sert şeye dokunduğunu hissettim. Bu nesneyi kürekle yana sürükledim ve çamurdan çıkardım. Bu, bir kafatasıydı. Herkes çok heyecanlandı. Böylece, Prenses Rong'un gerçekten bu mezara gömüldüğünü kanıtlamış olduk.
Uzmanlar, bu kafatasının etnik azınlıklardan birine mensup bir kadına ait olduğunu tespit etti. Tabutun önünde ve iki yanındaki yazılar da mezarın sahibinin kimliğini açıkça gösteriyordu.
Yeraltı sarayı temizlenirken bazı eserler daha bulundu. Mezarda, uğur şapkası ve Mançu saç örgüsü vardı. Çünkü Qing hanedanı döneminde hem erkeklerin, hem kadınların, resmi şapka takarken saçları örgülü olmalıydı. Prenses Rong'un dini inancına saygı gösterilmesi için dış tabut değil, iç tabut kullanıldı. Bütün bunlar, Prenses Rong'un, Qing Doğu Mezarlığı'na gömüldüğünü gösteriyor.
Söylendiğine göre, Itırlı Prenses'le ilgili iddialar, bir resimden kaynaklanmış. Bu resimde prenses askeri giysiler içinde görülüyor. Resim, 1914 yılında, "Itırlı Prenses'in Resmi" olarak Yasak Kent'teki Yude salonunda sergilendi. Sergiyi düzenleyen kişi, bu resim için "Itırlı Prenses, imparatorun cariyesiymiş, çok güzelmiş, mis kokulu bir vücutla doğmuş." sözlerini yazmıştı. Bu sözlerin desteğiyle resim daha fazla inandırıcılık kazandı. Ayrıca, resim imparatorluk sarayında sergilendiği için, insanlar inanmaya daha fazla eğilimliydi.
Xinjiang Sosyal Bilimler Akademisi Tarih Araştırmaları Enstitüsü araştırmacılarından Ji Dachun şöyle dedi: Çin Cumhuriyeti döneminde Beijing'de antik eşyaların sergilendiği bir enstitüsü kuruldu. Birinci gruptaki antikalar olarak, Chengde Tatil Köyü'nden, tuvale yapılmış bazı resimler götürüldü. O zamanki Peiyang yönetiminden bir yetkili, bir resmi görünce, bunun belki de askeri giysiler içindeki Itırlı Prenses'in resmi olduğunu söyledi. Sonunda, "Askeri Giysili Itırlı Prenses" adı verilen resim, iyice yayıldı.
Bu resme, "Itırlı Prenses ve Çiçek" ya da "Yabancı Giysili Itırlı Prenses" adı verildi. Resim, şimdi Yasak Kent müzesinde korunuyor. Kaynağı bilinmeyen resimde hiçbir yazı olmadığı gibi, tarihi belgelerde de herhangi bir kayıt bulunuyor. Söylendiğine göre, bu resim, imparatorluğun İtalyan ressamı Giuseppe Castiglione tarafından yapılmış. Fakat bugüne kadar bu resmin Itırlı Prenses'e ait olduğunu kanıtlayabilecek hiç bir veri bulunmadı.
Ji Dachun sözlerini şöyle sürdürdü: Sven Hedin, Chengde Tatil Köyü'nün bulunduğu yerin adından esinlenerek "Rehe" adını verdiği kitapta, renkli bir resim kullandı. Bu resmin, askeri giysiler içindeki Itırlı Prenses'in resmi olduğu söyleniyor. Resimde prenses, Batı tarzında uzun elbise giymiş, eliyle çiçek almak için bir kamış tutmuş. Yanında bir çiçek sepeti bulunuyor. Resim, işte böyle...
Bu, söylendiğine göre Giuseppe Castiglione tarafından çizilen "Buz Üzerindeki İmparatorluk Ailesi" adlı resim… Bu da kopyası... Resmin aslı, Taiwan'da korunuyor. Resimde İmparator Qianlong ve annesinin, buzda oynayan insanları seyrettikleri görülüyor. Uzakta ata binen üç kız fark ediliyor. Öndeki kızın, Itırlı Prenses olduğu ileri sürülüyor. Resimdeki kişiler profilden göründüğü için pek tanınmıyor.
Bu resmin aslının, Taiwan'da yüksek düzeyde bir yetkilinin eşinin yatak odasında bulunduğu söyleniyor. Bu da en yaygın olarak tanınan Itırlı Prenses resimlerinden biri… Bu resim, bazı dergilerin kapağında kullanıldı.
Bu resimlerde Itırlı Prenses'in farklı görünümleri yansıtılıyor. Ama tarihi kayıtlar bulunmadığı için resimlerdeki kişinin gerçekten Itırlı Prenses olup olmadığını kimse bilmiyor. Öyleyse, bu resimlerdeki kişi kimdir? Resim kim tarafından çizildi? Neden Itırlı Prenses olduğu söyleniyor? Bu soruların yanıtlarını belki de yalnızca öyküyü uyduran kişiler biliyor. Bu resimlerden herhangi bir sonuca varabilir miyiz?
Madem Itırlı Prenses efsanevi bir kişi, öyleyse Xinjiang'daki mezar neden bu isimle anılıyor? Xinjiang'ın Kaşgar yöresindeki Apak Hoca Mezarlığı, kapı kulesi, küçük ve büyük mescitler, dini uygulamalar yapılan salonlar ve ana mezarlar olmak üzere beş bölümden oluşuyor. Türbenin doğusunda yer alan ana mezarlık, asıl yapıdır. Mezarlığın cephesi, yeşil sırlı tuğlalarla kaplı... Bu yeşil tuğlalar arasında değişik motifli sarı ve mavi karolar var. Yapı, çok görkemli ve ağırbaşlı görünüyor. Kuzeyinde kemerli çatısı olan ve dini uygulamalar yapılan salon bulunuyor. Kapı kulesinin duvarıyla bitişik olan küçük bir mescit var. Büyük mescit ise türbenin batısında... İslami tarzda mimari özellikler taşıyan türbe, bölgenin uzun tarihi ve kültürel geçmişine tanık oldu.
Bazı kişiler, Kaşgar'daki mezarın, Itırlı Prenses'in anıtmezarı olduğunu söylüyor. 200 yılı aşkın bir süre önce Itırlı Prenses, ülkenin bütünleşmesi ve milli uzlaşma için imparatorluk sarayına girdi. O, bu girişiminin, 21. yüzyılın başlarında bile konuşulacağını hayal dahi edemezdi. Bugünkü internet dünyasında Itırlı Prenses yine çok tartışılan bir konu oldu. "Tiao-zhan-zhe" adlı kullanıcı, efsanevi ve güzel Itırlı Prenses'le ilgili sorulara yanıt bulmanın, kendisi için bir tür mutluluk olduğunu söyleyerek bu popüler kişinin gizemini sevdiğini dile getirdi.
