"Şarkı ve dans memleketi" olarak adlandırılan ve "dünyanın dört kültür sisteminin bir arada toplandığı tek bölge" olarak kabul edilen Çin'in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi, bölgeye özgü zengin kültür kaynaklarına sahiptir. Xinjiang'daki kültür sektörünün gelişmesi konusu, Beijing'de sürdürülen Çin Ulusal Halk Meclisi ve Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı Ulusal Komitesi'nin yıllık toplantılarının da odak konusu oldu.
Xinjiang'da kültür sektörünün, yaratıcı kültür merkezinin kurulmasıyla geliştiği söylenebilir. Xinjiang'ın merkezi Urumçi kentinde, dışarıdan bakıldığında biraz eski gibi görünen, ancak içinde zengin kültür faaliyetleri yapılan bir mekan bulunuyor. Beijing'deki 798 adlı kültür ve sanat merkezinden esinlenilerek kurulan bu mekanın adı Qifang Sokağı Kültür Merkezi. Bu merkez, Xinjiang'a özgü özellikler taşıyor.
55 yaşındaki Dilmurat Turdi, Xinjiang Sanat Enstitüsü Heykel Bölümü'nden bir doçent. Turdi, aynı zamanda Qifang Sokağı Kültür Merkezi'nde görevli sanatçılardan biri. Turdi çalışırken bir yandan Rus şarkıları dinliyor, diğer yandan ise sigarasını içiyor. Turdi, Qifang Sokağı Kültür Merkezi'nin 28 Nisan 2009'da kurulduğunu, kendisinin bu merkezde çalışan ilk sanatçılardan olduğunu söylüyor. Bu merkez sayesinde, yeni eserler yaratması için değerli bir fırsat elde ettiğini vurgulayan Turdi, sözlerini şöyle sürdürüyor:
"2009 yılında, Macao'nun Çin'e dönüşünün 10. yıldönümü dolayısıyla, Macao'ya devlet tarafından 56 adet sanat eseri hediye edilecekti. Bu eserlerin yapılması için 56 heykel sanatçısı seçildi. Bunlardan ikisi, Xinjiang'dan seçildi. Yani, ben ve bir öğrencim. Öğrencim bir Kazak heykeli yaptı, ben de bir Uygur heykeli yaptım. Macao'da, biz Xinjianglı sanatçıların yaptığı bu iki heykel dimdik ayakta duruyor. Bundan çok grur duyuyorum."
Turdi, 20 yıl boyunca sanat eserleri yaptığı için ününe ün kattığını, ancak bunun maddi karşılığını pek görmediğini söylüyor. Qifang Sokağı Kültür Merkezi'nde çalışmaya başladıktan sonra durumunun iyileştiğine işaret eden Turdi, 10 yıl önce bedeli 10 bin yuana ulaşmayan bir heykeli, bugün 100 bin yuandan satabildiğini söyledi. Qifang Sokağı Kültür Merkezi sayesinde eserlerin değeri de yükseldi.
Qifang Sokağı Kültür Merkezi, farklı etnik gruplardan sanatçıların sanat eserlerinin toplandığı bir yer olmakla sınırlı kalmadı; aynı zamanda, bu sanatçıların, yeteneklerini gösterebildiği ve aralarında iletişim kurabildiği bir platform haline geldi. Bu merkezin sembol ismi olan Çin el sanatlarının büyük ustası Shan Xiumei'nin kumaşlardan yarattığı "Xinjiang Bebekleri" ise Devlet Müzesi'nde sergileniyor. Shan, eserlerini yaratırken, çocukluğunda farklı etnik gruplara mensup ailelerle aynı bölgede yaşamasından esinlendiğini söyledi. Qifang Sokağı Kültür Merkezi'nde farklı etnik grupların toplu halde yaşamasından doğan cazibe, çeşitli bölgelerden gelen turistlerin de ilgisini çekiyor.
"Bence farklı etnik grupların kültürlerinin burada bir arada bulunması gerekiyor. Sadece Uygur, Kazak ve Han etnik gruplarının değil; ülkedeki tüm etnik grupların kültürleri burada toplanmalı. Kültürlerin kaynaşmasını, ben bir yozlaşma olarak görmüyorum, aksine bu sayede bir iletişim imkanı doğuyor." 
Qifang Sokağı Kültür Merkezi'ndeki ofis sayısı, başlangıçta 14 iken, son üç yıl içinde 80'e yükseldi. Merkezin alanı da ilk zamanlar 4 bin küsur metrekare iken, şimdi 10 bin metrekareye yaklaştı. Xinjiang'da kültür sektörü hâlâ ilk aşamada bulunuyor. Qifang Sokağı Kültür Merkezi de sermaye sıkıntısı çekiyor ve gelişmesini sürdürebilme gibi sorunlarla karşı karşıya bulunuyor.
Çin Siyasi Danışma Konferansı Ulusal Komitesi Üyesi ve Xinjiang Ziraat Üniversitesi Rektör Yardımcısı Jiang Ping'an, Xinjiang'daki kültür sektörünün gelişmesini yıllardır yakından izliyor. Özel araştırmalar yapmak için Qifang Sokağı Kültür Merkezi'ne defalarca giden Jiang, küçük ölçekli kurulan bu merkezin, hâlâ büyük ölçeğe ulaşamadığını hatırlatarak, merkezin, ancak sistemli planlama ve sürekli yatırımla güçlenebileceğini ve böylelikle maddi getirisinin de olabileceğini kaydetti.
Jiang Ping'an, bu yüzden toplantıya "Xinjiang'da yaratıcı kültür sektörü merkezi oluşturma" önerisini sundu. Devletin, Xinjiang'da yaratıcı kültür sektörü merkezi kurulmasına destek vermesini beklediklerini ifade eden Jiang, Xinjiang'a "bire bir" yardım sağlayan diğer eyalet ve kentlerin, kültür bakımından da yardım projeleri uygulamasını istedi.
Jiang, farklı etnik grupların yaşadığı ve farklı dini inançlar, farklı diller ve farklı örf ve adetler gibi özgün kültür kaynaklarına sahip Xinjiang'da, kültür sektörünün gelişme hızının, nispeten düşük olan ekonomik ve toplumsal gelişme seviyesinden dolayı sınırlandığına işaret etti. Dolayısıyla Jiang, toplantıya "Xinjiang'da kültür sektörünü geliştirme politikasının hazırlıklarının hızlandırılması"na ilişkin de bir öneri sundu.
"Xinjiang'da zengin doğal güzelliklerin yanında, kültürel ve milli sanat eserleri gibi özgün kültür kaynakları bulunuyor. Devletin, bu konuda özel bir politika sunmasını bekliyoruz. Böylece, özerk bölgede kültür sistemi ve mekanizmalarında yaratıcılık gerçekleşebilecek. Xinjiang, zengin kültür kaynaklarına sahip bir bölgeden, güçlü bir kültür sektörüne sahip bir bölgeye dönüşüyor. Bu konuda da arazi, vergi düzenlemeleri ve eleman gibi konularda zaman zaman desteğe ihtiyaç duyuluyor. Ayrıca, Xinjiang'a kültürel yardım için kullanılan bazı sermayenin, kültür sektörünün gelişmesine kaydırılmasını da umuyoruz."
Jiang, Beijing'deki 798 kültür merkezine defalarca giderek, merkezin işleyiş sistemi hakkında bilgi aldı. Jiang, aynı zamanda Xinjiang'da, farklı etnik grupların kültürel ürünlerini de tüm olanaklarıyla tanıtıyor. Jiang, 798'de de bir Xinjiang salonu kurulmasını önerdi. Böylelikle, Xinjiang'e özgü kültürel ürünler "bölge dışına da çıkabiliyor".
Bu konu hakkında, Çin Siyasi Danışma Konferansı Ulusal Komitesi Üyesi ve Xinjiang Askeri Bölgesi'nin Politik Komiser Yardımcısı Muhammat Hasa, farklı etnik grupların kültürlerinin "dışarıya çıkması" gerektiğini, gruplar arasındaki kültürel iletişimin bu toplumların niteliklerini yükseltmenin yanı sıra, bölgede istikrar ve uyum sağlanmasının önemli yollarından biri olduğunu ifade etti.
"Ülkemizde yaşayan 56 etnik gruptan her biri, büyük Çin ailesinin önemli bir kısmını oluşturuyor. Bu büyük ailenin üyelerinin, birbirlerinden yeni şeyler öğrenerek, kendi üstünlüklerinden yararlanıp, geleneksel kültürler hakkında bilgi sahibi olması, kendi niteliklerini yükseltmenin yanı sıra, sınır bölgesindeki istikrar, milli dayanışma ve ekonomik gelişmeye yardımcı oluyor. Merkezi hükümetin, Xinjiang'da yaşayan farklı etnik grupların seçkin kültürlerinin bölge dışına çıkarak, tüm ülkeye, hatta tüm dünyaya tanıtılmasına yardımcı olmasını umuyoruz."
Çin Siyasi Danışma Konferansı Ulusal Komitesi üyelerinin önerileri, farklı çevrelerin, özellikle de yatırım çevrelerinin dikkatini çekti. CITIC Investment Company, Jiang Ping'an'ın önerilerini öğrendikten sonra, Xinjiang için özel kültür sektörü fonu oluşturmayı kararlaştırdı.
"Geçen yılki Çin Ulusal Halk Meclisi ve Çin Siyasi Danışma Konferansı Ulusal Komitesi'nin toplantılarında, yaratıcı kültür merkezi kurulmasıyla ilgili sunulan önerinin ardından CITIC Investment Company, Çin Siyasi Danışma Konferansı Ulusal Komitesi aracılığıyla benimle iletişim kurdu. Şirket yöneticileri, Turfan, Tianchi, Kanas ve Nalati'de incelemelerde bulundu. Şirket, Xinjiang'da yaratıcı kültür sektörünün gelişmesinin parlak bir geleceğe sahip olduğuna inanıyor. Artık anlaşmaya vardık. Bu yıl, Xinjiang'daki ilk özel kültür ve turizm fonu oluşturulacak. Bu, bölgenin kültür sektörünün gelişmesinde itici bir rol oynayacak. Sektöre beş yıl içinde 4 milyar yuan yatırım yapılması bekleniyor."
Başbakan Wen Jiabao'nun bu yılki toplantıda sunduğu Hükümet Çalışma Raporu'nda, kültür sektörünün ölçeğinin genişletilerek seviyesinin yükseltilmesi gerektiği, böylece sektörün ulusal ekonominin belkemiği haline gelebileceği belirtildi. Xinjiang kültür sektörünün gelişmesi, bölgedeki kalkınma atılımı ve uzun vadeli istikrar açısından büyük önem taşıyor. Yakın gelecekte, Qifang Sokağı Kültür Merkezi gibi yaratıcı kültür merkezlerinin artacağına, bölgedeki kültür sektörünün yepyeni bir tarihi döneme gireceğine ve bu sektör için deyim yerindeyse artık baharın geldiğine inanıyoruz.
