Bütün Çinliler, 1 Ekim'de Milli Bayramı kutladılar. Fakat 7 günlük bayram tatili hâla devam ediyor. Tatilde kimileri doğayla kucaklaşıyor, kimileri kültür etkinliklerine katılıyor.
Çin'in başkenti Beijing'in şehircilikte 3 bin, başkent olarak da 850 yıllık tarihi var. Beijing'de aralarında Çin Seddi, Yasak Kent, Zhoukoudian'daki Beijing Adamı kalıntısı, Yazlık Saray, Ming Hanedanı'na ait 13 İmparator Mezarı ve Gök Tapınağı'nın da bulunduğu 6 Dünya Mirası da dahil olmak üzere toplam 3 bin 500'den fazla sit alanı bulunuyor. 7 günde hepsini görmek hiç de mümkün değil. O zaman en güzel seçenekler hangileri? Beijing en kısa zamanda ne şekilde tanınabilir? Önce, meslektaşım Füsun Hanım'dan görüşünü alalım.
*
BEİJİNG'DE KÜLTÜR HAYATI BAŞ DÖNDÜRÜYOR!
Beijing! Çin'in 8 asırlık, 25 milyonluk başkenti. Turizm rehberlerine ya da ilgili sitelere bakarsanız gezilip görülecek belli başlı müzeleri, parkları, tapınakları, tabii bir de tarihi Çin Seddi var. 2008 olimpiyatlarından sonra ana listeye Çin'in haklı gururu olarak Olimpiyat Alanı eklendi. Müziği ve sahne sanatlarını atlamayalım, bir Pekin Operası, bir NCPA (Ulusal Sahne Sanatları Merkezi) konserini de prorgrama koyalım. Gelen giden Türk konuklarda da görüldüğü kadarıyla, bir ya da iki haftada turistik alışveriş merkezleri olan Silk Market (İpek Çarşısı), Pearl Market (İnci Pazar) eklenmek ve hatta bir gece Pekin Ördeği, bir gece de hot-pot lokantasına gidilerek Beijing gezisi ana hatlarıyla tamamlanabiliyor.
Özel olarak Çin resmi, yazısı, mimarisi, yeşim taşı, mobilyası, çayı ya da yemeğine meraklı olanlar elbette daha fazlasını bulacaklardır ve elbette onlara değil iki hafta iki ay, iki yıl da yetmeyecektir. Onlar ayrı…
Peki, ana listedeki Ulusal Müzeyi ya da Başkent Müzesini gezdikten sonra, hatta eski silah fabrikası ve işçi semti olan yeni yapılmış sanat merkezi 798'de bir tam gün dolaştıktan sonra, siz kendinizi buraları görmüş mü kabul edeceksiniz? Ne gezer! Daha siz Ulusal Müze ziyaretinizi bitirirken 3 gün sonraki program afişi karşınıza çıkar ve neleri kaçıracağınızı görürsünüz. Daha siz Başkent Müzesinden ayrılıp metroya bindiğinizde duvarlarda aydınlatılan panolardan gelecek ay kaçırcağınız ve ne yazık ki daha biraz önce "gördüm" sandığınız Müze'de açılacak olan resim sergisinin duyurusunu okursunuz.
Şöyle bir turlayalım, Beijing'de kültür etkinliklerine yetişmenin ne kadar zor olduğunu, her an neleri kaçırdığınızı daha iyi anlayacaksınız…
2 HAFTADA BİR GÜNCELLENEN SERGİLER 
Ulusal Müze (National Museum) ve Başkent Müzesi (Capital Museum) başta olmak üzere Beijing'in belli başlı müzelerinde daimi sergi salonlarından başka geçici sergi salonları da var. Geçici salonlarda sergi temaları her zaman günceli yakalıyor. Bu tema kimi zaman Çin tarihininde önemli bir olayın yıldönümüne ayak uydurukeni kimi zaman da giyim modasına uygun bir konudan seçiliyor. Mesela ÇKP'nin 90. yıldönümü dolayısıyla Başkent Müzesi'nde açılan 90.yıl resim sergisinde, ÇKP tarihini yansıtan ve artık birçoğu kült olmuş eserler yer aldı. Bir başka salonda güney Amerikalı İnkaların 3 bin yıl öncesine ait takılar, kap-kacaklar, giysilerden seçkiler sunuldu. Bir diğer geçici sergi salonunda Louis De Voitton tarihi vardı. Evet, yanlış duymadınız! Ünlü Fransız moda tasarım markası Başkent Müzesindeydi. Siz bu satırları okurken bu sergiler çoktan derlenip toplanmış başka bir tema etrafında yepyeni eserler konuklarını bekliyor olmalı. Sadece birinin hala devam ettiğini söylemekle yetinelim: Ming Hanedanlığında Wanli Dönemine Bir Bakış adlı sergi 12 Şubat 2012 tarihine kadar açık. Dikkat edilirse, müzelerdeki geçici sergiler her zaman bu kadar uzun süre sizi beklemez!
Bir keresinde Azınlıklar Müzesi'nde Tibet'in anayurda katılmasının 60. yıldönümü dolayısıyla açılmış bir serginin hikayesi unutulur gibi değildir mesela… Sergi, Tibet'te azınlıkların yarattığı anonim resimlerden oluşuyordu. Her biri ayrı bir renk cümbüşü ve eşsiz desenler sunan eserleri CRI'daki çalışma arkadaşlarına öyle bir aktarmıştım ki, İranlı ve Moğolistanlı iki arkadaş hemen o haftasonu sergiyi görmek istedi. Ben de ikinci kez memnuniyetle izleyecektim. Heyhat! İki gün sonra geç kalmışlardı bile. Sergi 2 hafta açık kaldıktan sonra o hafta son bulmuştu.
Benzer hız, çok daha yüksek bir devranla 798 Kültür Merkezinde yaşanıyor. Bir kez 798'i görünce "tamam bu merkezi gördüm" diye defteri kapatmanıza imkan yok. İlk gidiş, olsa olsa silah fabrikasından kültür merkezine dönüşe tanıklık etmeye yetebilir. Ama ya o yeni kurulan kültür merkezindeki onlarca etkinlik, onlarca galeri ve yüzlerce resim, heykel, vb işe ne diyeceksiniz? Hangi birini ne zaman görebilirsiniz? Hou Zuoqing'in karbon mürekkep işleri, kurşun kalem ve grafit desenleri mi? Yuan Jia'nın tahta oyma heykelleri mi? Feng Ying'in tavşanları ve bulutlar üstünde dans eden çocukları mı? Devam edelim… Şu köşede el basması kumaşlar, tasarımı tamamlanmamış ve tamamlanmış taşlar yanyana. Paralel sokakta 19. yüzyıl klasiklerinden seçkiler. Bir ya da iki gün dolaştınız, dolaştık diyelim, peki ya bugün?
798'in yöneticileri de bu durumu biliyorlar ki, her hafta ve her ay açıklanan çizelgelerle konuklara yardımcı olmaya çalışmışlar. Daha girişte büyük panoda yakın zamandaki sergi listesini görebilirsiniz. Hatta kitapçık olarak basılmış olan etkinlik-sergi liste ve çizelgelerini de edinmek mümkün.
Sergi zenginliği o denli almış başını gitmiş ki, aylık "Art Beijing" rehberi, "gallery Sihgts" el kitapları, ajandalar, çizelgeler yayınlanıyor. Mesela daha Eylül ayını bitirmedik ama siz, bu ayın ilk yarısındaki "Fine Art Fuarı"nı kaçırdınız bile! 40'dan fazla sanat galerisi ve enstitüsünün katıldığı fuar 3 gün sürdü. Hıza bakar mısınız? Eylül ayında ne yazık ki kaçırdığınız bir başka önemli sergi de bu yıl 25 Haziran'da hayata veda eden dünyaca ünlü Çinli ressam Wu Guangzhong sergisiydi.
KAÇIRILAN KONSERLER, BALELER, OPERALAR…
Baş döndürücü hız, sadece resim-heykel-takı-mobilya sergilerinde görülmüyor. Konser ve müzik etkinliklerinde de benzer bir devinim sizleri sarmalayacak. Şu ünlü NCPA'ya bakalım. Açık adı Ulusal Sahne Sanatları Merkezi (National Center of Performing Arts)'ne bir göz atın, göreceksiniz. Beijing'in gurur kaynakları arasında 2008 yılında yerini almış olan bu muhteşem yapıda yıl boyunca opera, konser, tiyatro etkinlikleri sunuluyor. Ancak hiçbir gösteri ya da konserin haftalarca devam ettiğini göremezsiniz. Yakaladınız yakaladınız, yoksa o müthiş devinim hızına ayak uydurmanız neredeyse olanaksız. Düşünsenize, NCPA'ın ilk bale drama Marco Polo diye bir bale eseri ilk kez geçen yıl Aralık ayında sahnelendi. NCPA'nın ilk klasik bu bale draması son olarak eylül ayında sadece 4 kez sahnelendi. Yani en azından güz sezonunda artık Marco Polo'yu kaçırdınız…
Beijing'de kültür hayatı böyle. Merak edenlere şiddetle tavsiye edilir. Herşeye yetişemeseniz bile, yetiştikleriniz ve kaçırmadıklarınız da yanınıza kar kalır, pişman olmazsınız…
*
Beijing Bahçecilik ve Yeşillendirme Müdürlüğü tarafından verilen bilgiye göre, bayram tatilinde turistler en az 26 kültür etkinliğine katılabilir. Bu etkinliklerin parklarda çiçek seyri, gelenek ve görenek gösterisi, neşe ve mutluluk dileği gibi türleri var. Etkinlikler, Ekim ayının sonuna kadar devam edecek. Etkinlikler arasında Yazlık Saray'daki 10. Çiçek Bayramı, Taorantin Parkı'ndaki 6. Taoran Kültür Festivali, Beijing Botanik Bahçesi'nde 2. Cao Xueqin Festivali, Badachu Parkı'nda 24. Chongyang Bayramı Dağa Tırmanma Etkinliği, Çin Seddi'nin Badalin bölümünde 5. Kırmızı Yapraklar ve Tarihi Çin Seddi Festivali, Yuanmingyuan Parkı'nda Maddi Olmayan Kültür Mirasları Sergisi, Yunju Tapınağı'nda Mutluluk Dileme etkinliği yer alıyor. Bütün bu etkinlikler, Çin kültürünün zenginliğini yansıtıyor.
*
2 gün sonra, yani 5 Ekim günü, Çinlilerin en önemli bayramlarından Chongyang Günü'dür. Çin Ay Takvimi'ne göre 9. ayın 9. gününde kutlanan bu günde Çinliler, ailelerindeki yaşlıları ve çocukları da yanlarına alarak kasımpatı çiçeklerini seyretmek için dağa tırmanmaya gider ve Zhuyu ile süslenmiş pastalardan yerler. Zhuyu, Çin'de genellikle ilaç yapımında kullanılan kokulu bir bitkidir.
Chongyang Günü'nün adı, eski Çinlilerin 9'a "uğurlu sayı" olarak bakmasından kaynaklanmış. Dokuzuncu ayın dokuzuncu gününde iki adet 9 olduğu için bu gün, "çifte uğurlu gün" anlamına gelir. Eski zamanlarda Chongyang Günü "uzun ömür" içeriği de taşıyordu. Çünkü insanlar Chongyang Günü'nde yerine getirdikleri geleneklerin "uzun ömürlü olmalarını sağlayacağına" inanıyorlardı.
Doğu Jin Hanedanı'nın ünlü şairi Tao Yuanming, bir şiirinde şu dizeleri yazmış:
"Avlunun doğusunda çit kenarında rengarenk kasımpatlarıı toplarken,
Aniden Nanshan Dağını gördüm, yavaşça başımı kaldırıp göğe bakarken
Çinlilerin ütopik bir dünya görüşünü tasvir eden bu dizelerde Tao Yuanming, kasımpatı sevgisini hiç saklamamış. Chongyang Günü'yle ilgili başka bir hikâyede de kasımpatı yer alıyor. Ayrıca, kasımpatı, çok eskilerden beri erik çiçeği, bambu ve orkide ile beraber "4 kibar adam" olarak kabul ediliyor ve kasımpatılı içeceğin insan sağlığına iyi geldiğine inanılıyor. Bu nedenle Chongyang Günü'nde kasımpatı çiçeklerini seyretmek, çok yaygın bir etkinliktir. Beijing Uluslararası Çiçek Pazarı'nda 700 binden fazla kasımpatı sergileniyor. Tuanjiehu Parkı'ndaki Kasımpatı ve Balıkları Seyretme Etkinliği ise tüm tatil boyunca ziyaretçilere açıktır.
Sonbaharın bir başka eğlencesi de dağlara çıkarak uzaklara bakmak şeklinde kendini gösteriyor. Badachu Parkı'nda Chongyang Günü'nde Dağa Çıkma Etkinliği, her yıl olduğu gibi bu yıl da sayısız vatandaşı, hatta yabancıları da çekiyor. İnsanlar tepede sonbahar manzarası seyretmenin yanı sıra, sanat gösterileri de izleyebiliyor, sağlık bilgisi kursuna katılabiliyor, ayrıca Beijing'e özgü yemeklerin tadına bakabiliyorlar.
*
Doğal manzaralara ağırlık veren etkinlikler dışında kültür ve eğlence etkinlikleri de Beijing'lilerle buluşuyor.
Tipik Batılı mimari tarzıyla ünlü imparatorluk bahçesi Yuanmingyuan Bahçesi'nde Maddi Olmayan Kültür Mirasları Sergisi devam ediyor. Göz kamaştırıcı çeşit çeşit geleneksel sanatlara Çinliler bile yetişemiyor.
Çin, dünyaya açık bir ülkedir. Böyle bir açıklık kültür etkinliklerine de yansıyor. Dünya Parkı'nda yabancı milletlerin örf ve adetlerini tanıtan bir karnaval düzenleniyor. Ayrıca 3 boyutlu resim ve insan vücudu üzerine renkli resim vb. gibi yurt dışında yaygın yeni sanat çeşitleri de karnavalda tanıtılıyor. Çoluk çocuk sahibi yetkişkinler çocuklarını Dünya Çiçekler Diyarı'na götürebilir. Oradaki "Evcil Hayvanlarla Yakın Temas" etkinliği, kesinlikle çocukları sevindirecektir. Veya Honglingjin Parkı'ndaki İkizler Festivali izlenebilir.
*
Milli Bayram tatilinde Beijing banliyösündeki tapınaklarda da benzer mutluluk dileme etkinlikleri düzenleniyor. İsteyen herkes bu etkinliklere katılabilir.
Tapınaktan gelen çan sesi, insanın yüreğini sakinleştirir. 20. yüzyılın ilk yıllarında Çin'de yetişmiş ünlü yazarlardan Yu Dafu, Eski Başkentin Sonbaharı adlı denemesinde, sonbahar gelince mutlaka banliyödeki Tanzhe Tapınağı'ndan gelen çan sesini hatırladığını yazdı. Sonbaharda gezmeye değer mekânlar arasında önde gelen Tanzhe Tapınağı, aynı zamanda tarihi bir mekândır.
M.S. 307 yılında kurulan tapınak, 1700 yıllık tarihiyle, Beijing'in başkent olmasından çok daha eskidir. Tapınak, görkemli yapılarıyla ünlüdür. Yaklaşık 2.5 hektarlık bir alanı kapsayan tapınak, Yasak Kent'in bir minyatürü gibidir. Tapınağı, tarihte çok sayıda imparator ziyaret etmiştir. Hatta bazı imparatorların tahta geçer geçmez yaptığı ilk iş, Tanzhe Tapınağı'na giderek dua etmek olmuştur. İmparatorların bu özel ilgisi, tapınağa şehirdeki "en saygın tapınak" statüsünü kazandırmıştır.
Beijing'liler, Tanzhe Tapınağında tutulan dileğin çoğu zaman gerçekleşeceğine inanıyor. Bu inanışla çok sayıda insan son günlerde tapınağa akın edip dua etmekte. Dilek dileme yöntemleri arasında uğurlu balığa dokunmak, lotus şeklindeki fener sunup mutluluk ve akıl dilemek, dilek fenerleri asmak sayılabilir.
Taş tabelalar üzerine oyulan Budist öğretilerle ünlü Yunju Tapınağı da turistleri eski kültürle buluşmaya davet ediyor.
*
Ulusal Bayram tatiline giren Beijing'de 339 park ve 27 turistik alan turistleri karşılıyor.
Tatilin daha düşük karbon soluyarak geçirilmesi için, Beijing Belediyesi vatandaşların araba az kullanmaları, bisiklet veya toplu taşıma araçlarıyla sokağa çıkmaları çağrısı yaptı. Bu çağrıya çok sayıda vatandaş da uyuyor. Çevreye dost yeşil bir bayram, hepimizin arzusu değil mi? Eğer Beijing'e gelen bir Türk turistseniz, önce size hoş geldiniz diliyoruz, sonra sizi de "yeşil ulaşım"a davet ediyoruz.
