Gaobeidian, Beijing'in doğusunda yer alan bir köyü imiş. Sonundaki "miş" ekine bakmayın, çok eski bir zamana ait değil, daha 10 yıl öncesine kadar böyleydi, halen de burada oturanlar şaka yollu "bizim köy" diye söz ediyor. Ama ne köy! Hemen komşusu olan Dingfuzhuong Köyü'ndeki iletişim üniversitesi bir yana, mobilya merkezinden küçük barajına, kanal yoluna, koruluğuna ve yüzlerce konutuna, onlarca iş merkezine kadar dört dörtlük bir şehir merkezi! Sırayla anlatmaya çalışalım… Önce komşusu bilim yuvası üniversiteden başlamaya ne dersiniz? Programın ilk bölümünde heyecanla Türkçe öğrencilerini anlattık ama üniversiteyi de size tanıtmak isteriz.
♫♪♫ BİR SÖZ 9 DİNG'E EŞİTTİR ♫♪♫
Çin İletişim Üniversitesi'nin kapısındaki bronz anıttan bahsetmiştik ya, işte o doğal heykel, doğada zor bulunan kıymetli bir tür metal. Anıtın adı "Ding". Üzerinde "Bu üniversiteye girenler dünyadaki en yetenekliler arasındadır, buradan çıkanlar (yetişenler) mesleklerinde en ileri noktalara gelir" sözleri kazınmış.
Ding, çok eski zamanlarda kap-kacak-tencere gibi bir mutfak eşyasıymış. Daha sonra Çinlilerin atalarından Shun, tahtını Yü'ye vermiş. Yü, tüm topraklarını 9 vilayete bölmüş ve her vilayetten getirilen altınlardan birer Ding yapmış. 9 Ding bir araya gelince tüm krallığın topraklarını ve tek yönetimini temsil ediyormuş. Böylece "Ding" yönetim ve değerin simgesi haline gelmiş. Çin'de şöyle bir deyim var: Bir söz 9 Ding'e eşittir. Yani söz çok güçlü, etkili, demek! İşte öğrenciler daha üniversiteden adımlarını atarken "Ding" anlayışıyla yola çıkıyorlar.
♫♪♫ 50 YILLIK ÜNİVERSİTE ♫♪♫
Çin İletişim Üniversitesi ilk olarak Nisan 1959'da Beijing Yayıncılık Fakültesi olarak kuruldu, Ağustos 2004'te bugünkü ismini aldı. Üniversite, Beijing Üniversitesi ve Tshinghua üniversitesi gibi, ülkedeki belli başlı üniversiteler arasında yer aldı. Toplam öğrenci sayısı 15 bin civarında.
Derin bir nefes alıp bahçeye giriyoruz. Geniş bahçede ağaçlar, çiçekler, eski ve yeni binalar var. Kütüphanesi yeterli değilmiş dar geliyormuş, yenisinin inşaatı sürüyor. Meydanda neredeyse 3 insan boyunda dev bir kaya anıt daha. Taa, Jiangsu eyaletinin yakınlarındaki Taihu Gölü'nden getirilmiş.
Sağda solda küçük marketler, yemekhaneler, yurtlar, derslikler, genç-yaşlı bisikletliler, yayalar yanımızdan geçiyor. Bir grup öğrenci tatlı tatlı söyleşerek bir yerlere gidiyor. Pek aceleleri yok, belki nerede yemek yiyeceklerini konuşuyor, belki de haftasonu planları yapıyorlar. Bir başka grup daha geçiyoruz, daha dar bir grup bunlar, 3-4 kişiler. Yüz ifadelerine bakılırsa konuları önemli. Ciddi ciddi bir konuyu tartışarak ilerliyorlar. Arkalarından bisikletli genç bir çift gelip geçiyor. Bir büyükanne 3-4 yaşlarındaki torunuyla bankta oturmuş tatlı tatlı sohbet ediyor.
♫♪♫ BEİJİNG'E SU YOLU AÇAN KANAL ♫♪♫
Gaobeidian, ününü sadece üniversiteye veya son 10 yılda gelişen konut ve iş merkezlerine borçlu değil elbette. "Köy" olarak anılırdı ama işlek bir limandı. Evet, yanlış duymadınız, Beijing'in doğusunda bir ticaret limanıydı Gaobeidian. Çinliler, ilk kanal açma çalışması M.Ö. 486 yılında, Bahar-Sonbahar ve Savaşan Devletler döneminde başlatılmış, yani kanalın 2500 yıl geçmişi var, ayrıca Çin Seddi'yle Çin'in eski zamanlarına ait 2 büyük projeden biri olarak kabul ediliyor. Kanal, dünyadaki en uzun suni kanal niteliğinde. Kazı çalışması 3 aşamalı olarak bitirilmiş, bugünkü esas şeklini 1293 yılında almış. Daha sonra genişletme ve temizleme gibi çalışmalar yapılmış. Toplam uzunluğu 1800 kilometre civarında. Kanalın bir ucu Şanghay'ın yakınlarındaki Hangzou'ya uzanıyor. O zamanki makineleri ve alt yapı olanaklarını düşünürseniz, elbette kanal el yapımı bir kanal! Güney Çin'den Beijing'e mal taşınırken, başkent Beijing'de yaşayan imparator ve devlet erkanı da denetim ve yönetim faaliyetlerini yürütmek için zaman zaman bu suyoluyla Güney Çin'e geçermiş. Devir, Qing Handeanlığı devri… O gün bugündür kanal kullanılmış, hatta hala aktif. Tabii günümüzde böyle bir kanal Çin'in iç piyasada dolaşan mallarının ne kadarını taşıyabilir, orasını bilemeyiz, ama hala aktif olduğunu biliyoruz, gözümüzle gördük…
♫♪♫ GAOBEIDAN'DA TAHTA OYMACILIK ♫♪♫
Son olarak Gaobeidian'da o kadar konut ve iş merkezi kurulduktan sonra yerlilerinin ne yaptığını, nereye gittiğini merak ediyor olabilirsiniz, kısaca bahsedelim. Gaobeidian'da el sanatları, mobilya ve tahta oymacılığı çok yaygın. Hükümet, konut alanları yaratırken bu işlerle uğraşan yerli halk için de bir "Eski Mobilya Sokağı" inşa etmiş. Sokak, eski Çin mimarisine uygun olarak yapılmış. Dışarıdan bakınca tipik Çin sokaklarını ve evlerini görüyorsunuz. Ama içine girdikçe modern dükkanlar, atölyeler, sergiler sizi sarmalıyor. Çin kültürünün köşe taşlarından ağaç işçiliğinin her türünü bu mahallede görmek mümkün. Metrelerce uzunluktaki tek parça ağaç kütüğünden yapılmış masalar mı istersiniz? Yoksa el yapımı klasik mobilyalar mı? Ya da her biri bir sanat şaheseri olan paravanlar, ağaç köklerinden yapılmış koltuklar, ahşap mücevher dolapları, hiçbir madeni vida ya da kasnak kullanılmadan yerinde duran kapılarıyla el yapımı elbise dolapları, daha neler neler… Anlatmakla olmayacak, iyisi mi siz atlayın metroya, 1. hattın sonuna kadar gidin, sonra Batong hattına geçin ve Gaobeidian'da inip başlayın sokakları, parkları, mobilya mağazalarını arşınlamaya. Artık bir gün yeter mi yetmez mi bilemeyiz ama siz bir yol Gaobeidian'a gidin, görün…
