CRI Hakkında | Eski Versiyonumuz
Geleneksel Çin Operası
  2011-03-07 14:29:19  cri

Çin'in büyük kentlerinde Batı üslubunda tiyatro moda olurken, çoğu vatandaş geleneksel operalara daha fazla hayran kalıyor.

Geleneksel Çin Operası, eski Yunan Tiyatrosu ve eski Hindistan'daki Sanskrit Operası ile birlikte, dünyanın 3 eski tiyatro türü olarak kabul ediliyor. Eski Yunan Tiyatrosu ve eski Hindistan'daki Sanskrit Operası artık tarihe geçmiş isimler olurken, Geleneksel Çin Operası bugün hâlâ eskinin sanat geleneklerini aktarıyor.

Geleneksel Çin Operası, bugün hâlâ dinamik olan ve Çin sanatının özü olarak görülen Pekin Operası ve yerel operaların yanı sıra, artık tarih sahnesinden ayrılan Song, Yuan, Ming ve Qing Hanedanlıklarındaki operaları kapsıyor. Bu operalar, Geleneksel Çin Operası kültürünü oluşturdu. Geleneksel Çin Operası, ancak 12. yüzyılda şekil alarak olgunlaşmaya başladı. 800 yıldan uzun bir sürede katettiği yenilenme, olgunlaşma ve gelişimden sonra, 300'den fazla yerel opera çeşidi ve on binlerce opera eserleri bugün hâlâ Çin genelinde sahneleniyor, güçlü yaşam gücünü ve büyüleyici sanat etkisini gösteriyor.

Şarkı ve dans yöntemlerinin kullanılması, Geleneksel Çin Operası'nın en önemli özelliğidir. Song Hanedanı'nın güney kesiminde yaygın olan, bu nedenle Güney Operası olarak bilinen opera türü ve Yuan Hanedanı'nda çeşitli sanat özellikleri taşıması dolayısıyla Karışık Opera olarak adlandırılan opera türü; şiir, müzik, dans, resim, şarkı, akrobasi, ve Wushu gibi sanatları benimseme temelinde, şarkı, dans, konuşma ve hareketi birleştirerek yeni bir opera biçimi yaratıldı. Müzik eşliğinde şarkı söyleme, konuşma, hareket ve sahnedeki sanal zaman, performans kalıpları, Geleneksel Çin Operası sanatının başlıca öğeleridir.

Operaların senaryoları ve performans ihtiyacının karşılanması için, geleneksel Çin operalarındaki roller, yaş, cinsiyet, kimlik ve karakter kategorilerine göre 4 gruba ayrıldı. Bu 4 grup Sheng, Dan, Jing ve Chou olarak adlandırılır.

Sheng; Lao Sheng (imparator, kral, vezir gibi olumlu, ergen, orta yaşlı erkek karakter), Xiao Sheng (genç erkek karakter) ve Wu Sheng (dövüş yapan erkek karakter) diye üçe ayrılır.

Dan, Qing Yi (başka değişle Zheng Dan, asil ailelerden gelen orta yaşlı kadın karakter), Wu Dan (dövüşçü kadın karakter), Hua Dan (genç kız ya da toplumun alt tabakalarında yaşayan kız karakteri), Lao Dan (yaşlı kadın karakter) ve Cai Dan ( komik yaşlı kadın karakter) olarak bilinir.

Jing, "Hua Lian" (boyalı yüzlü) adlı kişilik, doğal özellikleri birbirlerinden farklı olan erkek karakterleri temsil eder.

Lao Sheng kategorisindeki Mo, yaşça daha büyük, sersem kafalı ve toplumun alt tabakasında yaşayan yaşlıları simgeler. Burnuna beyaz boya sürülen Xiao Hualian, Jing karakterindeki Da Hualian ve Er Hualian ile birlikte "Üç Hualian" diye adlandırılır.

Chou (Xiao Hualian), çoğu zaman toplumun alt tabakasında yaşayanları ve halk arasındaki komik kişilikleri kapsıyor. Chou karakteri sadece beyaz pudrayla yüzün bir bölümüne maske çizer: Burası, gözler arasından aşağıya, burun deliklerine kadar, burnu da içine alan üçgen alandır.

Chou karakteri tüm mesleklerdeki karakterleri temsil eder.

20. yüzyılda Çin, hep çalkantılı devrim dönemleri yaşadı. Batı kültürlerinin Doğu'ya yayılmasından sonra Çin'in geleneksel kültürü ile modern yaklaşımlar arasında çatışma ve kaynaşma kaçınılmaz oldu. Bunun sonucu geleneksel Çin operalarının yaşamasında önceden hiç görülmemiş zorluklar görüldü, aynı zamanda geleneksel Çin operalarının geliştirilip aktarılması için olanaklar sağlandı. Bu yıl 100. yıldönümünü kutlayan Xinhai Devrimi'nin teşvik ettiği demokrasi düşüncesi, gazetelerin opera sanatlarında reform için açtığı özel köşeler, yeni tip tiyatroların açılması ve opera topluluklarının oluşturulması sayesinde, Geleneksel Çin Operası yeni bir refah dönemi yaşadı. Özellikle Çin sanatlarının özü olarak kabul edilen Pekin Operası'nın çeşitli alt türleri ve ünlü ustaları ortaya çıktı. 200 yıl geçmişi olan Pekin Operası'nın değişik karakterlerinin değişik maskeleri yaratıldı. Bu operada abartılı ve simgesel hareketler söz konusu. Kapı açmak, merdivene çıkmak, tekne kullanmak ve ata binmek gibi hareketler yapılırken, gerçek donanımlar sahnede görülmez. Oyuncular sadece danslarıyla hareketleri ifade ederler.

1950'li yıllarda hükümetin desteği ve sanatçıların katkısıyla, ancak sınırlı bölgelerde görülebilen yeni opera türleri yaygınlaşmaya başladı. Zhejiang, Jiangsu ve Shanghai gibi bölgelere özgü Yue Operası, Anhui kaynaklı Huangmei Operası ve Henan eyaletine özgü Yu Operası gibi yerli operalar büyük ilerleme sağladı. Çinli opera çalışanları, operayla çağdaş yaşamları tasvir etmeyi denedi. Bunlar arasında bir örnek olan Beyaz Saçlı Kız adlı Pekin Operası oyunu Çin genelinde herkesin bildiği bir eser.

Geleneksel Çin Operası'nın adım adım olgunlaşmasıyla, sabit gösteri binaları ortaya çıktı. Bu binalar, milli özellikler taşıyor. Geleneksel Çin Operası'nın sahne sanatı, insan karakterleri ve manzaraları birleştiren, aynı zamanda insan karakterlerine öncelik veren bir sanat dalı oldu.

Geleneksel Çin Operası'nın şarkı, dans, müzik, şiir, güzel sanatlar ve mimarlık sanatını birleştiren kalıplaşmış sanal estetik ilkesi, bir dönemde çok sayıda Batılının eleştirisine uğramıştı. Batılı eleştirmenler, geleneksel Çin Operası'nın henüz "beşik kültürü" döneminde olduğunu savunmuştu. Avrupa'da Aydınlanma Dönemi'nde Voltaire ve Johann Wolfgang von Goethe gibi ustaların Geleneksel Çin Operası'na yoğun ilgi göstermesine rağmen, Geleneksel Çin Operası ile Batı Tiyatrosu arasındaki eşit diyalogun temelini, 20. yüzyılın ilk yarısında Ruş tiyatro ustası Konstantin Stanislavski ve Pekin Operası ustası Mei Lanfang gibi kişiler attı.

İçerik açısından Geleneksel Çin Operası, operanın bir bütün olarak sahip olduğu güzelliğe vurgu yapar. Örneğin Ming Hanedanlığı döneminin ünlü senarist Tang Xianzu'nun "Şakayık Köşkü" ve William Shakespeare'nin ünlü yapıtı "Remeo ve Juliet"in her ikisi de gençlerin aşkını tasvir ediyor. Shakespeare'nin oyunu daha felsefi olurken, Tang'ın operası ise daha lirik. Şakayık Köşkü'ndeki karakterlerin iç duyguları şiirsel bir dille ifade ediliyor. "İnce, uzun ve zayıf ağaç dalları rüzgârın sesiyle sessiz bahçeye girerek, genç kızın yüreğini hoplatıyor. Baharda genç kızın yüreği ağaç dallarına o kadar benziyor ki! Heyecanlı kalbinin yavaş yavaş sakinleşmesini bekliyor. Yüreğindeki sırrı başkasının fark etmesinden korkuyor. Aniden aynada kendi yüzünü görünce öylesine tedirgin oluyor ki! Taradığı saçları da heyecandan karmakarışık oldu!..." Bakın, genç kızın iç duygusunu ne kadar güzel tasvir etti.

Tasvir yöntemleri açısından Geleneksel Çin Operası, şarkı, dans, konuşma ve harekete özen gösteriyor. Geleneksel Çin Operası için el ve parmak hareketleri, göz ifadesi, vücut hareketleri, saçlar ve yürüyüş tarzı çok önemlidir. Sevinç, kızgınlık, endişe, özlem, acı, korku ve şok gibi duygular da kalıplaşmış biçimlerde ifade edilir. Geleneksel Çin Operası'nın sanatsal ifade yönteminde, dekor ve hareketlerin sanal olması vardır. Bir general karakteri sahnede savaş sahnesini canlandırmak için ata binme taklidi yapar ve yüksek dağdan hızla "vadiye inebilir". Geleneksel Çin Operası'nın bir başka özelliği var. Bir oyunun tek ana hattı var, her bölümde ise ayrı bir hikâye tasvir edilir.

İlgili Haberler
Yorumunuzu Gönderin
Çin-Türkiye ilişkilerinde yeni kilometre taşı
Çin-Türkiye ekonomik ilişkilerinde yeni bir dönem başlıyor. Türk Lirası, Çin finans dünyasına ayak bastı.
Çinli kulüpler büyük transferlerine devam ediyor

Chelsea'nin yıldız orta saha oyuncusu Oscar, 60 milyon avroya Çin'e gelmeye hazırlanıyor. Peki Çinli kulüpler yabancı futbolcular için ne kadar para ödüyor? Bu sorunun cevabı ve haftanın ekonomi gündemine genel bir bakış için Ekodiyalog'a kulak verin.

Diğerler>>
Çin'de 2016'da neler konuşuldu? (1) (Çin Mahallesi)
Çin'de 2016 yılında gündemde neler vardı? Çinlilerin en çok dikkatini çeken gelişmeler nelerdi? Çin Mahallesi'nin sakinleri, 2016'yı nasıl geçirdi?
Çin'in 5. büyük icadı 24 Sezon nedir? (Çin Mahallesi)
Çinlilerin günlük hayatına yön veren bir takvim sistemi olan 24 Sezon'a kâğıt, pusula, matbaa ve baruttan sonra Çin'in 5. büyük icadı diyenler de var. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınan 24 Sezon, bir kez daha gündemde.
Diğer>>
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (07-01-2015)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (19-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (05-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (08-10-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (24-09-2014)
Diğer>>
Anket
Soru-Yanıt
  • Nükleer Güvenlik Zirvesi'nde Çin'in gücü ortaya kondu

  • Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping 31 Mart-1 Nisan günlerinde ABD'nin başkenti Washington'da düzenlenen ve dünyanın odaklandığı Nükleer Güvenlik Zirvesi'ne katıldı.
    Diğer>>
    İzleyici Postası
  • Koyun yılınız kutlu olsun (Pınar Koçak)

  • Koyun Yılının en güzel müjdeler, en güzel sürprizlerle kapınızı çalması dileğiyle...
  • Çin kadınlarına (Ali Güler)

  • Düşlerimde gelir bir güzel bana, alır götürür beni uzak bir diyara...

    Diğer>>
    Linkler
    © China Radio International.CRI. All Rights Reserved.
    16A Shijingshan Road, Beijing, China