"Meyve memleketi" olarak bilinen Çin'in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nde gece ile gündüz arasında hava sıcaklığının çok farklı olmasından dolayı burada yetiştirilen meyveler çok tatlı oluyor. Bugün sizlere Xinjiang'daki Bayinguoleng Moğol Özerk İli'ne bağlı Nuoqiang ilçesinde yetiştirilen hurmadan bahsedeceğiz. Hurma yetiştiriciliğiyle Ruoqoang'daki köylü ve çobanların yıllık net geliri 10 bin yuanı geçti ve Nuoqiang da böylece Çin'in batı kesiminde köylülerin yıllık geliri en yüksek olan ilçeler arasına girdi.
Dünyanın ikinci büyük çölü olan Taklamakan'ın güneyinde yer alan Ruoqiang ilçesinde güneşin görüldüğü süre 3000 saati bulabiliyor, gece ve gündüz arasındaki ısı farkı da 25 dereceye kadar çıkabiliyor. Yağışların az olmasına rağmen, sahip olduğu zengin ışık enerjisi hurma yetiştirilmesine son derece elverişli koşul hazırlıyor.
Burada daha önce tahıl yetiştiriliyordu, ancak alınan tahıl yerel halkın geçimini sağlamasına yetmiyordu. Ruoqiang'da pamuk da yetiştirilmiş, ancak bol ürün alınamamıştı. O zamanlar Ruoqiang'daki köylülerin yıllık geliri 1700 yuanı bile bulmuyordu. Ancak bu yıl hurma sayesinde köylülerin yıllık geliri 10 bin yuanı aştı.
Çin'de ve Xinjiang'da 2001 yılında saptanan tarım sektörüyle ilgili yapısal stratejik düzenleme uyarınca, Ruoqiang İlçesi Hükümeti sağlığa yararlı yemeklere olan ihtiyacı göz önünde bulundurarak, hurma üretimini var güçle geliştirmeye girişti. Şu anda ilçe genelinde hurma yetiştirilen alanların genişliği 10 bin hektarı buluyor. Köylüleri hurma yetiştiriciliğine yönlendiren Çin Komünist Partisi Ruoqiang İlçesi Komitesi'nin eski sekreteri Zhang Yaping, hurma yetiştiriciliğinin avantajlarını şu sözlerle özetledi:
"Her şeyin başında ekonomik verim geliyor. 666 metrekarelik bir toprakta hurma yetiştirildiğinde 3000-5000 yuan gelir elde edilebilir, pamuk ise yalnızca 700-800 yuan gelir getirebiliyordu. İkinci olarak da su tasarruf ediliyor. Hurma ağacı için kullanılan su, diğer meyvelere göre yüzde 30 daha az. Üçüncüsü de ekolojik verim. Hurma yetiştiriciliğinden sonra Ruoqiang'ın ekolojik ortamı iyileşmeye başladı."
Aradan geçen 9 yıl boyunca Ruoqiang ilçesi yetkilileri, hurma yetiştiriciliğine büyük destek verdi. 2001 yılında yalnızca 500 hektar olan hurma ekili alan 10 bin hektarı geçti. Köylülerin yıllık geliri de 10 bin yuanı aştı ve yaşam koşulları büyük ölçüde iyileşti.
Ruoqiang ilçesine bağlı Wutamu nahiyesindeki 500'den fazla köylü ailesinin yüzde 60'ının yıllık geliri yaklaşık 100 bin yuan. Daha önce toprak evlerde yaşayan, bisiklet kullanan çok sayıda köylü yeni ev ve otomobil sahibi oldu. 2009 kışında birçok köylü Hong Kong ve Macao'ya turistik gezi yaptı.
Hui milliyetinden Ma Xiaofu, yeni dalları budama tekniğini öğrendi. Ma, bu yıl hurmadan 400 bin yuan kazanabileceğini belirterek şunları söyledi:
"Gereksiz dalları kesiyorum ve gerekli dalları bırakıyorum. Daha önce 666 metrekarelik bir alanda yalnızca 70-80 kilo hurma toplanıyordu, öğrendiğim yeni budama tekniğiyle artık 500-600 kilo toplanabiliyor."
Ruoqiang ilçesinde hurmadan önce armut, elma ve üzüm de yetiştirildi, ancak bu denemeler başarısızlıkla sonuçlandı. İlçe hükümeti hurma yetiştiriciliğini yaygınlaştırmak için köylülere hem hurma fidanı sağladı, hem de tercihli politikalar uyguladı. Ancak daha önceki başarısız deneyimlerden olumsuz yönde etkilenen köylüler bunu engellemeye çalıştı, hatta bazı köylüler hurma fidanını odun olarak kullanıyordu.
Köylülerin karşı çıkmasına rağmen, Ruoqiang ilçesi yetkilileri hurma yetiştiriciliğini teşvik etmeyi sürdürdü. Yetkililerin ısrarı ve kararlılığı sayesinde köylüler hurma yetiştiriciliğine yöneldi. Hurma yetiştiricisi Wang Fenglian, Uygurca'yı akıcı konuşuyor. Wang, ülkenin iç kesiminden gelen hurma uzmanlarından öğrendiği teknikleri Uygur komşularına öğretti. Wang, şöyle konuştu:
"Onlara seve seve yardım ettim. Çince anlamıyorlar, ben de Uygurca anlattım. Onlar da hurmadan para kazanmaya başladı, hatta bazıları benden daha çok kazanıyor."
Hurma kalitesini yükseltmek için, Ruoqiang ilçesinde devletin standartlarından daha yüksek bir standart sistemi saptandı. Ruoqiang İlçesi Bilim ve Teknoloji Müdür Yardımcısı Zhang Wenxin, bununla ilgili olarak şunları anlattı:
"Ruoqiang hurmasının toplanma zamanına, ambalajına ve logosuna standart getirdik; bu, Ruoqiang hurmasının korunmasında önemli rol oynadı."
Artık her yıl birinci kalite Ruoqiang hurmasının miktarı yüzde 40'ı buluyor. İkinci ve üçüncü kalite hurmanın kalitesi de, fiyatı da diğer bölgelerde yetiştirilen hurmaların çok üstünde. Yüksek kaliteli ürünler geniş piyasa kazandı. Ruoqiang hurması Beijing ve Shanghai kentleriyle Guangdong ve Henan eyaletlerinde açılan yüzlerce mağaza zincirinde satılıyor.
9 yıllık gelişme sayesinde hurma Ruoqiang'daki köylülerin cüzdanlarını şişirdi. Köylülerin gelirlerinin yüzde 80'i hurmadan sağlanıyor.
Hurma yetiştiriciliği Ruoqiang köylülerini orta halli refaha götüren ve katma değeri son derece yüksek olan sektör haline geldi. Hurmadan bahsederken 53 yaşındaki köylü Yang Qingcheng'ın ağzı kulaklarına varıyordu. Yang ,şöyle konuştu:
"Herkes hurmayı birer altın bebek gibi görüyor. Ruoqiang hurması Ruoqianglı köylüleri zenginliğe götüren bir hazinedir. Bu yol gerçekten köylüleri zenginliğe götürüyor."
