Çin'in güneyindeki Hainan eyaleti tarihten beri "uzun ömür adası" olarak adlandırılıyor. Bu adadaki Haikou kentine bağlı Longquan nahiyesinde 100 yaşını geçmiş 19 kişi yaşıyor. En büyükleri ise 108 yaşında. Yaklaşık 10 bin nüfuslu Longquan nahiyesi, Birleşmiş Milletler'in standardına göre gerçekten "uzun ömür memleketi" olarak kabul edilebilir.
Herkes uzun yaşamak ister. Longquang nahiyesindeki yaşlıların uzun yaşama sırları ne? Sevgili dinleyiciler, bugünkü programımızda sizlere Longquang nahiyesindeki 100 yaşını geçmiş kişilerin uzun yaşama sırlarından ve öykülerinden bahsetmek istiyoruz.
H aikou kentinden doğuya arabayla yaklaşık yarım saatlik yolculuktan sonra Longquang nahiyesine geldik. Bu nahiyeye bağlı Changshun köyünde temiz bir avluya girerek Chen soyadlı yaşlı bir kadını ziyaret ettik.
102 yaşındaki Chen nine "tanınmış" biri. Chen ninenin 100. doğum gününü kutlama törenine 100'den fazla torunu katıldı. Saat 11'de gittiğimizde Chen nine, kapı önünde oturmuş güneşleniyordu. Oturduğu yerin önündeki 10 metrekarelik boş alan çok temizdi. Chen nine bizi görünce kalkıp lehçeyle selamladı. Chen'in lehçeyle söylediklerini anlayamamamızdan dolayı torunu Chen Yingcheng, "tercümanlık" görevini üstendi. Chen Yingsheng bize babaannesinin çalışkan ve temizliği seven bir kişi olduğunu, birkaç dakika önce eski evinin önündeki yabani otları temizlediğini söyledi.
"Her gün saçlarını yıkıyor, hatta bu onun alışkanlığı oldu. Çok yaşlı olmasına rağmen her şeyi kendisi yapıyor. Elbiselerini yıkıyor, yemek pişiriyor, banyosunu başkalarının yardımı olmadan yapıyor, evi temizliyor, hatta avludaki yabani otları da sık sık temizliyor. Sizlerin onu ziyaret etmenizden çok mutlu olduğunu söyledi."
Changshun köyünde nine Chen'yle aynı yaşlarda olanların hepsi öldü. Chen'ın sekiz çocuğundan ikisi de artık yaşamıyor. Chen'in en küçük oğlu Chen Rufu 65 yaşında. Annesinin hayatını " çok yoruldu" diye özetleyen Chen Rufu, annesinin 14 yaşında evlendikten sonra ikisi erkek sekiz çocuk doğurduğunu söyledi. Annesi 30 yaşındayken babasının öldüğünü anlatan Chen Rufu, o yıl kendisinin bir yaşında bile olmadığını ve zayıf görünüşlü annesinin aileyi geçindirme yükünü üstlendiğini belirtti. O zaman 16 yaşında olan büyük ablasının, annesine yardımcı olduğunu kaydeden Chen Rufu "Annem ve ablam tahıl ekiyordu. O zamanlar aileme ait yarım hektar genişliğindeki tarlada fasulye, susam, patates ve yer elması yetiştiriliyordu" diye konuştu.
Chen nine bunun yanı sıra hayvan da yetiştiriyordu. Bundan elde edilen parayla yeni ev yaptırdı.
Chen nine bir insanın yüreği ne kadar açık olursa o kadar fazla mutlu olacağını söyledi. Bu felsefi söz, belki de Chen ninenin uzun yaşamasının sırrı.
Saat 12 civarında Chen ninenin evinden çıkıp komşu köydeki 104 yaşındaki Wang Yangzi'nin evine gittik.
1 metre 80 santim boyundaki Wang dede, Longquang nahiyesine bağlı Ruyang köyünün uzun boylularından. Wang dedenin 78 yaşındaki oğlu Wang Caiquan bize, babasının gençken arı yetiştirdiğini, "Erhu" adlı milli çalgıyı çalabildiğini ve Wushu da öğrendiğini anlattı. Bu basit sözler yaşlı Wang Yangzi'nin 104 yıl boyunca kat ettiği yolu özetliyor. Wang Caiquan, babasının uzun yaşamasının arı yetiştirmesiyle ilişkisi olabileceğini söyleyerek şöyle konuştu:
"Babam gençken dağa çıkmayı severdi ve dağlarda topladığı arıları eve götürüp yetiştiriyordu. Her gün erken çıkıyordu, eve geç dönüyordu. Bu alışkanlık 10 yıldan fazla sürdü."
Yaşlı Wang Yangzi, oğlunun sözlerini duyunca el işaretiyle arı yetiştirme öyküsünü anlatmaya başladı. Arıların yaşam alışkanlığını çok iyi bilen Wang Yangzi'yi 10 küsur yıl içinde hiç arı sokmadı. Arı zehrinin ilaç olarak kullanılabildiğini ve balın insanların sağlığına yararlı olduğunu herkes biliyor. Wang Yangzi'nin uzun yaşaması baldan kaynaklanıyor. Wang Caiquan, babasının uzun yaşamasının Erhu çalmakla da ilgisi olabileceğini söyledi ve "Babam Erhu çalmayı sever, kendi kendine öğreniyor. Köyde orkestra var. O da üyelerinden biri. Düğün töreninde çalıyorlardı" dedi
Wang Caiquan'a babasının Erhu çalarak ailesinin geçimini sağladığı gibi kendisini de mutlu ettiğini ifade etti. Yaşlı Wang boş zamanlarında Erhu çalmaktan büyük zevk alıyor.
Wang Yangzi, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından önce Wushu öğrendi. Kongfu, Wang Yangzi'nin sağlığına yararlı. Şu anda 104 yaşında olmasına rağmen her şeyi görebiliyor. Elbisenin düğmesi koptuğunda bile ipi iğnenin küçücük deliğinden geçirip dikebiliyor, Hiç sorun olmuyor.
Uzun ömürlü bir kişi nasıl besleniyor, yani her gün neler yiyor? Bu herkesin merak ettiği bir konu. Biz de sabırsızlıkla aynı soruyu sorduk. Oğlu Wang Caiquan bize, babasının her gün fazla pilav yemediğini ancak yediği sebze ve et çeşidinin çok olduğunu anlattı.
"Babam çok çeşitli yiyecekler yiyor. Her gün o mutlaka karides ezmesi, yengeç ezmesi ve tuzlu balık yiyor. Bazen tuzlanmış siyah zeytin de yiyor. Şu sıralar pek et yemiyor."
Wang'ın evine uzak olmayan bir tarla var. Tarlada binlang adlı meyve ağaçları yetiştiriliyor. 104 yaşındaki Wang Yangzi haftada iki, üç kere tarlaya gidip otları temizliyor. Aile üyeleri Wang'ın bu işi yapmasını istemiyor ve engelliyor. Ama yaşlı Wang ısrarla yapıyor. Wang Yangzi, hayatı boyunca çalıştı. Uzun ömür, belki de bundan kaynaklanıyor.
Son yıllarda Longquan nahiyesinde uzun ömürlülerin, yaşı 100'ü geçenlerin kişilerin sayısı artıyor. Longquan nahiyesi yetkililerinden Wu Ru nahiyede yaşayanların uzun yaşamasının sırrına değinirken şöyle konuştu:
"Hava çok temiz. Yaşı 100'ü geçenlerin çoğu köyde yaşıyor, kendi yetiştirdikleri sebzeleri yiyorlar ve bu sebzeleri yetiştirirken çok az ilaç kullanıyorlar, ya da hiç kullanmıyorlar. Bu çok sağlıklı. Bir de bazı yaşlılar boş oturmak yerine her gün mümkün olduğu kadar iş yapıyor ve keyifleri yerinde."
