CRI Hakkında | Eski Versiyonumuz
Çin kültüründe kaplan
  2010-02-22 10:22:58  cri

     Kaplan Çin'de "hayvanlar kralı" lakabıyla anılır. Bu, sadece efsaneye göre kaplanın alnında kral anlamındaki Çince karakter "王"nin bulunmasından değil, onun gücünden ve cesaretinden kaynaklanıyor. Çinliler'in atalarının kaplanla sıkı bir ilişkisi vardı. Çinliler ilk çağlarda Çin'in güney ve kuzeydoğu kesimlerinde yaşayan kaplana tapmışlardır.

      Çin toprakları, kaplan türünün anavatanı olarak kabul edilir. Kaplanın ilk türü binlerce yıl önce Çin topraklarında ortaya çıkmıştır. Zamana ve iklim koşullarına bağlı olarak bugünkü Çin Halk Cumhuriyeti'nin orta kesiminden, nehirler ve ormanlar boyunca kuzeybatı ve kuzeydoğuya göç eden kaplanlar, kuzeydoğu ve orta Asya bölgelerine yayılmış ve böylece bugün Kuzeydoğu Kaplanı (Sibirya Kaplanı) ve Kafkasya Kaplanı (Hazar Kaplanı, bugün soyu tükenmiş bir kaplan türüdür) olarak adlandırılan alt türler doğmuştur. Daha sonra güney, güneybatı ve güneydoğu Asya ve Hindistan yarımadası ile Endonezya Adaları'na yayılarak bugünkü Huanan Kaplanı, Bagladeş Kaplanı, Hindiçini Kaplanı, Sumatra Kaplanı, Java Kaplanı ve Bali Kaplanı gibi diğer türler ortaya çıkmıştır.

      Kaplan, insanoğlunun tarihteki serüvenine eşlik ederek, Akdeniz'den Çin'in doğusundaki Heilongjiang eyaletine, Sibirya'dan Endonezya Adaları'na kadar uzanan geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. Kaplanın cesareti, kahramanlığı, gücü ve vahşiliği, insanlık tarihinde derin izler bırakmıştır.

      Çin milletinin sembolü olarak kaplan, doğadaki hayvanlar içinde kutsal kabul edilerek saygı gösterilen ve tapılan bir hayvandır. Shuo Wen Jie Zi adlı ünlü tarihi kitapta, "Kaplan, dağdaki hayvanların efendisidir" yazar. Kaplan, Çin kültüründe sadece cesaret ve mutluluğun simgesi olmakla kalmaz. Totem hayvanı olan kaplanla ilgili efsaneler, Çin milletinin tanrılarla ilişkisinde, mutluluk dileme ve uğursuzlukları giderme inancını da barındırır.

      Çin'deki azınlık etnik gruplara ait birçok efsanede, gök ve yerküre ile birlikte insanların de kaplan tarafından yaratıldığı yazılıdır. Yi etnik grubunun destanı Mei Ge'de gök, yerküre, güneş, ay, rüzgar, yağmur ve yıldırımı kaplanın yarattığı anlatılır. Bugüne kadar Yi etnik grubuna mensup insanlar, erkek olsun kadın olsun, hep Luoluo olarak tarif edilir ki, bu aynı zaman da kaplanı tarif eden bir isimdir.

      Yunnan eyaletindeki Pumi etnik grubu beyaz kaplana tapar. Bu nedenle kaplanın avlanması yasaktır. Pumiler de günleri ve yılları hayvanlarla ifade eder. Buna göre her hayvan bir günü ve bir yılı temsil eder. Toplam 12 hayvanın yer aldığı bu sistem, Ay Takvimi gibi her 12 yılda bir dönüşüme uğrar. Kaplan yılı ve kaplan günü, uğurlu yıl ve gün sayılır, kaplan yılı veya gününde doğan bebek de en şanslı bebek olarak kabul edilir. Hunan ve Sichuan eyaletlerine sınır olan bölgede yaşayan Tujia etnik grubuna mensup vatandaşlar arasında, Beyaz Kaplan'ın ataları olduğuna dair efsane çok yaygındır. Kuzeydoğu kesimdeki Heze, kaplana büyük saygı gösteren bir etnik grup olup, kaplanı "Dağ Tanrısı" olarak görür. Kaplan için özel tapınak bile yapmışlardır. Qinghai eyaletinin Huangnan İli'ne bağlı Tongren ilçesinin Duhu köyündeki Tujia vatandaşları, Ay Takvimi'ne göre her yılın 11. ayının 5. ve 20. günleri arasında şeytanı kovmak ve mutluluk dilemek için "kaplan dansı" yapar. Taiwan adasındaki tüm Toprak Tanrısı tapınaklarında, zenginlik tanrısı ve koruyucu tanrı olarak kaplana tapılır.

      Eski tarihlerden bugüne insanlar kaplanı sevgi ve iyi dileklerin sembolü olarak görmüştür. Girdiği savaşları kazanan bir komutan "kaplan general" lakabıyla anılır; cesur, kötülüklere boyun eğmeyen vezir "kaplan vezir" olarak adlandırılırdı. Ayrıca akıllı ve derslerini ciddiyetle çalışan çocuk için "kaplanın oğlu" deyimi kullanılır... 5000 yıllık kültürel birikim sonucunda kaplan, Çin'in kültür ve sanat hazinesinin önemli bir parçası ve sembolüdür. Kaplumbağa kabuğu ve hayvan kemik parçaları üzerine kazınmış Jiaguwen yazısında "kaplan" karakterine rastlanır. Shang ve Zhou dönemine ait bronz eşyaların büyük kısmında kaplan deseni görülür. Han imparatorluğunun generali Huo Qubin'in mezarının önündeki büyük taş oymalarında, Dunhuang'daki Mogaoku Mağaraları'ndaki renkli duvar resimlerinde ve ressamların ürünlerinde çeşit çeşit kaplan desenleri dikkat çeker.

     Çinliler kaplana saygı gösterip, onu sever, över ve ondan korkar. Kaplanla kurulan bu özel kültür ilişkisi, Çin milletinin ruhani yaşamında hala yerini koruyor. Ancak bugün yaşadığımız dünyada ormanlar yok ediliyor, su alanları hızla tükeniyor, çölleşme artıyor, iklim değişiyor. Kısacası doğa büyük bir tehdit altında. Kaplanlar da diğer hayvan türleri gibi yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Kaplan Yılı'nda kaplanla ilgili bu tehlikeden bahsetmek insanın yüreğini acıtıyor. Ancak kaplan soyunu kurtarmak için geç kalmış sayılmayız, hala yapabileceğimiz şeyler var. Kaplana ve doğaya iyi davranmak, kendimize iyi davranmak değil midir? Ne dersiniz?

      Kaplanla ilgili programımızın sonunda sizlere son olarak şu bilgiyi verelim. 1924, 1938, 1950, 1962, 1974, 1986, 1998 ve 2010 yıllarında doğanlar, kaplan burcundandır.

      Kaplan burcu insanları inatçı, maceracı, özgüvenli, sıcakkanlı ve cesurdurlar. Sözlerine sadık olan bu insanlar, romantizmden uzaktırlar. Yatırım yaparken kısa vadeli kâr peşinde koşarlar ve uzun bekleyişe asla tahammülleri yoktur.

       Sayın dinleyiciler, acaba aranızdan kimlerin burcu Kaplan? Bana mektup yazarak, kaplanla ilgili karakterin size uyup uymadığını söyleyebilirsiniz?

İlgili Haberler
Yorumunuzu Gönderin
Çin-Türkiye ilişkilerinde yeni kilometre taşı
Çin-Türkiye ekonomik ilişkilerinde yeni bir dönem başlıyor. Türk Lirası, Çin finans dünyasına ayak bastı.
Çinli kulüpler büyük transferlerine devam ediyor

Chelsea'nin yıldız orta saha oyuncusu Oscar, 60 milyon avroya Çin'e gelmeye hazırlanıyor. Peki Çinli kulüpler yabancı futbolcular için ne kadar para ödüyor? Bu sorunun cevabı ve haftanın ekonomi gündemine genel bir bakış için Ekodiyalog'a kulak verin.

Diğerler>>
Çin'de 2016'da neler konuşuldu? (1) (Çin Mahallesi)
Çin'de 2016 yılında gündemde neler vardı? Çinlilerin en çok dikkatini çeken gelişmeler nelerdi? Çin Mahallesi'nin sakinleri, 2016'yı nasıl geçirdi?
Çin'in 5. büyük icadı 24 Sezon nedir? (Çin Mahallesi)
Çinlilerin günlük hayatına yön veren bir takvim sistemi olan 24 Sezon'a kâğıt, pusula, matbaa ve baruttan sonra Çin'in 5. büyük icadı diyenler de var. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınan 24 Sezon, bir kez daha gündemde.
Diğer>>
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (07-01-2015)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (19-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (05-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (08-10-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (24-09-2014)
Diğer>>
Anket
Soru-Yanıt
  • Nükleer Güvenlik Zirvesi'nde Çin'in gücü ortaya kondu

  • Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping 31 Mart-1 Nisan günlerinde ABD'nin başkenti Washington'da düzenlenen ve dünyanın odaklandığı Nükleer Güvenlik Zirvesi'ne katıldı.
    Diğer>>
    İzleyici Postası
  • Koyun yılınız kutlu olsun (Pınar Koçak)

  • Koyun Yılının en güzel müjdeler, en güzel sürprizlerle kapınızı çalması dileğiyle...
  • Çin kadınlarına (Ali Güler)

  • Düşlerimde gelir bir güzel bana, alır götürür beni uzak bir diyara...

    Diğer>>
    Linkler
    © China Radio International.CRI. All Rights Reserved.
    16A Shijingshan Road, Beijing, China