Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi kentinde Wulabo adlı bir tarihi kent bulunuyor. Araştırmalar, söz konusu tarihi kentin 1300 yıl önce Tang Hanedanı dönemindeki Luntai kenti olduğunu kanıtladı. Tarihi Wulabo kenti Urumçi'de devlet tarafından koruma altına alınan tek kültürel eserdir. Birkaç yıl önce, Xinjiang'da yaşayan Ma Mingyi adlı bir özel işletmeci, kendi parasıyla söz konusu tarihi kenti korumaya ve bu sayede Xinjiang'ın turizm sektörünü geliştirmeye başladı.

    Tarihi Wulabo kenti Urumçi kentinin merkezine 17 kilometre uzaklıktaki Wolabo köyünde yer alıyor. Tarih, coğrafya ve arkeoloji uzmanlarının yıllarca yaptıkları araştırmalar Wulabo kentinin Tang Hanedanı dönemindeki Luntai kenti olduğunu ve 1300 yıl önce inşa edildiğini ortaya koydu.

    Dikdörtgen şeklindeki tarihi kentin güneyiyle kuzeyi arasındaki uzunluk 550 metre, doğusuyla batısı arasındaki genişlik de 450 metre. Topraktan yapılan surların yüksekliği 2 ile 6 metre arasında değişiyor. Kentin dört köşesinde kare şeklinde kule sitleri var. Tarihi kent içinde topraktan yapılan üç sur kenti kuzey-doğu, kuzey-batı ve güney olmak üzere 3 bölüme ayırıyor.

    Kendi parasıyla tarihi kenti korumaya çalışan Ma Mingyi, Xinjiang Dechang Turizm Şirketi'nin Yönetim Kurulu Başkanı. Ma, Xinjiang'daki İpek Yolu kültürünün bölge turizmin başlıca kaynaklarından biri olduğu görüşünü dile getirerek şunları söyledi:

    "İpek Yolu'nun içerdiği kültürel anlam son derece derindir. İpek Yolu, Çin ile Orta Asya, Güney Asya hatta Batı Asya, Avrupa arasındaki önemli bir ekonomik ve kültürel koridordur. Bence bir tarihi kenti geliştirip onu koruma altına almak, önemli bir iş."

    Arkadaşının tavsiyesi üzerine Ma, tarihi Wulabo kentini görmeye gitti. İlk gittiğinde gördüğü manzara onu çok şaşırttı. Ma, kentin yakınlarında yaşayan köylülerin sur yıkıntılarında toprağı kazdığını, traktörlerin kent içinde dolaştığını ve bazı yerlerde tahıl ekildiğini gördü. Onu en çok şaşırtan da bazı köylülerin sebzeleri muhafaza etmek için yer yer kiler kazmaları ve bazı kilerlerin surların altında bulunması oldu. Buna bir de yağmur suyunun etkisi eklenince bir zaman sıkıştırılıp sağlamlaştırılan toprak surlar ya dökülüyor, ya da yıkılıyordu.

    Yerinde yapılan incelemelerin ardından Ma, Urumçi Tanrı Dağı semti yönetimine tarihi Wulabo kentinin korunması ve turizm amaçlı geliştirilmesi düşüncesini anlattı. Urumçi Tanrı Dağı semti yönetimi bunu destekleyeceklerini belirtti. Ma, tarihi kenti çerçeveleyen demir parmaklıkları satın almak için 1 milyon yuan harcadı ve 3000 metreye yakın beton zeminde oturtulan parmaklık yaptı.

    Tarihi Wulabo kentinin birinci derece su kaynakları koruma bölgesinde yer almasından dolayı, Ma, projenin planlanmasında çevreyi korumaya ve çorak toprağın ağaçlandırılmasına öncelik verdi. Ma, kentin etrafında bulunan 70 hektar genişliğindeki çorak toprağın ağaçlandırılması için 10 milyon yuandan fazla para harcadı.

    Tarihi kenti etkili şekilde korumak ve uygun şekilde geliştirmek amacıyla Ma, inşaat etüdü ve tasarımı birimlerinden tarihi kentin sit alanlarında ve çevresindeki ortam üzerinde ayrıntılı tarama yapmaları ve "Tarihi Wulabo Kentinin Korunması ve Kullanılması Planı"nı hazırlamaları talebinde bulundu.

    2004 yılında Xinjiang'da bir özel işletme tarafından yürütülen ilk kültürel eser koruma projesi hayata geçirildi. Ma, Çin Mühendislik Akademisi'nden uzmanları Wulabo tarihi kentinin ana kapısının ve ofisinin tasarımlarını hazırlamaya davet etti ve bunun ardından yol ve park yerinin yapımı, su ve elektrik sağlama, sergi salonu gibi altyapı tesislerinin inşasını tamamladı.

    Bundan sonraki birkaç yıl içinde, Ma bir yandan kentin korunmasına yatırım yaptı, diğer yandan da kentin tanıtım çalışmalarını yoğunlaştırdı. Urumçililerin desteğiyle, tarihi kentin sit alanı, "Urumçi'nin yeni on manzarası" arasına seçildi.

    Tarihi Wulabo kenti aynı zamanda Urumçi eğitim birimlerince yurtseverlik eğitimi merkezi olarak seçildi. Kentin sit alanı parkı genel müdürü Han Yun, Urumçi kentinde okuyan lise son sınıf öğrencilerinin mezun olmadan önce burayı ziyaret ettiklerini söyleyerek şunları belirtti:

    "Tarihi Wulabo kenti 1300 yıllık bir geçmişe sahip. Buranın tarihi Gaochang ve Jiaohe'ninkiyle aynıdır. Zamanında burası bir askeri noktaydı. 1300 yıl önce atalarımız burayı koruyordu. Bu da Xinjiang'ın Çin'in bölünmez bir parçası olduğunu kanıtlıyor."

    Tarihi Wulabo kentinin ikinci dönem inşa planına göre, kentin güneybatısında, yani Wulabo otoban geçiş istasyonunun kuzeyinde aslına göre Tang Hanedanı'nın Luntai tarihi kenti inşa edilecek. Genişliği 80 bin metrekareyi bulacak bu proje kapsamında İpek Yolu Müzesi, büyük gösteri salonları ve bir alışveriş caddesi yer alacak. Projenin tamamlanmasından sonra orasının Xinjiang'ın, hatta Çin'in kuzeybatısının en büyük tarihi ve kültürel turistik yeri haline gelmesi bekleniyor.

    Ma, bundan sonraki gelişmelere büyük güven beslediğini ifade ederek şunları söyledi:

    "Benim için, Xinjiang'ın turizm sektörü sabah güneşi gibidir. Çin'in iç kesimindeki insanların büyük çoğunluğu henüz Xinjiang'a gelmedi. Bunun en önemli nedenlerinden biri de uzak olmasıdır. Ancak devletçe yapılan büyük yatırımlarla demiryolu hatları ve uçak seferleri gitgide çoğaldı ve Xinjiang'a gelen turistler de arttı. Bir özel işletmeci olarak amacım para kazanmaktır. Ancak tarihi Wulabo kentine gidince, buranın Xinjiang'da bulunan ve devletin koruması altına alınan tek yer olduğunu öğrendim ve yaptığım koruma çalışmalarıyla tarihi Wulabo kentine yavaş yavaş derin duygu beslemeye başladım. Oranın her otunda, ağacında ve kumunda duygularım saklı."

    2005 yılında Çin Devlet Kültürel Eserler Müdürü Shan Qiqiang, tarihi Wulabo kentini gezdikten sonra Dechang Şirketi'nin devletin kültürel eserlerini korumaya çalışan ilk özel işletme olduğunu söyledi. Wulabo tarihi kenti sit alanları parkı genel müdürü Han Yun, bununla ilgili olarak şunları anlattı:

    "Çin Devlet Kültürel Eserler Müdürü ellerini Ma'nın omzuna koyarak, bir özel işletmenin devletin koruması altındaki bir kültürel eseri böylesine korumasının gerçekten kolay bir iş olmadığını söyledi. Bize destek vermek amacıyla Urumçi Belediyesi, başka bir yerde bir arazi verilmesi ve buradan kazanılan parayla tarihi kenti koruma çalışmalarına devam edilmesinin sağlanması kararını aldı."

    Günümüzde tarihi Wulabo kenti Xinjiang'daki en önemli turistik yerlerden biri haline geldi ve daha çok insan tarfından tanındı. Ancak Ma Minyi ile bu tarihi kent arasındaki hikaye henüz bitmedi. Ma, şöyle konuştu:

    "Çok para kazanan bir işletmenin, toplum için hiç bir şey yapmaması olmaz. Wulabo tarihi kenti devletin koruması altındaki bir kültürel eser, çabalarımla onu koruduk. Böylece toplum için iyi bir iş yapmış oldum."

    Ma'nın ailesi de Xinjiang'a taşındı. Ma, işletmesinin de Xinjiang'da bulunduğunu ve Xinjiang'ı çok sevdiğini söyledi. Ma, Xinjiang'ın büyük gelişme potansiyeline, geniş topraklara ve zengin kaynaklara sahip olduğuna dikkat çekerek, kendisinin Xinjiang'ı tanıtmak ve tarihi Wulabo kentini korumak için elinden geleni yapacağını kaydetti.