CRI Hakkında | Eski Versiyonumuz
Moğol milliyetinden bilim adamı Batu
  2009-11-19 11:00:43  cri

    Moğol milliyeti konukseverlikleri, müziğe düşkünlükleri, sadelikleri ve iyi kalplilikleriyle tanınıyor. Moğol milliyetinin destanı olan Janggar da üç büyük Çin destanından biridir. Rivayete göre, Janggar Moğol milliyetinin tarihi bir kahramanı. Xingjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi'de ise Janggar'ın ruhunu taşıyan, doğma büyüme Xinjianglı saygın Moğol bilim adamı Batu yaşıyor.

    Batu, 1952 yılında Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'ne bağlı Changji ilinin Jimusar ilçesinde bir çoban ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi; Nankai Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra öğretmenlik ve tercümanlık yaptı. Öğretmenlik yaptığı birkaç yıl içinde Batu'nun hem Çincesi, hem Uygurcası çok ilerledi.

    Üstün dil kabiliyeti ve çalışmalarında gösterdiği başarılı performanstan dolayı, Batu daha sonra Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi Milliyet ve Din Komitesi'ne bağlı Tarihi Sitler Ofisi'ne tayin edilerek, Xinjiang'daki azınlık milliyetlerin tarihi sitlerini toplama, derleme ve yayınlama çalışmalarına katıldı. Batu, bununla ilgili olarak şunları söyledi:

    "Xinjiang'daki Moğol kültürü Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından önce pek gelişmemişti. Daha sonra ise hızla gelişmeye başladı. Reform ve dışa açılma uygulamalarından sonra özellikle Moğol milliyetinin kültürünü araştıranların sayısı hızla arttı. 1989 yılında Beijing'de Janggar'la ilgili bir sergi düzenledik ve Janggar Destanı'nın 70 bölümünü derleyip yayınladık."

    Dil araştırması sıkıcı ve zorlu bir çalışmadır. Bunun yanı sıra Xinjiang'da Moğolca'nın kullanımının ve referans belgelerinin sınırlı olması, Janggar Destanı'nın toplama ve derleme çalışmalarını daha da zorlaştırdı. Xinjiang'da yalnızca 180 bin Moğol var, bunların büyük çoğunluğu ulaşımın zor olduğu dağlık bölgelerde yaşıyor.

    Batu, dil araştırmasının son derece zor bir çalışma olduğunu, bir efsane, ya da bir beyit için memleketi Jinmusar ilçesine gidip dağları aşıp yaşlılardan yardım istemek gerektiğini söyledi. Batu, dil derlemesinin süreklilik gerektiren bir çalışma olduğuna, belli bir konu üzerindeki araştırmalar için çok sayıda belgenin gözden geçirilmesi gerektiğine ve günde yalnızca 5 saat uyuyabildiğine işaret etti. Ancak Batu, yaptığı çalışmalardan memnun olduğunu, çünkü çalışmasının son derece anlamlı olduğunu ve Moğolların editörlüğü kendisi tarafından yapılan kitapları okuduklarında büyük mutluluk duyduklarını kaydetti.

    1985 yılında kurulan "Xinjiang Oirats Moğol Araştırma Derneği" ve 1999 yılında kurulan "Ulusal Janggar Araştırma Derneği, Xinjiang'da Moğol milliyeti kültürünün gelişmesine sağlam bir zemin hazırladı.

    Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi Milliyet ve Din Komitesi Din Dairesi Başkanlığını yürüten Batu, mesai dışındaki zamanlarını Moğol milliyetinin tarihi ve kültür sitleriyle ilgili belgelerin derlenmesine ayırıyor. "Ulusal Janggar Araştırma Derneği" ve "Xinjiang Oirats Moğol Araştırma Derneği"nin başkan yardımcılıklarını da yürüten Batu, azınlık milliyetinin kültürünü aktarıp yaygınlaştırmanın kendisi için hem yükümlülük, hem de sorumluluk olduğunu belirtti ve şunları söyledi:

    "Adı geçen bu iki derneğin kurulmasıyla birlikte Xinjian'da Moğol milliyetinin kültür davası devamlı olarak gelişti. Şimdi Moğolca gazete, dergi yayınlanıyor ve ayrıca bu konuda çok sayıda genç bilim adamı yetiştirildi."

    Xinjiang Oirats Moğol Araştırma Derneği'nden Li Li Batu'yu şu sözlerle değerlendirdi:

    "Ben derneğe önceki yıl üye oldum. Batu hoca bizim gibi gençlerin hem özel yaşamlarına ilgi gösteriyor, hem de çalışmalarında yardımcı oluyor; çalışkan ve yardımsever biri, gençler için örnek oluyor."

    Moğol milliyeti kültürünün gelecekteki gelişmesine ilişkin olarak Batu, derneklerin rollerini gereğince oynamaları gerektiğini savundu. Batu, daha çok gencin derneklerin sağladığı imkanlardan yararlanarak, Moğol milliyetinin kültürel gelişmesine katkı yapmasını beklediğini söyledi. Batu, şunları kaydetti:

    "Çalışmamın ağırlığını gençlere destek vermeye kaydırdım, daha çok iş yapmalarına izin veriyorum. Bu dernekler içinde çeşitli araştırmalar yapılıyor, çeşitli alanlarda uzmanlar bulunuyor. Böyle olunca dernekler tahmin edilemez güce sahip oluyor. Bu nedenle, derneklerin Xinjiang'daki Moğol milliyetinin gelişmesinde itici güce sahip olduğunu söyleyebiliriz. Moğol milliyetinin kültürü ve diğer etnik grupların seçkin kültürleriyle kaynaşması da önemli bir konu. Moğol milliyetinin kültürel gelişmesi yalnızca Moğolca'yla olmaz, onların Çince'ye ve diğer etnik grupların dillerine çevrilmesi gerekir. O zaman Moğol milliyetinin kültürü daha çok canlılık kazanacaktır."

İlgili Haberler
Yorumunuzu Gönderin
Çin-Türkiye ilişkilerinde yeni kilometre taşı
Çin-Türkiye ekonomik ilişkilerinde yeni bir dönem başlıyor. Türk Lirası, Çin finans dünyasına ayak bastı.
Çinli kulüpler büyük transferlerine devam ediyor

Chelsea'nin yıldız orta saha oyuncusu Oscar, 60 milyon avroya Çin'e gelmeye hazırlanıyor. Peki Çinli kulüpler yabancı futbolcular için ne kadar para ödüyor? Bu sorunun cevabı ve haftanın ekonomi gündemine genel bir bakış için Ekodiyalog'a kulak verin.

Diğerler>>
Çin'de 2016'da neler konuşuldu? (1) (Çin Mahallesi)
Çin'de 2016 yılında gündemde neler vardı? Çinlilerin en çok dikkatini çeken gelişmeler nelerdi? Çin Mahallesi'nin sakinleri, 2016'yı nasıl geçirdi?
Çin'in 5. büyük icadı 24 Sezon nedir? (Çin Mahallesi)
Çinlilerin günlük hayatına yön veren bir takvim sistemi olan 24 Sezon'a kâğıt, pusula, matbaa ve baruttan sonra Çin'in 5. büyük icadı diyenler de var. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınan 24 Sezon, bir kez daha gündemde.
Diğer>>
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (07-01-2015)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (19-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (05-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (08-10-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (24-09-2014)
Diğer>>
Anket
Soru-Yanıt
  • Nükleer Güvenlik Zirvesi'nde Çin'in gücü ortaya kondu

  • Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping 31 Mart-1 Nisan günlerinde ABD'nin başkenti Washington'da düzenlenen ve dünyanın odaklandığı Nükleer Güvenlik Zirvesi'ne katıldı.
    Diğer>>
    İzleyici Postası
  • Koyun yılınız kutlu olsun (Pınar Koçak)

  • Koyun Yılının en güzel müjdeler, en güzel sürprizlerle kapınızı çalması dileğiyle...
  • Çin kadınlarına (Ali Güler)

  • Düşlerimde gelir bir güzel bana, alır götürür beni uzak bir diyara...

    Diğer>>
    Linkler
    © China Radio International.CRI. All Rights Reserved.
    16A Shijingshan Road, Beijing, China