Eski çağlardan bugüne evliliğin anlamı hiç değişmedi. Dünyanın hangi ülkesinde, hangi kültüründe olursa olsun evlilik, insanın hayatı boyunca yaşadığı en önemli olay olarak kabul edilir. Modern zamanlarda insanların çoğu aşk için evlenirken, eski çağlarda ise durum tamamen farklıydı.
Eski Çin'de evlilik, sadece iki kişi arasında gerçekleşen bir olay olmayıp, iki aile ve iki ayrı soyu ilgilendiren sosyal bir olaydı. Toplumdaki nüfus artışının ve düzenin korunması anlamında, son derece önemliydi.Bu nedenle evliliğe büyük önem verilirdi. Çok eski zamanlarda Çin'de tek eşli evlilik anlayışı hakimdi. Buna göre, kocanın tek karısı oluyordu. Ancak bir ya da birden fazla cariye alabiliyordu. Karısının konumu cariyenin konumundan daha yüksekti. Şöyle ki, kaynanası, kayınbabası ve kocası evde yokken, kadın ailenin reisi olurdu. Kısacası o tarihlerde evlilik yasası bir kadın alınmasını şart koşarken, cariye almayı da serbest bırakıyordu.
Eski çağlarda evliliğin 6 kuralı vardı ve bunlar yerine getirilmezse o evlilik geçerli sayılmazdı. Bu kurallar Batı Zhou (M.Ö.1046-M.Ö.771) hanedanı döneminde belirlendi ve daha sonraki hanedanlar tarafından da uygulanarak, zamanla yasal bağlayıcılığı olan kanun haline geldi.
Peki nedir bu 6 kural? 6 kural, evliliğin 6 adımı demek. İlk adım, erkek tarafının isteği üzerine bir çöpçatan ya da arabulucunun kız tarafına gönderilmesiyle atılır. Eğer kız tarafının niyeti olumlu ise, erkek tarafı evlilik teklif etmeye giderken hediye de götürür. Kız tarafı hediyeyi kabul ederse, bu evlilik teklifinin kabul edildiği anlamına gelir. O zaman ikinci adıma geçilir. Erkek tarafı kızın ismini, doğum yılını, ayını, gününü ve saatini öğrenir. Sonra erkeğin doğum bilgileriyle birlikte, erkek tarafının soy tapınağına gidip, evliliğin uygun olup olmadığı sorulur. Eğer erkek ve kızın doğum yılı, ayı, günü ve saati birbirine uygunsa, yapılacak evliliğin uğurlu olacağı kabul edilir. Üçüncü adımda, evliliğe uygunluk onayı alınmasının ardından, damat tarafı çöpçatan aracılığıyla kız ailesine haber vererek, tekrar hediye götürür. Bu adımda evlilik resmen onaylanmış olur. Dördüncü adımda, erkek tarafı nikah parası ve hediyelerle gelinin evine gider. Beşinci adımda uğurlu bir düğün günü seçilir. Evlilik mutlu bir olay olduğu için mutlaka uğurlu bir tarihte yapılır. Damat tarafı bir tarih belirledikten sonra gelinin ailesine bildirir, fikrini alır. Bu süreçte damat ve ailesi kız tarafına mutlaka hediye götürür. Altıncı adımda düğün töreni yapılır. Damat bizzat kız tarafına gider ve gelini alır.
Eski çağlarda Çin'de evlenecek damat veya gelinin seçilmesinden düğün töreninin hazırlanıp düzenlenmesine kadar tüm adetlerle, damat ve gelinin anne-babaları ve çöpçatan uğraşırdı. Damat ve gelinin pek fazla söz hakkı yoktu. Tang Hanedanı'nın (618-907) yasasına göre, genç erkek veya kız memleketleri dışında bir yerde nikah kıymaları durumunda, o evlilik olarak sayılmaz ve anne-babasının tercih ettiği kişilerle evlenmeleri istenirdi. Eğer anne-babanın isteğine aykırı davranırsa, sopayla 100 defa dövülürdü.
Eski zamanlarda gençler anne-babasının isteği üzerine ve tercih ettiği kişilerle evlenirdi demiştik. Ancak anne ve babanın tercihinde de, söz hakkı babaya aitti. Eğer anne ve babanın fikri farklıysa, mutlaka babanın dediği olurdu. Han (M.Ö.202-M.S.220) hanedanının kurucusu Liu Bang'ın evliliğini örnek verelim: Liu Bang evlilik yaşına geldiğinde, henüz toplumsal konumu iyi değilmiş. Lü Zhi adlı genç bir kızın babası, Liu'nun aristokrat olacağını düşünerek, kızıyla evlendirmeye karar vermiş. Ancak karısı bu evliliğe razı değilmiş. Buna rağmen Lü Zhi'nin babası kendi görüşünde diretmiş ve kızını Liu Bang'la evlendirmiş. Ve Lü Zhi gelecekte bir imparatoriçe olarak tarihe geçti.
Farklı hanedanlarda evlilik yaşıyla ilgili değişik düzenlemeler olsa da, erken yaşta evlilik, tüm hanedanlarda normal sayılırdı. Örneğin Qing Hanedanı'nın (1644-1911) imparatoru Shunzhi 14 yaşında, Kangxi ise 12 yaşında evlendi. Qianlong evlendiğinde 17 yaşında olmasına rağmen, bu yaş evlilik için geç sayılıyordu.
Tang Hanedanı'nda sadece evlilik belgesi ve nikah hediyeleri olan evlilik yasal sayılırdı. Çin tarihinde ilk defa Yuan Hanedanında birleşik evlilik belgesi sistemi oluşturuldu, belgede nikah hediyelerinin ne kadar olacağı gibi bilgiler yer alıyordu.
Evlilik belgesine imza atılsa da, kesinleşmiş anlamına gelmiyordu. Evlilikten pişmanlık duyan bazı kişiler, evliliğin iptal edilmesini isteyebiliyordu. Eski çağlardaki yetkili merciler, bu durum için özel bir yasa çıkardı. Tang Hanedanı'nda kız tarafının pişman olması halinde babası sopayla 60 defa dövülürdü ama evlilik ilişkisi yine devam ederdi. Erkek tarafının pişman olması halinde ise çok fazla ceza verilmezdi. Song hanedanı döneminde erkek tarafı, nedensiz olarak 3 yıl içinde gelin almaya gitmezse, kız tarafı durumu yetkililere bildirdikten sonra, nikah hediyelerini iade ederek, evliliği iptal edebilirdi. Nikah hediyelerinin kabul edilmesinden sonra, iki aile de pişman olursa, yine sopayla dövülürdü. Qing Hanedanı'na gelince; eğer erkek tarafı evlilikten vazgeçerse, kızın ailesi isterse nikah hediyelerini iade etmeyebilirdi. Kız tarafının evlilikten vazgeçmesi durumunda ise, erkeğin ailesi kabul ederse, kız tarafı nikah hediyelerini iade edebilirdi. Eğer erkek tarafı bu durumu kabul etmezse, o zaman evlilik devam ederdi.
Eski çağlarda aynı soyadlı insanlar arasında evlilik yasaktı. Bunun iki nedeni vardı. Birincisi, eski çağlarda nüfus azdı ve aynı soyadlı iki genç arasında yakın veya uzak kan bağı sözkonusuydu. Aynı soyadlı gençler arasında evliliğin yasaklanması, ırkın sağlıklı bir şekilde devamı için de yararlıydı. İkinci nedeni, insanların kendi soyu dışındaki bir soyluyla kuracağı akrabalık bağı sayesinde, kendi soyunun nüfuzunu da güçlendirmiş oluyordu. Aynı soyadlı insanlar arasındaki evlilik yasağına uymayanlar da sopayla dövülür ve boşandırılırdı. Ayrıca suç işleyen veya suç işledikten sonra kaçan kadın veya rahiple evlenmek de yasaktı. Yine o dönemde yönetim kademesinde bulunanların evliliğine de bazı sınırlamalar getirildi. Örneğin Tang Hanedanı döneminde hapishanede görevli bir memurun, suçlu birinin kızıyla evlenmesi yasaktı. Song Hanedanı'ndaki kurallar daha sıkıydı. O dönemin valisi gibi yüksek bir görevde bulunan biri, bölgede yaşayan bir ailenin kızıyla evlenemezdi. İmaratorun bazı özel durumlarda çıkardığı aftan da faydalanmasına izin verilmez ve kesinlikle görevden alınırdı. Ming Hanedanı döneminde de aynı kurallar geçerliydi: Yani kurallara aykırı davrananlar sopayla dövülürdü. Ancak hala ve dayı çocukları arasındaki evliliğe bir yasak getirilmedi, çünkü bu çocukların soyadları farklıydı.
