Xinjiang, Çin'in çok sayıda etnik grubun bir arada yaşadığı bölgelerinden biridir. Uygur, Kazak, Moğol ve Xibo dahil olmak üzere çeşitli etnik gruplar kendi dillerine ve yazılarına sahip. Eskiden Xinjiang'ın birçok bölgesindeki Han milliyetine ve diğer etnik gruplara mensup öğrenciler farklı okullarda öğrenim görüyordu ve birçok etnik gruba mensup öğrenci, yalnızca kendi dillerini biliyordu, Çince bilmiyordu. Son yıllarda ise Xinjiang'ın birçok bölgesinde etnik gruplara göre farklı okul modeline son verilerek, bütün okullarda çift dilli öğretime geçildi.

    Çin Uluslararası Radyosu muhabiri, Çin ile Kazakistan arasındaki sınıra 40 kilometre uzaklıkta bulunan Xinjiang Yili Chabuchaer ilçesindeki Zhakuqiniulu Nahiye Merkezi Okulu'na gidince, bir sınıfta Kazak milliyetinden öğretmenin Çince ve Kazakça ile öğrencilere ders verdiğini gördü. Bu okulda ilkokul birinci sınıftan, ortaokul üçüncü sınıf arasında 1200'den fazla öğrenci bulunuyor. Bu öğrencilerin yüzde 50'sinden fazlası Kazak milliyetinden, yüzde 20'si Xibo milliyetinden, geri kalanı da Han, Hui ve Uygur milliyetlerinden.

    Okulda, muhabirimiz Guan Ronghua adlı Xibo milliyetinden bir erkek çocukla tanıştı. İlkokul birinci sınıfından itibaren Çince öğrenmeye başlayan Ronghua, 8 yıl süren öğrenimden sonra şimdi akıcı şekilde Çince konuşabiliyor. Muhabirimiz günlük yaşamında sık sık Çince kullanıp kullanmadığını sorduğunda, Ronghua şu cevabı verdi:

    "Evde annem ve babamla bazen Xiboca, bazen Çince konuşuyorum. Okulda ise Çince konuşuyorum ve zaman zaman da diğer milliyetlerden arkadaşlarıma Xiboca öğretiyorum."

    Ronghua, muhabirimiz büyüyünce ne yapmak istediği sorduğunda "Başkalarına yardım etmek için doktor olmak istiyorum" diye cevap verdi.

    Ronghua, öğrendiği Çinceyle başka etnik gruplara mensup arkadaşlarıyla temas kurmadaki engellerin kaldırıldığını, ayrıca daha sonraki öğrenimine de sağlam bir temel hazırladığını söyledi. Bu nedenle günümüzde daha çok veli, çocuklarının geleceklerini düşünerek, onların Çince öğrenmesini istiyor.

    Zhakuqiniulu Nahiye Merkezi Okulu Müdürü Liu Zhihua, bu talebi karşılamak amacıyla, ilgili ders kitaplarının hazırlanması ve öğretmenlerin yetiştirilmesi için büyük çaba harcandığını söyledi ve şunları kaydetti:

    "Devlet çift dilli öğretime büyük destek sağlıyor ve Han milliyeti dışındaki öğretmenlere ücretsiz olarak Çince öğretim konusunda eğitim veriyor. Okulumuzdaki 30 kadar öğretmen bu eğitimden yararlandı. Çift dilli dersler için de özel ders kitapları hazırladık."

    Xinjiang'da Zhakuqiniulu Nahiye Merkezi Okulu gibi çift dilli eğitim uygulayan başka okullar da var. 1980'li ve 1990'lı yıllarda, Xinjiang'da yalnızca birkaç ortaokuldaki birkaç sınıfta "çift dilli öğretim" denemesi yapılıyordu. Ancak günümüzde, tüm Xinjiang bölgesinde çift dilli öğretim alan ve Han milliyeti dışındaki etnik gruplara mensup öğrencilerin sayısı 860 bini aşmış durumda, yani Han milliyeti dışındaki etnik gruplara mensup öğrencilerin yüzde 40'ı çift dilli öğrenim görüyor.

    36 yaşındaki Mihray Abdulkadir, Yining kentine bağlı Bayandai kasabasının başkanı. İlkokul üçüncü sınıftan beri Çince öğrenmeye başlayan Mihray Abdulkadir, çift dilli öğretimden yararlananlardan biri. Mihray Abdulkadir, Uygur bir yetkili olarak, akıcı Çince'nin çalışmasına büyük kolaylık getirdiğini söyledi ve şunları belirtti:

    "Çince öğrenimi çalışmama büyük yardım sağladı. İşe ilk başladığımda yaptığım iş tarım alanında kullanılan serayla ilgiliydi. Gördüğümüz seraların büyük çoğunluğu, Han milliyetinden halk tarafından yapıldı ve o zamanlar bildiğim Çince'yle onlardan birçok bilgi edindim. Daha sonra biz bu konudaki bilgileri Uygurlara aktardık. Şimdi Han milliyetinden başka etnik gruplara mensup halk da serayla yetiştiricilik yapma tekniğini öğrenmiş durumda."

    Mihray Abdulkadir'in başkanlığını yaptığı Bayandai kasabasının nüfusunun yüzde 70'i Uygur, Hui ve Kazaklardan oluşuyor. Mihray Abdulkadir, günümüzde kasaba sakinlerinin Çince, Uygurca dahil olmak üzere birçok dille yapılan televizyon programlarını izleyebildiğini, gazete ve dergilerin de çeşitli dille basıldığını, hatta kasaba yönetiminin çalışma belgelerinin de Çince dahil olmak üzere en az iki dille yazıldığını söyledi. Mihray Abdulkadir, ayrıca şunları kaydetti:

    "İki çocuğum da Çince ders verilen okulda. Onların Çinceleri benden daha iyi. Evde daha çok Uygurca kullanıyoruz, ama onlarla Çince konuşmayı seviyorum."

    Hem kendi milliyetinin dilini, hem de Çince bilen kalifiye elemanlar yetiştirmeyi amaçlayan çift dilli öğretim, Xinjiang'da Han milliyeti dışındaki etnik gruplara mensup halk tarafından olumlu karşılanıyor. Alınan bilgiye göre, Xinjiang'da çift dilli öğretimin okul öncesi eğitiminde de uygulanması planlanıyor. Çin merkezi ve yerel yönetimleri, bunun için yüklü bütçe ayırdı. 2012 yılında Xinjiang'da okul öncesi kuruluşların yüzde 80'inde çift dilli öğretim uygulanması bekleniyor. Bununla beraber, Xinjiang'da 6 yıl süreyle 16 bin çift dilde eğitim veren öğretim görevlisinin yetiştirilmesine çalışılacak.

    Yining kentindeki bir konut sitesinde yeni açılan ve çift dille öğretim yapılan bir kreşte, Çin Uluslararası Radyosu muhabiri, yaşları 3-5 arasında değişen 40'tan fazla çocuk gördü. Bunların büyük çoğunluğu yakınlarda yaşayan azınlık milliyetlerden ailelerin çocuğu. Yalnızca birkaç aydır Çince öğrenim gören çocuklar muhabirimiz gelince sabırsızlıkla Çince çocuk şiiri okumaya başladı...