CRI Hakkında | Eski Versiyonumuz
Tang Gaozu
  2009-07-13 19:27:13  cri

    Tang hanedanının (618-907) kurucusu olan Tang Gaozu'nun tarihi başarıları olumlu olarak değerlendirilmekle birlikte, "Zhenguan Refah Dönemini" yaratan oğlu Tang Taizong'a daha fazla önem verilmektedir. Asıl adı Li Shimin olan Tang Taizong her ne kadar yetenekli bir imparator idiyse de, Tang Gaozu'nun kuruculuk rolüne gereğince önem verilmesi gerekir. Asıl adı Li Yuan olan Tang Gaozu, hanedanı kurduğu dönemde üstün askeri ve siyasal yetenek gösterdi. Oğlu Li Shimin "Zhenguan Refah Dönemi"ni onun attığı temel üzerinde gerçekleştirebildi.

    Li Yuan, Tang hanedanından önceki Sui Hanedanındaki soylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Sui İmparatoru Sui Wendi, Li Yuan'ın amcasıydı. Li Yuan'ın dedesi Li Hu öldükten sonra "Tang Guo Gong" unvanı verildi. Tang hanedanının ismi de bu unvandan gelir. Li Yuan 566 yılında "Tang Guo Gong" unvanını aldı. Ailesinin özgeçmişi ve kendi yeteneklerinden dolayı, itibarlı birisiydi. Soylu bir aileden olan Dou soyadlı karısı da Li Yuan'a yardım ediyordu.

    Li Yuan'ın eşi, Sui hanedanı tarafından yok edilen Kuzey Zhou Kralı Wudi'nin yeğeniydi. Kraliçesi Türk olan Wudi çok şikâyetçiymiş, ancak yeğeni böyle bir evliliğin kuzeyden gelebilecek tehditleri ortadan kaldıracağını söyleyerek onu teselli etmiş. Kuzey Zhou Krallığı Sui hanedanı tarafından ortadan kaldırıldığı zaman Dou kızı, "Erkek olmadığıma üzülüyorum, yoksa dayım için misilleme yapardım" dedi.

    Baba Dou, kızının sıradan bir insan olmadığın düşünerek, damat seçerken ilginç bir yöntem kullandı. Kapı üzerine iki tavus kuşu çizdiren baba Dou, iki okla birer tavus kuşunu gözünden vuranın damadı olacağını ilan etmiş. Sonunda Li Yuan bunu başarmış ve böylece Dou kızıyla evlenmiş.

    El yazısı Li Yuan'ınkine çok benzeyen Dou kızı, daha çok siyasi alanda Li Yuan'a destek sağladı. Li Yuan'ın çok sayıda iyi atı varmış, karısı atları imparator Sui Yangdi'ye hediye vermesini önermiş, ancak Li Yuan kabul etmemiş, fakat kısa süre sonra imparator Li Yuan'ı eleştirmiş. Eşi 45 yaşında ölmüş, bu zamana gelince Li Yuan onun önerisini hatırlamış ve haklı bulmuş. Bundan sonra Li Yuan sık sık Sui Yangdi'ye at ve kartal hediye etmiş. Çok sevinen Sui Yangdi, Li Yuan'ın rütbesini yükseltmiş.

    Sui Yangdi, 613 yılında Kore ile savaştığı zaman, savaşta gereken gıda ve yem nakliyatını Li Yuan yönetiyordu. Bu süre içinde çok sayıda insanla arkadaşlık yapan Li Yuan, Sui Yangdi'nin şüphelenmesine neden oldu, sonra başka bir bölgeye gönderildi. Bu sıralarda Li Yuan, isyancı köylüleri yendi ve rütbesi yükseltildi.

    617 yılında Li Yuan, Taiyuan valisi oldu. Li Yuan, bereketli olan Taiyuan'ı çok beğendi ve burada güç toplamaya başladı. Li Yuan kuzeyde Türklerle iyi ilişkiler kurdu, güneyde isyancıları bastırarak, kendi ordusuna aldı.

    611 yılında Sui hanedanı karşıtı 200'e yakın isyancı güç vardı. Li Yuan, bir isyanı bastırma bahanesiyle asker toplamaya başladı. Sui hanedanının bir yetkilisi sıfatıyla hareket eden Li Yuan, kısa zamanda 10 bine yakın asker topladı.

    617 yılının Temmuz ayında Li Yuan resmen isyan etti. Li Yuan, yayımladığı isyan duyurusunda Sui Yangdi'nin hanedana sadık olan yöneticileri öldürmek, otokratik bir yönetim kurmak ve halkı dayanamayacak hale getirmekle suçladı. Li Yuan, Sui Yangdi'yi tahttan indirerek torunu Yang You'yu tahta çıkaracağı iddiasında bulundu. Aslında bu, Li Yuan'ın halkı seferber etmek için kullandığı bir taktikti. Fırsatı bulunca kendi hanedanını kuracaktı.

    617 yılının Kasım ayında Li Yuan, Yang You'yu tahta çıkarmayı başardı, Li Yuan vezir oldu ve "Tang Beyi" unvanı aldı. Oğlu Li Shimin de "Qin Beyi" unvanına sahip oldu. Bu, bir geçiş dönemidir.

    Sui Yangdi'nin 618 yılının Mayıs ayında 2 general tarafından öldürülmesinden sonra Li Yuan, imparator Yang You'yu tahttan çekilmeye zorladı, ardından kendini imparator ilan ederek, Tang hanedanını kurdu.

    Tang hanedanının ilk günlerinde Çin, bölünmüş haldeydi. İsyancı köylüler ve Sui'nin generalleri kendilerine ait bölgeleri yönetiyordu. Li Yuan, başkenti Chang'an'a (bugünkü Xi'an) naklettikten sonra 10 yıl süren birleşme savaşını başlattı. Bu savaşta Li Yuan ve oğulları, isyanların çoğunu bastırdı. Son aşamada, Tang Gaozu Li Yuan, Liang Shidu adlı isyancıya savaş açacakken, oğlu Li Shimin, "Xuwumen İsyanı" başlattı. Babası Tang hanedanını kurduktan sonra kendisini prens ilan etme taahhüdünde bulunduğu, ancak hanedanı kurduktan sonra sözünü yerine getirmediği için isyan etmişti. Bunun ardından Li Yuan, tahtını Li Shimin'e terk etti. Li Shimin ise Liang Shidu ordusunu yok ederek Çin'i birleştirdi.

    Li Yuan'ın hazırladığı zemin olmasaydı, Li Shimin Çin tarihinde önemli bir yer tutan "Zhenguan Refah Dönemini" de gerçekleştiremezdi.

    Devlet yönetiminde Li Yuan, oğlu Tang Taizong'a sağlam bir zemin bıraktı. Li Yuan, Sui hanedanının derslerini özetleyerek, Taizong'a örnek oluşturdu. Li Yuan'a göre, Sui Hanedanı'nın son döneminde adalet söz konusu değildi, hükümet yetkilileri birbirlerini kandırıyor, otokrat imparator kendi hatalarını düzeltmeyi bilmiyor, yöneticiler ve halk hanedana katkıda bulunmak istemiyordu. Sonunda hanedan krize girdi, kendi de öldürüldü. Kendisinin istikrar ve barış sağlamak istediğini söyleyen Li Yuan, savaş döneminde generallerin, hanedanı savunma ve inşa etme döneminde ise sivil yöneticilerin kullanılması gerektiğini vurguladı.

    Li Yuan, bir ferman çıkararak, nadir ve değerli eşyaların armağan edilmesini yasakladı. Bu tür eşyalara düşkün olunması halinde devlet işlerinin ihmal edileceği uyarısında bulundu.

    Li Yuan'ın, siyaset, vergi, savunma, yönetici seçme ve hukuk sistemleriyle kültür alanlarında bir dizi önemli uygulamaları oldu ve Tang Taizong için sağlam bir zemin hazırlandı. Bu nedenle tarih uzmanları, "Zhenguan Refah Dönemi"ne Li Yuan'ın katkısının büyük olduğu görüşünü taşıyor.

    Li Yuan'ın son yılları biraz hüzünlü oldu. Taizong ona iyi bakmıyordu. Li Yuan 635 yılında hastalanarak öldü. Ona Gaozu unvanı verildi.

İlgili Haberler
Yorumunuzu Gönderin
Çin-Türkiye ilişkilerinde yeni kilometre taşı
Çin-Türkiye ekonomik ilişkilerinde yeni bir dönem başlıyor. Türk Lirası, Çin finans dünyasına ayak bastı.
Çinli kulüpler büyük transferlerine devam ediyor

Chelsea'nin yıldız orta saha oyuncusu Oscar, 60 milyon avroya Çin'e gelmeye hazırlanıyor. Peki Çinli kulüpler yabancı futbolcular için ne kadar para ödüyor? Bu sorunun cevabı ve haftanın ekonomi gündemine genel bir bakış için Ekodiyalog'a kulak verin.

Diğerler>>
Çin'de 2016'da neler konuşuldu? (1) (Çin Mahallesi)
Çin'de 2016 yılında gündemde neler vardı? Çinlilerin en çok dikkatini çeken gelişmeler nelerdi? Çin Mahallesi'nin sakinleri, 2016'yı nasıl geçirdi?
Çin'in 5. büyük icadı 24 Sezon nedir? (Çin Mahallesi)
Çinlilerin günlük hayatına yön veren bir takvim sistemi olan 24 Sezon'a kâğıt, pusula, matbaa ve baruttan sonra Çin'in 5. büyük icadı diyenler de var. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınan 24 Sezon, bir kez daha gündemde.
Diğer>>
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (07-01-2015)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (19-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (05-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (08-10-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (24-09-2014)
Diğer>>
Anket
Soru-Yanıt
  • Nükleer Güvenlik Zirvesi'nde Çin'in gücü ortaya kondu

  • Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping 31 Mart-1 Nisan günlerinde ABD'nin başkenti Washington'da düzenlenen ve dünyanın odaklandığı Nükleer Güvenlik Zirvesi'ne katıldı.
    Diğer>>
    İzleyici Postası
  • Koyun yılınız kutlu olsun (Pınar Koçak)

  • Koyun Yılının en güzel müjdeler, en güzel sürprizlerle kapınızı çalması dileğiyle...
  • Çin kadınlarına (Ali Güler)

  • Düşlerimde gelir bir güzel bana, alır götürür beni uzak bir diyara...

    Diğer>>
    Linkler
    © China Radio International.CRI. All Rights Reserved.
    16A Shijingshan Road, Beijing, China