Han hanedanının ardından Çin'i egemenliğine alan Sui (581-618) hanedanına mensup imparatorlardan Sui Yangdi, Çin tarihinde önemli bir yer tutar, ancak bu yer pek saygın değildir. İnsanlar, Qin Shihuang'ın oğlu olan Qin hanedanı'nın ikinci imparatoruyla birlikte, Sui Yangdi'yi tarihteki en kötü iki imparator olarak görüyor. Aslında, Sui Yangdi döneminde açılan Büyük Kanal hala çalışıyor. Bu Sui Yangdi'nin bir başarısı olarak olumlu karşılanmalı. Tabii, Sui Yangdi'nin yaptığı hatalar da gözden uzak tutulmamalı.
Asıl adı Yang Guang olan Sui Yangdi, Sui hanedanı'nın ilk imparatoru Yang Jian'ın ikinci oğluydu. Yang Jian Sui hanedanını kurduktan sonra, 13 yaşındaki oğlu Yang Guang da Jin Beyi unvanına sahip oldu. Yang Guang ayrıca bir ilin valiliğini de üstlendi.
Daha sonra Sui hanedanı, eski hanedana savaş açtığında, 20 yaşındaki Yang Guang, ordu komutanı olarak savaşa katıldı. Eski hanedanın başkentini ele geçiren Yang Guang, yolsuzluk yapan nazırları öldürüp, devlet hazinesini mühürledi, zenginliklere dokunmadı. Kendi başkentine döndükten sonra rutbesi yükseltildi.
Yang Guang daha sonra birkaç savaşa daha katıldı: 590 yılında babasının emriyle güney Çin'deki Yangzhou valiliğini üstlenerek buradaki isyanı bastırdı; 600 yılında devletin kuzey sınırına gidip saldırganlarla savaştı ve savaşı kazandı. Yang Guang, kardeşlerinden daha fazla başarı elde etti. Bu açıdan, Yang Guang ile Sui hanedanı'ndan sonraki Tang hanedanının ikinci imparatoru Li Shimin arasında ortak noktalar vardır. İkisi de hanedan kurucusunun ikinci oğludur; savaşlara katılıp zafer kazanmıştır; ayrıca sıradışı yollarla tahtaya geçmişlerdir. Ancak Li Shimin, devlet yönetiminde Yang Guang'dan daha fazla başarı elde ettiği için, daha sonraki dönemde yaşayan insanlardan daha fazla saygı gördü, Yang Guang'a ise daha çok eleştiri yönetildi.
Yang Guang tipik iki yüzlü bir insandı. İmparator ailesinde dünyaya gelmesine rağmen, züppe bir karakteri vardı. Alçak bir kişiliğe sahipti. Üstün yönetim ve savaş yeteneği de vardı. Hedefine ulaşmadan önce niyetlerini iyi saklıyordu. Ama tahta geçtikten sonra kötü yönlerini saklama gereği hissetmedi. Eğlenceye düşkün olan Yang Guang'ın sonu çok acı oldu.
Veliaht prens olmak ve daha sonra tahta geçme rüyasını gerçekleştirmek için Yang Guang kendisini gerçek veliaht prens olan kardeşi Yang Yong'dan daha iyi saklıyordu. Annesi ve babası çok tasarruflu insanlar olduğu için, Yang Guang, gösterişi seven karakterini sakladı. Anne-babası ziyarete geldiğinde, Yang Guang, güzel cariyeleri saklayıp, sadece eşi Xiao ile birlikte kapıda bekliyordu, anne-babasına sadece yaşlı, güzel olmayan eski elbiseli kadınlar hizmet ediyordu. Yang Guang ayrıca, anne-babasının yanındakilere hediyeler vererek, onları memnun ediyordu. Hediye alan bu kişiler ise Yang Guang'ın anne-babasına onunla ilgili iyi sözler söylüyordu. Böylece Yang Guang'ın anne-babası giderek daha çok onu sevmeye başladı. Yang Guang, tahta geçtikten sonra bazı iyi işleri yaparak, siyasi reform gerçekleştirdi ve olumlu sonuçlar elde etti. Daha sonraki hanedanlar üzerinde en çok etki yaratan ise, Keju sistemi, yani devlet yönetimine sınavla nitelikli görevli seçme sistemidir. Bu sistem, toplumun alt tabanlarındaki bilginlere fırsat kapıları açtı.
Sui Yangdi tahta geçtikten sonra, yasaları düzenleyerek, babasının iktidarının son döneminde yürürlüğe konan katı yasalarda reform yaptı, baskıcı olan bazı yasa maddelerini kaldırdı veya cezai müeyyidelerini hafifletti. Ancak Sui Yangdi, yönetiminin son döneminde de babası gibi zalim oldu ve yasalara uymayarak, keyfine göre davrandı.
Sui Yangdi'nin yaptığı üçüncü çalışma okul kurmak, kaybolan kitapları ve kayıtları arayıp koruma altına almak oldu. Kapatılan imparatorluk okulu Guozijian gibi okullar yeniden açıldı, ayrıca binlerce cilt kitabın derlenmesi sağlandı. Bu, eski kayıtların korunmasına büyük katkı yaptı.
Sui Yangdi döneminde bazı büyük boyutlu projeler uygulandı, örneğin doğu başkenti Luoyang'ın inşası, Büyük Kanal'ın açılması gibi... Kuzeyden güney hattında 2500 kilometreden daha uzun olan Büyük Kanal, su taşımacılığı bakımından hanedanın önemli bir candamarı oldu.
Sui Yangdi, zalimliğiyle ünlüdür. Aslında olağanüstü edebi yeteneği vardı, ancak yeteneğini yanlış yerde kullandı. Sui Yangdi, nazırların verdiği layihasında kendisinin eleştirildiğini hissedince mutlaka misileme yapardı. Onun emriyle intihar eden nazır sayısı az değildi. Örneğin, üç savaştan sonra devlet varlılıkların çok azaldığını ve halkın biraz rahat nefes alması gerektiğini düşünen bir nazır, Sui Yangdi'nin doğu başkenti Luoyang'a seyahatten vazgeçmesi önerisinde bulundu. Buna çok kızan Sui Yangdi hemen nazırının öldürülmesini emretti. Zamanla Sui Yangdi'ye layiha veren nazırların sayısı çok azaldı.
Sui hanedanı'nın son yıllarında köylüler isyan etti, hanedanın toprakları paramparça oldu, ayrıca farklı yörelerdeki generaller de kendi krallıklarını kurdu. Taiyuan'da isyan eden Li Yuan da imparator olmaya teşebbüs etti. Acı manzaraları görmesine rağmen, Sui Yangdi, hala cariyeleriyle birlikte eğleniyordu, hatta imparatoriçe Xiao'ya şöyle demişti: "O kadar kişi benim yerime geçmek istiyor. Ancak tahtadan kovulmama rağmen, benim yine bir yerim olacak, sen de yine benim imparatoriçem olmaya devam edeceksin. İçki içmeye devam edelim, niye kendi kendimizi dert edelim ki?"
618 yılında, yani Sui Yangdi'nin imparator olduğu 14. yılın Mart ayında, generaller isyan etti. Sui Yangdi de boğularak öldürüldü. O sırada 50 yaşındaydı.
