Birleşmiş Milletler'e bağlı gözlemci heyete mensup öncü grup, ateşkesi denetlemek için 15 Nisan'da Suriye'nin başkenti Şam'a ulaştı. 6 gözlemcinin Şam'a ulaşması, özel elçi Kofi Annan'ın ortaya koyduğu plan kapsamındaki uluslararası denetleme mekanizmasının resmen başladığı anlamına geliyor. Uluslararası toplum, iki tarafın tamamen çatışmalara son vermesi ve diyalog yoluyla krizin çözülmesi arzusunu taşıyor.
BM Güvenlik Konseyi'nde 14 Nisan'da onaylanan bir kararla, 30 kişilik öncü gözlemci heyetin Suriye'ye gönderilmesi için BM'ye yetki verildi. Bu ilk gruptaki 6 gözlemci, 15 Nisan gecesi Şam'a ulaşırken, diğer 24 gözlemcinin de önümüzdeki birkaç gün içinde Suriye'de olması bekleniyor. İlk grup gözlemcileri başkanlık eden Fas uyruklu bir yüzbaşı, Şam'da basına verdiği demeçte, gözlemcilerin ilgili görevleri yerine getirmek için bir düzenleme yapılacağına işaret ederek, gözlemcilerin elde edilecek sonuçlar hakkında iyimser olduklarını kaydetti. Alınan bilgilere göre, dün (16 Nisan) iş başı yapan gözlemciler, esas olarak heyetin çalışma ofisini kurmak ve Suriye ordusu ve muhaliflerin BM gözlemcilerinin rolünü iyi anlamaları amacıyla, iki tarafla temasta bulunmak görevini üstleniyor. 30 kişiden oluşan ve silah taşımayacak olan bu heyet, rutin ön hazırlık çalışmaları yapacak, aynı zamanda Suriye hükümeti ve muhalif güçlerin ateşkesi sürdürmeleri için onları teşvik edecek. Böylece BM'nin göndermeyi planladığı 200 kişilik gözlemci heyetin gelecekte Suriye'nin çeşitli yerlerinde daha sorunsuz çalışabilmesi için gerekli ortam hazırlanacak.
Suriye hükümeti gözlemcilerden umutlu
BM gözlemci ekibini olumlu karşılayan Suriye resmi makamları, BM'nin bu tavrının Suriye'nin çıkarına olduğunu açıkladı. Suriye Devlet Başkanı Başar Esad'ın politika ve basın danışmanı Buseyna Şaban, BM gözlemci heyetinin Suriye halkına yararlı olduğunu, gözlemcilerin sabotaj ve katliam yapanları bizzat göreceklerini belirti. Şaban aynı zamanda, Suriye hükümetinin, gözlemci heyetinin yer faaliyetlerine katılmayacak olmasından ötürü, gözlemcilerin can güvenliğinden sorumlu olmayacaklarını söyledi. Şaban ayrıca, gözlemci heyetin çalışma süresi ve operasyon planı konusunu Suriye hükümetiyle müzakere yaptıktan sonra belirleyeceğini, Suriye hükümetinin, çeşitli ülkelerden gelen gözlemcilerin ülkeye girişlerini reddetme yetkisine sahip olduğunu ifade etti.
Suriye resmi haber ajansında yer alan haberde, BM gözlemci heyetinin Suriye'ye girdikten sonra teröristlerin işlediği suçları bizzat görecekleri bildirildi. Haberde, Suriye hükümetinin 12 Nisan'da ateşkes kararını açıklamasından itibaren, teröristlerin cinayet ve patlama gibi 60 şiddet olayı yarattığına yer verildi.
BM'ye bağlı denetleme heyeti, Annan planının bir bölümü olarak, bazı ülkelerin teröristlere finansman ve silah sağlamak ve muhalif güçleri diyalog yapmamak için kışkırtmak gibi dışardan gelen tehlikeli unsurları başarıyla kaldırabilir. Suriye, ülkede yaşanan gerçek durumu gözlemcilerin objektif ve adil bir şekilde dünyaya bildirmeleri arzusunu taşıyor.
Şiddet olayları azaldı
İlgili insan hakları raporlarına göre, Suriye'de son günlerde meydana gelen kanlı şiddet olayları gözle görülür bir şekilde azaldı. Şu ana kadar nispeten temkinli davranan Suriye hükümeti ve muhalif güçler, belli ölçüde ateşkes taahhüdünü tuttular. Fakat ilgili kuruluşlar ve Suriyeli muhalif güçler, kanlı olayların tamamen son bulmadığını belirterek, Suriye ordusunun askerlerini ve silahlarını tamamen kent ve kasabalardan çekmediğini açıkladılar.
Muhalif bir yetkili, dün (16 Nisan) yaptığı açıklamada, aynı gün Suriye ordusu ile isyan hazırlığında bulunan askerler arasında çatışma çıktığını ve 4 kişinin öldüğünü bildirdi. Aynı yetkilinin aktardığı bilgilere göre, Kama kentinde 2 sivil çatışmada ölürken, güvenlik birimlerinin kentte büyük çaplı bir arama operasyonu gerçekleştirmesi sonucu ondan fazla kişi göz altına alındı. Öte yandan, muhaliflerin internete koyduğu bir videoda, Suriye ordusunun dün ağır silahlarla Humus kentinin bazı bölgelerini bombaladığı görüldü.
Bir gecede ateşkes mümkün değil
İlgli uzmanlar, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmaların, Suriye ordusu ve muhaleflerin birbirine güvenmemelerine yol açtığını, bu nedenle bir gecede mutlak bir ateşkes gerçekleştirilmesinin son derece zor olduğunu belirtiyor. Fakat her şeye rağmen BM gözlemci heyeti şu an Suriye'de bulunuyor ve Annan planı adım adım uygulanıyor; Suriye krizinin siyasi yolla çözülmesi için halen büyük bir umut var.