İranlı bazı milletvekilileri, Avrupa Birliği (AB) ülkelerine petrol ihracatının durdurulmasını öngören bir karar tasarısı sundu.
Kamuoyunda bu tasarının, AB tarafından alınan İran'dan petrol ithalatını durdurma kararına verilen bir karşılık olduğu kanısı hakim… AB'nin kararına göre, 23 Ocak itibarıyla AB ülkeleri ile İran'dan petrol ve petrol ürünleri ithalatıyla ilgili anlaşmaların imzalanması yasaklanırken, daha önce imzalanan anlaşmaların son geçerlilik tarihi de 30 Haziran'a kadar uzatıldı.
İran'da yayın yapan Press TV tarafından İranlı milletvekili Hüseyin Nejabat'ın sözlerine dayanılarak yayınlanan habere göre İran Parlamentosu, AB'ye petrol ihracatını durdurmayı düşünüyor. Parlamentoya bağlı Enerji Komisyonu'nun üyelerinden olan Hüseyin Nejabat, şu an birçok ülkenin İran'dan petrol ithal etmek istediğini hatırlattı. Hüseyin Nejabat, İran'a petrol ambargosu uygulayan ülkelerin, İran'a değil kendilerine zarar vereceğini er ya da geç anlayacaklarına işaret etti.
Diğer bir İranlı milletvekili Naser Sudani de 25 Ocak'ta İran basınına verdiği demeçte, söz konusu karar tasarısının sunulması için imza attığını kaydetti. Bazı Avrupa ülkelerinin, petrol rafinerilerinin İran petrolüne uyumlu olduğuna dikkat çeken Sudani, bu ülkelerin İran petrolünden mahrum kalmaları durumunda, bunu başka bir petrolle ikame edemeyeceklerini vurguladı. Naser Sudani, ayrıca petrol fiyatının yükselmesinden de AB ekonomisinin zarar göreceği tahmininde bulundu.
İran parlamentosunda 29 Ocak'ta görüşülecek karar tasarısının onaylanıp onaylanmayacağı konusu henüz belirsizliğini koruyor. Çünkü tasarı, bir yandan AB'ye bir cevap niteliği taşırken, diğer yandan İran ekonomisini de olumsuz etkileyecek. Bunun yanı sıra, son günlerde ABD ve bazı ülkeler, İran'a karşı yeni tek taraflı yaptırımlar uygulamaya başladı. Bu yüzden, İran ekonomisinin geleceğine iyimser bakılmıyor.
Son bir ay içinde, İran'ın para birimi riyalin değeri büyük ölçüde düştü. Riyalin ABD Doları karşısındaki değeri yüzde 50 oranında azaldı. Bu düşüş, İran'da mal fiyatlarının hızla yükselmesine yol açtı. Ülkedeki ekonomik faaliyetler de bundan ciddi şekilde etkilendi. İran hükümeti, riyalin değerinde istikrarı sağlamak için birçok tedbir almış, ancak bunun önemli bir etkisi olmamıştı. Daha önce, İran Merkez Bankası'nın teklifini defalarca reddeden Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, mevduat faiz oranlarını yüzde 20,5'ten 21'e kadar yükseltilmesi önerisini 25 Ocak'ta kabul etti. Bunun dışında İran hükümeti, vatandaşların döviz alımlarının kısıtlanması için de tedbirler aldı. İranlı vatandaşlar, artık sadece biletlerini ya da vizelerini göstererek, yurtdışına gideceklerini ve bu yüzden dövize ihtiyaçları olduğunu ispat ettikleri takdirde döviz alabiliyor. İran Merkez Bankası Başkanı Mahmud Behmeni, hükümetin, vatandaşların tasarruf amacıyla döviz satın almasına izin vermediğini ifade etti.
Bazı gözlemciler, karar tasarısının İran parlamentosunda onaylanacağı görüşünde. Bu görüşe göre, tasarı kabul edilirse uluslararası petrol fiyatları daha da yükselecek ve İran ile AB arasındaki ilişki de giderek gerginleşecek. İran parlamentosunda muhafazakar milletvekilleri çoğunluğu oluşturuyor. Muhafazakarlar, dış politika konusunda genellikle sert bir tutum takınıyorlar. AB'nin İran'a petrol ambargosu uygulaması, birçok İranlı milletvekili tarafından bir ekonomik savaş olarak görülüyor. Dolayısıyla, İranlı milletvekillerinin çoğu, bu petrol ambargosuna karşılık verilmesi gerektiğini düşünüyor.
Gözlemciler ayrıca yeterli petrol rezervine sahip olan AB ülkelerinin, İran'dan ithal ettikleri petrolün çok büyük bir miktar olmadığına dikkat çekiyor. Dolayısıyla İran'ın AB'ye petrol ihracatını derhal durdurması halinde, bu ülkelerde petrol yetersizliği yaşanmayacağı belirtiliyor. Gözlemciler, ancak İran ile Batılı ülkeler arasındaki gerginliğin tırmanmasından kaynaklanan endişelerin, petrol fiyatlarının yükselmesine yol açabileceğini tahmin ediyor.
