Çin Başbakanı Wen Jiabao 15-17 Aralık günleri arasında Hindistan'ı ardından da Pakistan'ı ziyaret etti. İki ziyaret de hem stratejik açıdan hem de ekonomik ilişkiler yönünden önem taşıyor.
Çin, Hindistan'ın en büyük ticaret ortağı. Bu yıl iki ülke arasındaki ticaret hacminin 60 milyar ABD Doları'na ulaşması bekleniyor. Geçen yıl bu rakam 42 milyar dolardı. Hedef ise daha da büyük. 2015 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacminin 100 milyar ABD Doları'nı bulması kararlaştırıldı. Çin Başbakanı'nın, "Dostluk ve işbirliğimizi bu yüzyılda yeni bir seviyeye çıkarabileceğimizi ümit ediyorum" açıklamasına, Hindistan Başbakanı Manmohan Singh, "Çin ile Hindistan arasındaki güçlü işbirliği, Asya ve dünyadaki istikrar, barış, refah ve kalkınma çabalarına katkı sağlayacak" yanıtını verdi. İki lider ticaret hacmini 4 yıl içinde 100 milyar dolara çıkarmanın yanısıra, 2012 yılını Çin ve Hindistan'ın karşılıklı değiş-tokuş yılı ilan ettiler. Bu değişim yılının ana unsurunun ekonomi olacağını tahmin etmek zor değil ama kültür ve politika alanlarında da 2012'nin zengin ve renkli geçeceği bu açıklamadan anlaşılıyor.
Çin, Hindistan'ın en büyük ithalat kaynağı ve üçüncü büyük ihracat piyasası. Hindistan ise Çin'in 9. büyük ticaret ortağı. İki ülke arasında elektrik, haberleşme ve ulaşım gibi altyapı tesisleri alanlarındaki işbirliği sorunsuz olarak sürüyor. Yine de, Çin ile Hindistan arasındaki ticaret büyük rakamlara ulaşmış olsa da sorunsuz değil. Her şeyden önce Hindistan'ın Çin'e karşı verdiği ticaret açığı, 2008'de 16 milyar dolar civarına ulaştı. 2001'de bu rakam sadece 1 milyar dolardı. 2009'da ise Hindistan'ın Çin'den ithalatı 30 milyar doları geçti, Çin'in Hindistan'dan yaptığı ithalat ise 11 milyar 600 milyon dolarda kaldı. İki başbakanın buluşması sırasında açıklanan ortak bildiride, Çin lehine olan ticaret açığının azaltılması da yer aldı. İki ülke arsındaki sınır anlaşmazlığının da sabır ve içten davranışlarla çözülmesi önerildi. Çin ile Hindistan, 2 bin kilometre uzunluğunda bir sınırı paylaşıyor. Görüşmelerin en önemli noktalarından biri, Çin Başbakanı Wen Jiabao'nun iki ülkenin rakip olmadıklarına vurgu yaptığı ve dünyanın iki devlete yetecek kadar büyük olduğunu söylediği andı. Kısacası Çin Başbakanı, bu dünyada Ejderha ve Kaplan'ın birlikte, mutlu ve mesut yaşayabileceğine dikkat çekiyordu. Wen, "Biz dostuz ve hiçbir zaman düşman olmayacağız" dedi ve Hindistan'ın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde daha etkin bir rol oynama isteğine de olumlu baktıklarını belirtti.
Kuşkusuz iki ülkenin ticari ilişkilerinin dengeli gelişmesinde, iki başbakanın görüşmesi sırasında da sıkça gündeme gelen ve Hindistan'ın aleyhine gelişen ticaret açığı konusu oldukça önemli bir yer tutacağa benziyor. Çin'in Hindistan Büyükelçiliği'nde görev yapan ticaretten sorumlu yetkilisi Peng Gang, iki ülke arasındaki ticaret açığının, iddia edildiği gibi Çin'e mal satmak istenirken karşılaşılan yasal zorluklardan değil, iki ülkenin farklı ekonomik yapılarından kaynaklandığını söylüyor. Geçen 30 yıl içinde Çin daha çok altyapı inşaatları ve imalat sektöründe uzmanlaşırken, Hindistan bilgisayar yazılımları ve bilişim teknolojilerine yatırım yaptı. Peng, iki ülkenin bu farklı ekonomik yapılarının, rekabetçi olmaktan öte birbirlerini tamamlayıcı olduklarına dikkat çekiyor.
Dünya nüfusunun üçte birinden fazlasını oluşturan bu iki ülke, ekonomik ve kültürel ilişkiler açısından hatırı sayılır bir tarihi geçmişi paylaşıyorlar. Çin Başbakanı'nın son gezisi ve 30 civarındaki ticari anlaşma, çalışma vizesi ve sınır anlaşmazlıkları nedeniyle son yıllarda gerileyen ilişkileri yeniden canlandıracak mı, bunu zaman gösterecek.
