Çin'in kuzeybatı bölgesinde yer alan Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi, merkezi hükümetin bölge ekonomisini canlandırmak için açıkladığı 10 yıllık plandan sonra büyük bir atılım hazırlığında.
2009 yılı rakamlarına bakacak olursak bölgenin Gayri Safi Hasılası 427 milyar 700 milyon yuanı (64,33 milyar ABD Doları) buluyor. Batı bölgelerinin kalkınması için hazırlanan özel programın yürürlüğü girdiği 1999'la kıyaslanırsa, gayri safi hasıla 1,6 kat artmış durumda. Bu da yılda yüzde 10'un üzerinde bir büyümeye denk düşüyor. Kişi başına düşen gelire bakıldığında ise bu artış, 1999'a göre 1,2 kat artarak 19 bin 942 yuanı bulmuş. Bölgedeki ekonomik faaliyetlerin artmasıyla da bölgede elde edilen ekonomik gelir 2009'da 38 milyar yuanı geçmiş. Bu da 1999'a göre 4,5 kat artışa işaret ediyor. Kısacası, Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nde başta tarım ve hayvancılık olmak üzere yaşanan ekonomik gelişme artık rakamlara da yansımış durumda.
Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin kalkınmasında tek unsur bölge ekonomisindeki canlanma değil. Çin'in büyük bir sınır eyaleti olması nedeniyle dış ticaret fırsatları da bölgeye avantaj sağlıyor. 2009 yılı sonunda özerk bölge, 167 bölge ve ülkeyle ekonomi, ticaret, bilim, teknoloji ve kültürel alanda işbirliği kurmuş durumda. Bölgenin dış ticaret hacmi 13 milyar 800 milyon ABD Doları'nı geçiyor. 1999'a göre yaklaşık 7 kat artan dış ticaret hacmi her yıl yüzde 22 oranında artmaya devam ediyor. Kazakistan Xinjian'ın en büyük ticaret ortağı. Kazakistan'ın gümrük vergilerini kısa bir süre önce yükseltmiş olması Xinjianglı tüccarların işlerini biraz daha zorlaştırsa da başta tekstil ürünleri olmak üzere iki taraf arasındaki ticaretin ilerleyeceği düşünülüyor. Xinjiang'ın sınır komşularıyla yaptığı ticaretin büyüklüğü de bu yılın dokuz ayında 6 milyar 250 milyon ABD Doları'nı geçmiş durumda.
Yerel hükümet, bölgede iki dilli eğitimi destelemeye devam ediyor ve bir yandan da emeklilik sigortası gibi bazı sosyal güvenlik mekanizmalarını da yaygınlaştırmaya çalışıyor. Xinjiang merkezi hükümetten politika desteği aldığı gibi Çin'deki 19 eyalet ve belediyeden de destek alıyor. Şu anda bölgede yatırım tutarı 3 milyar 650 milyon yuanı bulan 99 pilot projenin inşası sürüyor.
Ekonomik kalkınmada dış ticaretin, iç yatırımların olduğu kadar turizmin de önemli bir rolü var. Kashgar kenti buna güzel bir örnek. Kentte turizm sadece bir gelir kapısı değil aynı zamanda istihdam yaratmanın da bir aracı olarak görülüyor. Dört milyonluk kentin geçim kaynağı aslında tarım. Tarıma uygun toprakların çöl kenarında parça parça yer alması ise Kashgar'daki dört milyon kişinin işini kolaylaştırmıyor. Halihazırda sadece 15 bin kişi doğrudan turizm sektöründe görev alıyor olsa da, yerel yönetim bu sayıyı arttırmayı planlıyor. Kashgar'da turizme uygun 131 noktadan sadece 36'sı bu amaçla işletiliyor. Zepu'daki Jinhuyang Doğal Yaşam Parkı, turizmin kent ekonomisine yapabileceği katkılara sadece bir örnek. 2000 yılında bu parkta çalışan Uygurlu köylülerin yıllık geliri sadece 700 yuandı. 2009 ylında ise aynı yerde çalışanlar yılda 5 bin 300 yuan, 779 ABD Doları, kazanmaya başladılar. Kashgar'a gelen turist sayısı 2009'da 1 milyon 530 bindi. Bu yılın ilk yedi ayında bu rakam 1 milyon 700 bini geçti ama kentte turizmin gelişmesi için daha yapılacak çok şey var; otel sayısını arttırmak gibi.
Bölgede göze çarpan bir başka değişim de altyapı yatırımlarıyla ilgili.
Ticaretin yaygınlaştırılması için olmazsa olmaz bir faktör ulaşım. Xinjiang'da 2008 yılında 2 bin 925 kilometreyi bulan demiryolu hattının uzunluğu 2009 sonu itibariyle 3 bin 180 kilometreyi geçti. 1776 kilometre uzunluğundaki Urumqi-Lanzhou hattının inşasına da bu yıl başlandı. 2013 yılında bitirilmesi planlanan 21 milyar ABD Doları tutarındaki proje, Xinjiang ile Gansu eyaletleri arasında 250 kilometre hızla seyahat edilmesine olanak sağlayacak. Beijing'den Urumqi'ye trenle gitmek isteyenler için de mesafeyi 40 saatten 12 saate kadar indirecek. Demiryolu taşımacılığı sadece yolcu değil, mal taşımacılığı için de önemli. Sadece bu yıl, Xinjiang'dan doğu bölgelere 30 milyon ton kömürün demiryoluyla nakledilmesi bekleniyor.
