Sichuan eyaleti, Çin'in batı kesiminde yabancı yatırım faaliyetlerinin en yoğun olduğu bölge. 12 Mayıs 2008 tarihinde meydana gelen ve ciddi can ve mal kaybına yol açan şiddetli depremin bölgedeki yabancı yatırım faaliyetlerini etkileyip etkilemediği sorusuna yanıt aramak üzere, Sichuan eyaletine kısa süre önce yaptığımız gezi kapsamında bölgedeki çeşitli yabancı sermayeli işletmeleri ziyaret ettik. Gözlemlerimiz, eyalet yönetiminin etkin çabaları sayesinde yabancı yatırımcıların, depremin etkisini hızlı bir biçimde gidererek geleceklerine güvenle baktıklarını gösterdi.
Sichuan eyaletinin merkezi Chengdu şehrinde bulunan Yüksek ve Yeni Teknoloji Bölgesi, Çin'de kurulan ilk ulusal yüksek ve yeni teknoloji bölgelerinden biri, aynı zamanda Sichuan'a yatırım yapan yabancı işletmelerin toplandığı bir bölge. Burada, aralarında Motorola, Siemens ve Japon Sumitomo şirketlerinin de bulunduğu yaklaşık 400 çok uluslu şirket faaliyet gösteriyor.
Bundan beş yıl önce Chengdu Yüksek ve Yeni Teknoloji Bölgesi'nde araştırma-geliştirme merkezi kurduklarını söyleyen Ericsson Chengdu Telsiz Teknoloji Limited Şirketi Genel Müdürü Kong Xiandong, yatırım kararlarını çok yönlü araştırmalardan sonra verdiklerini belirterek şunları anlattı:
"Ericsson Chengdu Ar-Ge Merkezi 2004'te kuruldu. Chengdu'yu seçmemizin nedenlerinin başında, yerel yönetimin yabancı yatırımlara uyguladığı cazip teşvikler geldi. Aynı zamanda Sichuan Üniversitesi ve Chengdu Elektronik Mühendisliği Üniversitesi gibi çok kaliteli üniversitelerin bu şehirde faaliyet göstermesi, yüksek vasıflı elemanlara duyduğumuz ihtiyaçları karşılıyor. Ayrıca buraya yatırım yapmanın maliyeti, Beijing ve Shanghai gibi diğer Çin şehirlerinde olduğundan çok daha düşük. Bütün bu nedenlerden dolayı Chengdu'da Ar-Ge merkezi kurmaya karar verdik."
Bu elverişli ortam, çok sayıda başka yabancı işletmenin de Ericsson gibi Chengdu'ya yatırım yapmasının başlıca nedeni oldu. Depreme rağmen şehirdeki elverişli ortamın değişmediği görüşünü ifade eden yabancı yatırımcılar, şehirdeki altyapı tesislerinin depreme karşı başarılı bir sınav vermesinin de Chengdu'yu seçmelerinin doğru bir karar olduğunu gösterdiğine işaret ettiler. Tanınmış bir bilgisayar oyunu şirketi olan Chengdu UBISOFT Şirketi Genel Müdürü Richard Tsao, bununla ilgili olarak şunları söyledi:
"Seçkin altyapı tesisleri, Chengdu'yu seçmemizde önemli rol oynadı. Buradaki altyapı tesisleri, geçen yılın Mayıs ayında meydana gelen şiddetli depreme karşı başarılı bir sınav verdi. Deprem anında elektrik ve internet şebekelerinde herhangi bir aksaklık görülmedi. Buna Chengdu'nun güvenli bir şehir olması da ekleniyor. Bu nedenle Chengdu'ya yatırım yapma kararımız, isabetli oldu."
Depremden sonra yabancı yatırımcıların Sichuan'dan çekilmek yerine yatırımlarını durmadan artırmaları, eyaletteki bütün kademelerdeki yönetimlerin harcadığı çabaların sonucu olarak gerçekleşti. Depremin yabancı sermayeli işletmeler üzerinde yarattığı olumsuzlukları gidererek yatırımcıların güvenini pekiştirmek, eyalette bulunan bütün kademelerdeki yönetimlerin önceliği oldu. Örneğin Sichuan Eyaleti Ticaret Müdürlüğü, depremin hemen ardından yabancı sermayeli işletmelerin üretimlerinin yeniden başlatılmasına destek vermenin yanı sıra, iş makinesi, otomobil yedek parçası ve çimento gibi deprem bölgesinin yeniden yapılandırılması sürecinde en çok yatırıma ihtiyaç duyan sektörleri yabancı yatırımlar için belirlenen "teşvik edilen sektörler" listesine dahil etti. Bu önlem sayesinde bir dizi yabancı işletmenin Sichuan'a daha fazla yatırım yapmaya başladığını kaydeden müdürlük yetkililerinden Shi Zhenghua, yabancı sermaye girişinde özellikle bu yılın ilk çeyreğinde hızlı bir artış görüldüğüne işaret ederek şu bilgileri verdi:
"Yatırım hacmi 10 milyon doları aşan yeni yabancı yatırım projelerinin sayısı, bu yılın ilk çeyreğinde 15'i buldu. Eyaletimizde zaten faaliyette olan yeni yabancı işletmeler de sermayelerini artırdı. Ayrıca hizmet sektöründe tanınmış üç çok uluslu şirket de eyaletimizde şube kurdu."
Eyalet yönetimi tarafından sağlanan veriler, Sichuan'da depremin ciddi darbe vurduğu altı bölgede faaliyet gösteren yabancı sermayeli işletme sayısının geçen Mart ayı sonu itibariyle 4323'e ulaşarak deprem öncesine göre 174 adet arttığını gösterdi. Eyaletteki toplam yabancı yatırım hacmi ise 43 milyar doları geçmiş bulunuyor.
Deprem ve küresel finans krizi nedeniyle son bir yıllık dönem içerisinde eyaletteki yeni kayıtlı yabancı işletme sayısındaki artış hızının bir ölçüde yavaşladığını hatırlatan Sichuan Eyaleti Sanayi ve Ticaret İdaresi Müdür Yardımcısı Huang Jun, ancak yabancı yatırımcıların yoğun ilgisinin sürmekte olduğuna dikkat çekerek şöyle konuştu:
"Depremden bu yana yabancı sermayeli işletmelerin toplam sayısı sürekli olarak arttı. Özellikle Mayıs 2008 ile Mart 2009 arasındaki dönemde Chengdu'da 166 yeni yabancı işletme kuruldu. Depremde ağır kayıp veren diğer bölgelerde de bir dizi yeni yabancı işletme kuruldu. Bu, yabancı yatırımcıların yoğun ilgisinin sürmekte olduğunu gösterdi."
Depremden sonra Sichuan'da yüklü yatırımlarla başlatılan yeniden yapılanma çalışmaları, yabancı yatırımcılara önemli imkanlar sundu. Ericsson'un Çin'in batı kesimindeki bölge merkezinin müdür yardımcısı Frank Li, Ericsson'un Sichuan'ın geleceğine duyduğu güvene bağlı olarak bölge merkezini geçen Kasım ayında Chengdu'daki Yüksek ve Yeni Teknoloji Bölgesi'ne taşıdığını, aynı zamanda deprem bölgesindeki telekomünikasyon ağının onarım çalışmalarına Çin'in en büyük iki telekomünikasyon şirketiyle işbirliği yaparak girdiklerini söyledi. Cirolarının deprem nedeniyle düşmek yerine büyük ölçüde arttığına dikkat çeken Li, geleceklerine güvenle baktıklarını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
"Depremden sonra Çin piyasasındaki payımızın artması için önemli imkanlar doğdu. Güvenli telekomünikasyon ağına duyulan büyük ihtiyaç sayesinde Çin'deki ciromuz, 2007'ye göre yüzde 40 oranında arttı."
