2009 yılına girildiğinde dünya çapında bir yılı akşın süredir devam eden finans krizi, dibe vurma yerine daha ciddileşti. Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası başta olmak üzere uluslararası örgütler, küresel ekonomik büyüme tahminlerini bir kez daha düşürdü. Bu koşullarda dünyanın üçüncü büyük ekonomi topluluğu olan Çin'in bu yıla ilişkin ekonomik büyüme hızını yüzde 8 olarak belirlemesinin dünyanın ilgi odağı haline gelmesi doğaldır. Kısa süre önce sona eren 2009 Çin'in Gelişmesi Üst Düzey Forumu'nda, Çin'in, ekonomisinin istikrarlı ve nispeten hızlı şekilde büyümesini koruyup korumayacağı ve küresel finans kriziyle mücadelede ne gibi rol oynayacağı toplantıya katılan yerli ve yabancı temsilciler arasında en çok konuşulan konulardı.
Dünya Bankası tarafından kısa süre önce yayımlanan raporda daha önce öngörülen 2009 yılında küresel ekonomik büyüme hızının yüzde 1 olan tahmin, yüzde eksi 1.5 büyüme olarak değiştirildi. Uluslararası Para Fonu'nun tahminlerinde de küresel ekonomik büyüme hızında yüzde 0.5-1.5 oranında eksi büyüme kaydedileceği bildirildi.
Bu nedenle, Çin hükümeti tarafından ortaya konan yüzde 8'lik ekonomik büyüme hızı hedefi büyük ilgiyle izleniyor. Çin Başbakan Yardımcısı Li Keqiang söz konusu forumda yaptığı konuşmada, Çin'in, ekonomisinin istikrarlı ve nispeten hızlı şekilde gelişmesini sağlayabilecek güce sahip olduğuna işaret ederek, şunları söyledi:
"Çin'in genel ekonomik gelişme durumu değişmedi ve uzun vadeli olumlu gelişme eğilimi korundu. Sanayileşme ve kentleşmenin hızla geliştiği bir dönemden geçen Çin'in iç piyasası çok geniş, ekonomik gelişme olanakları da fazla. Maddi ve teknolojik temel günden güne sağlamlaştırılıyor, işgücü kaynakları zengin ve sermaye yeterli durumda. Çin hükümeti, kriz karşısında makro ekonomik politikaları zamanında düzelterek, bir dizi önlem aldı. Bu önlemler olumlu sonuçlar vermeye başladı. Ekonominin istikrarlı ve nispeten hızlı gelişmesini koruyabilecek güvene, koşula ve güce sahipiz."
Geçen yılın ikinci yarısından bu yana Çin hükümeti krize karşı önlemler aldı. Bu önlemler arasında hükümetin yatırımının önemli ölçüde artırılarak vatandaşların tüketim gücünün yükseltilmesi, sektörlerin kalkınması planının gerçekleştirilmesi, bilimsel ve teknolojik kapasitenin artırılarak bu alanlardaki sonuçların sektörlere dönüştürülmesi ve istihdam olanaklarının artırılması ile sosyal güvenlik sisteminin iyileştirilmesi yer alıyor.
HSBC Başkanı Stephen Green, Çin hükümetinin zamanında aldığı kararlı önlemlerin, piyasa güvenini koruduğunu ve Çin ekonomisinin sürekli büyümesini güvence altına alacağını savunarak şöyle konuştu:
"Çin, dünya ekonomisinde giderek daha önemli rol oynuyor. Günümüzde dünyanın üçüncü büyük ekonomi topluluğu olan Çin, belki de 2009 yılında ekonomik büyüme hızı yüzde 8'e ulaşabilen tek ülke olacak. Dünya çapında güvenin çöktüğü bir dönemde Çin hükümetinin aldığı ekonomiyi teşvik önlemleri olumlu sonuç verdi."
Dünya Bankası'nın Doğu Asya ve Pasifik bölgesi işlerinden sorumlu başkan yardımcısı James Adams, finans kriziyle mücadelede kararlı ve etkili önlemlerin çok önemli olduğunu ve bunu da Çin'in yaptığını söyledi.
"Bugünü kadar krize karşı Çin hızlı ve etkili mali önlemler aldı. Bu yöntemin uygun olduğu görüldü. Çin hükümeti en kısa süre içinde büyük çaplı ekonomi paketi hazırladı ve ilan etti. Daha önce uyguladığı temkinli politika sayesinde Çin, krize karşı yüklü miktarda ekonomiyi teşvik paketi hazırlayacak güce sahip oldu. Ayrıca Çin hükümetinin hazırladığı ekonomi paketindeki birçok önlem tüketimi ve vatandaşların yaşamını iyileştirmeyi amaçlıyor. Bu doğru bir karardır."
Dışa yönelik ekonomiye sahip olan Çin'in ihracat sektörü, krizinden büyük darbe gördü. Dış talebin önemli ölçüde azaldığı koşullarda, çok sayıda işletme zorluk çekiyor. Bu işletmelerin bazıları çalışanların sayısını azalttı, bazıları ise kapatıldı. Bunun yanı sıra bazı ülkeler, ticari korumacılığı amaçlayan önlemler alarak, Çin mallarının ithal edilmesini sınırladı, hatta yasakladı. Bu durum, Çinli ihracatçıların büyük baskıyla karşı karşıya kalmasına neden oldu. Verilere göre, Çin'in dış ticaret hacminde üst üste dört aydır eksi artış kaydedildi. Durum ciddiyetini koruyor.
Çin Ticaret Bakanı Chen Deming 2009 Çin'in Gelişmesi Üst Düzey Forumu'nda yaptığı konuşmada, krizle mücadele için Çin'in, iç tüketim talebini aktif olarak artırmanın yanı sıra dış ticaretin istikrarlı şekilde artmasını sağlayacağını belirtti. Bakan Chen, Çin'in, ithalatı ve ihracatı destekleyen önlemleri artıracağını, ayrıca yabancı sermayeyi aktif olarak kullanacağını ve Çinli işletmelerin yurt dışına yatırım yapmasını teşvik edeceğini belirtti. Chen, konuşmasında Çin'in her zaman ticari korumacılığa karşı çıktığını vurguladı.
"Uluslararası yatırımın ve ticaretinin serbest ve sağlıklı olarak gelişmesinin dünya ekonomisinin yeniden canlanmasını sağlayan önemli güç olduğu pratiklerle kanıtlandı. Küresel kriz, dünya ülkelerine ciddi zorluklar getirdi. Ticari korumacılık, dünya ekonomisinin yarasına tuz dökmekten başka işleve sahip değil. Küresel ticaret hacminin küçüldüğü koşullarda 2008 yılında dünya ülkelerinden 1,13 trilyon ABD doları değerinde mal ithal ettik. Böylece ticaret ortaklarımızın ekonomik gelişmesine katkı yaptık. 2009 yılında ihracatı genişletmeye devam edeceğiz. Yurt dışına alım heyetleri göndereceğiz. İç ekonominin ciddiyetini koruduğu durumda Çin, somut girişimlerle ticari korumacılığa karşı çıkma ve dışa açılma ilkesinde ısrar eden bir tutum gösterdi."
Bakan Chen'ın başkanlığında işadamlarından oluşan büyük alım heyeti, Şubat ayında Almanya, İsviçre, İspanya ve İngiltere'ye giderek toplam değeri 10 milyar ABD Dolarını bulan sözleşmeler imzaladı.
Dünya Bankası'nın raporunda işaret edildiği gibi, Çin küresel ekonominin karanlıkta olduğu dönemde parlak bir noktadır. Nobel ödülü sahibi, ABD Kolombiya Üniversitesi'nden ekonomi profesörü Joseph Stilglitz, Çin'in deneyimlerinin başka ülkelerin öğrenmesşne değer olduğunu kaydetti.
"Küresel ekonominin yeniden canlanma sürecinde Çin önemli bir rol oynayabilir. Çin, dünya ekonomisinin canlanmasına katkıda bulunabilir. Çin, diğer gelişmekte olan ülkelere yardım sağlayabilir. Bunlar, Çin'in değer yargısına da uygundur."
Toplantıya katılan temsilcilerde krize karşı aldığı önlemlerin somut şekilde uygulanması durumunda Çin'in, krizden ilk çıkacak ülke olacağı görüşü hakimdi.
