Çin ekonomisi, 11. Beş Yıllık Plan yüzde 11,2 büyümüştü. 12. Plan dönemi büyüme oranı yaklaşık yüzde 7,8 olacak. Yeni plan için yüzde 6,5-7 dillendiriliyor.
Çin, gelecek beş yıllık plan dönemi büyüme hedefi olarak daha düşük bir oran belirlemeye hazırlanıyor. Ancak büyüme oranlarının, süreç boyunca kaydedilen gelişmeler ışığında yeniden ayarlanabileceğine de dikkat çekiliyor.
2016-2020 yıllarını kapsayacak 13. Beş Yıllık Plan dönemi, geçen Pazar günü Beijing'de yapılan bir toplantıda konuşuldu. Ülkenin kamusal düşünce kuruluşu olarak bilinen Çin Sosyal Bilimler Akademisi (CASS) Başkan Yardımcısı Li Yang, yeni plan döneminde ortalama yıllık büyümenin 6,5-7 düzeyinde öngörüldüğünü söyledi. 2010-2015 yıllarını kapsayan ve uygulaması devam eden 12. Beş Yıllık Plan dönemi için belirlenmiş olan hedef, yüzde 7'ydi.
Devlet Konseyi Kalkınma Araştırmaları Merkezi Başkan Yardımcısı Liu Shijin, 2016-2020 yıllarını "ekonomide balans ayarının yapılacağı, orta düzey büyümeden hızlı büyümeye geçiş dönemi" olarak tanımladı.
Çin ekonomisi, 11. Beş Yıllık Plan (2006-2010) döneminde yılda ortalama yüzde 11,2 büyümüştü. Çin Kalkınma Bankası'nın raporuna göre, 2014 sonunda yüzde 7,4 ve 2015'te yüzde 7 büyüme tahmini çerçevesinde, 12. Beş Yıllık Plan döneminin ortalama yıllık büyüme oranı yüzde 7,8 olacak.
Eylül'de bölge temsilcileri toplandı
Ekonomide vites küçültme kararı, Çin ekonomisine ilişkin önemli kararların alındığı Merkezi Ekonomi Çalışma Konferansı'nda Çin liderleri tarafından açıklanmıştı. 11 Aralık günü tamamlanan Konferans'ta, tüm ekonomik düzenlemeler yeni büyüme düzeyi çerçevesinde gözden geçirildi, ekonomide "yeni normal" döneme girildiği ilan edildi.
Çin, beşer yıllık ekonomik ve sosyal kalkınma planları uygulamasına 1953 yılında başladı. Beş yıllık plan hazırlıkları geçmişte normal olarak bir yıl önce başlatılıyordu; 13. Plan hazırlıkları daha erken başlatıldı. Bu amaçla, 18-20 Eylül günlerinde, Shanghai ve Doğu Çin'in Zhejiang bölgeleri de dahil olmak üzere dokuz ekonomik bölgeden temsilcilerin katıldığı bir toplantı yapıldı. Toplantıya Çin'in merkezi plan kurumu Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu (NDRC) Başkan Yardımcısı Xu Xianping başkanlık etti.
Yatırım ve iç tüketim teşvik edilecek
Beijing'de kurulu Uluslararası Ekonomik Değişimler için Çin Merkezi adlı düşünce kuruluşunun Müdür Yardımcısı Zheng Xinli, Çin'de sosyal istikrar için büyüme hedefinin yüzde 7 olması gerektiğini savunuyor. Zheng'a göre 2016-2020 yıllarında bir başka öncelikli görev, iç talepte patlama yaratarak Çin ekonomisini ihracat ve yatırım eksenli olmaktan çıkarmak.
CASS'tan Li Yang, ihracatın çok uzun zamandır büyümenin kaynağı olduğunu, ancak yeni plan döneminde bu durumu sürdürmenin olanaksızlığını vurguluyor. Li, 2016-2020 yıllarında yatırımın ve iç tüketimin, büyüme üzerinde eşit ağırlıkta bir etkisinin olacağını tahmin ediyor.
Ulusal Enerji İdaresi Başkanı Zhang Guobao, devletin önümüzdeki yıllarda yatırımlarda patlama sağlayacak proaktif bir maliye politikası yürüteceğini belirtiyor. Böylece iç tüketim de teşvik edilmiş olacak. Yatırımlar ise örneğin sağlık gibi alanlar seçilerek yönlendirilecek.
"Planın bir hedefi de büyük hizmet sektörü olmalı"
Hainan eyaleti Reform ve Kalkınma Enstitüsü Başkanı Chi Fulin, 22 Aralık günü China Daily gazetesinde yayımlanan makalesinde, hizmet sektörünün gelişmesine dikkat çekti. Bu yılın ilk üç çeyreğinde, hizmet sektörünün katma değeri, tarihi bir düzeye, yüzde 46,7'ye yükseldi.
Chi Fulin 2020 yılına kadar hedeflenen tarihi değişimin büyük bir hizmet sektörü ve büyük bir sanayi sektörü ile gerçekleşebileceğini belirtiyor. Dönüşüm planlandığı gibi devam ederse, Çin'i yılda ortalama yüzde 7 büyüyen yüksek gelirli bir ülke haline getirmek mümkün olacak.
Chi Fulin, tüketim yapısında da yeni bir döneme girildiğine dikkat çekiyor. Modern hizmet sektörüne olan talep, diğer mallara göre artıyor. 35 yıllık hızlı ekonomik büyüme döneminde, gıda ve giyim ihtiyaçlarının karşılanması öncelikliydi. Şimdi artık özel bireysel gelişim eksenli olarak talep yapısı gelişip zenginleşiyor. Çin, hizmet sektörü için büyük bir pazar potansiyeli taşıyor.
Hainan eyaleti Reform ve Kalkınma Enstitüsü Başkanı Chi Fulin, milli gelir içinde hizmet sektörü payının artırılması hedefinin, 13. Beş Yıllık Plan'da (2016-20) bağlayıcı bir görev olarak yer alması gerektiğini belirtiyor. Chi Fulin şöyle sürdürüyor:
"Bir ekonominin hizmet sektörü ile kişi başına gelir arasında doğrudan bağ vardır. Çin kişi başına geliri 6 bin 500 dolardan 10 bin dolara çıkarırsa, 2020 yılına kadar hizmet sektörünün milli gelir içindeki payı da yüzde 10 oranında artarak yüzde 55'e ulaşacaktır."
