Çin Ulusal Petrol Şirketi CNPC Çin'in kuzeydoğu bölgesindeki Jilin Petrol Sahası'nın ve Tianjin merkezli DAGANG Petrol Sahası'nın yüzde 35 hissesini özel yatırımcılara satacak.

Çin Ulusal Petrol Şirketi (CNPC), 25 Kasım'da yaptığı açıklamada, iki petrol sahasını özel yatırıma açacağını bildirdi. CNPC, yıllık üretim bakımından ülkenin en büyük petrol ve gaz üreticisi. Şirketin mülkiyet yapısını geliştireceği, uzun zamandır konuşuluyordu.

CNPC Çin'in kuzeydoğu bölgesindeki Jilin Petrol Sahası'nın ve Tianjin merkezli DAGANG Petrol Sahası'nın yüzde 35 hissesini özel yatırımcılara satacak. Şirket, görüşmelerin yapıldığını Ocak ayında duyurmuştu. Şanghay merkezli haber sitesi jiemian.com 25 Kasım'da yayınladığı haberde, içerden aldığı bilgiye dayanarak, ayrıntılar üzerinde anlaşma sağlandığını bildirdi.

Analistler, anlaşmanın beklentiler dahilinde olduğunu söylüyor. Zira CNPC, bu yılın başlarında, sektörün özel sermayeye açılmasını öngören, karma mülkiyet yapısının geliştirilmesi doğrultusunda bir plan açıklamıştı.

ICIS C1 Enerji'den endüstri analisti Zhang Yeqing, 26 Kasım günkü Global Times'ta yayımlanan demecinde şöyle dedi: "Petrol devleri uzun zamandır petrol ve doğal gaz arama ve üretim sektörünün açık olmamasını eleştiriyorlardı. CNPC'nin hamlesi bu anlamda büyük bir ilerlemeolacak."

CNPC Yönetim Kurulu Başkanı Zhou Jiping, Mart ayında düzenlenen Çin'in yıllık yasama ve danışma oturumları sırasında, şirketin çeşitli alanlarda özel sermayeyle işbirliği arayışında olacaklarını söylemişti. Zhou, söz konusu alanları şöyle sıraladı: boru hatları inşasının yanı sıra kullanılmayan rezervler, konvansiyonel olmayan gaz kaynakları ve rafinasyon alanlarında iş geliştirme.

Çin Ulusal Petrol Şirketi'nin Tianjin'deki DAGANG Petrol Sahasından bir görüntü

Shandong merkezli emtia danışmanlık şirketi Sublime'den analist Gao Jian, "Petrol sahası hisse satışının, ham petrol satın almakta zorluklarla karşı karşıya olan yerli özel rafineriler açısından cazibesi büyük. Ama böyle büyük bir varlık satın almak için yeterli sermayeye sahip olmayabilirler" diyor.

Çin'de petrol ithalatına kota uygulanıyor ve şimdiye kadar sadece devlet ait üç petrol devi ile özel sektöre ait Guanghui Enerji Co ham petrol ithal izni alabilmiş. Birçok özel rafinerileri yeterli ham petrol alamıyor ve tam kapasiteyle çalışamıyor.

Gao, hissesi satılacak olan iki petrol alanının, CNPC'nin en kârlı varlıkları olmadığını, ayrıca yıllık üretimde de son zamanlarda bir düşüş görüldüğünü belirtiyor. 1961 yılında keşfedilen Jilin Petrol Sahası'ndan çıkarılan ham petrol, 2012 yılında 5 milyon 750 bin tondu 2013 yılında 5 milyon 270 bin tona geriledi.

Olası satış anlaşması ise, küresel petrol fiyatlarının dört yılın en düşük seviyesinde olduğu bir döneme denk geliyor. Petrol fiyatları, Haziran'dan bu yana yüzde 30 düştü.

CNPC'ye bağlı PetroChina, petrol fiyatlarındaki düşüşün, sektörel karlarda, 2014 yılının ilk dokuz ayında 0,7 oranında düşüşe neden olduğunu bildirdi. Zhang "CNPC, uluslararası petrol fiyatlarının yüksek seyrettiği son birkaç yıl içindeyurtdışı petrol sahası satın almak ya da hisselerini artırmak için agresif adımlar attı" dedi. "Şimdi, küresel petrol fiyatlarındaki düşüşle birlikte, kaynak tahsisini optimize etmek amacıyla düşük karlı petrol sahalarının bazılarında hisse satışı düşünüyor."

Çin Komünist Partisi'nin 2013 yılının Kasım ayında düzenlediği bir konferansta Çinli yetkililer, devlete ait işletmelerde bir karma mülkiyet modelini teşvik edeceklerini açıklamışlardı. Enerji ve telekom dahil olmak üzere kamu mülkiyetindeki sektörlerde, özel sermayenin dahil olduğu bir karma mülkiyet yapısının kurulması hedefleniyor.

Kamu mülkiyetindeki bir başka petrol devi Sinopec, karma mülkiyet yapısının geliştirilmesi doğrultusunda önemli ilerleme kaydetti. Şirket Şubat ayında, Eylül ayında, perakende biriminin yaklaşık yüzde 30 hissesinin, 107 milyar yuan karşılığı (17 milyar 300 milyon dolar) satıldığı ilan etti. Alıcılar arasında Tencent Holding, Haier Grubu ve Fosun Grubu dahil olmak üzere 25 yerli ve yabancı yatırımcı bulunuyordu.

PetroChina, 12 Mayıs'ta yaptığı açıklamada doğal gaz boru hattı işini açık artırmayla özel şirkete verme planını duyurmuştu. Ancak potansiyel alıcılar konusunda şimdiye kadar herhangi bir ilerleme olmadı. Zhang, "CNPC, bir dizi yolsuzluk vakalarının ardından geçiş dönemi yaşıyor, bu yüzden ilerleme Sinopec kadar hızlı değil" diyor.

Guangzhou merkezli Time Weekly'nin Eylül ayında bildirdiğine göre CNPC'nin üst düzey yöneticileri ve çeşitli firma yetkilileri 100 milyar yuan olarak tahmin edilen fonlarla ilgili yolsuzluk iddiası nedeniyle 2013 yılından bu yana soruşturma altındalar.