Cumhurbaşkanı Xi Jinping, 11 günlük batı Avrupa ziyaretini tamamlayarak ülkeye döndü.

Xi Jinping, Fransa ziyaretine İpek Yolu'nun Avrupa kapısı ve Fransa'nın ipek üretim merkezi Lyon'dan başladı. Lyon, Çin lideri Deng Xiao Ping'in de öğrencilik yıllarını geçirdiği kent.

Xi Jinping, Versay Sarayı'nda ağırlandı. Fransız basını, Çin Cumhurbaşkanı'nın Fransa'da krallar gibi karşılandığını yazdı.

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping Paris'te Fransız meslektaşı François Hollande ile bir toplantıda, iki ülkenin her zaman "tercih edilen stratejik ortak olarak birbirini kabul etmelerini" önerdi.

"Gelecek seçimi yapmak..."

Toplantıda iki lider, yeni bir tarihi başlangıç ​​noktasında durduklarını, yakın ve kalıcı bir Çin - Fransa kapsamlı ve stratejik ortaklığının yeni bir çağ açacağını söylediler.

Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Xi Jinping onuruna verdiği yemekte şöyle konuştu: "Çin'i tanımak, çatışmayı değil diyalogu benimsemek ve bloklararası çatışmaların üzerinde düşünmektir. Çin'i tanımak, gelecek seçimi yapmaktır."

"Küresel politik sahnede bir fark yaratır"

Çin Sosyal Bilimler Akademisi, Avrupa Çalışmaları Enstitüsü'nden araştırma görevlisi Zhao Chen, "Tercih edilen stratejik ortak" teriminin, ikili ilişkileri tanımlamakta yeni bir terim olduğunu söyledi. Zhao Chen, "Bu, Çin hükümetinin, Çin- Fransa ilişkilerini geliştirmenin, küresel politik sahnede bir fark yaratacağı umudunu gösterir" dedi. 

Çin ve Fransa, eski Cumhurbaşkanı Hu Jintao'nun 2004 yılında Fransa'yı ziyareti sırasında "kapsamlı ortaklar" statüsünden "kapsamlı stratejik ortaklar" haline gelmeyi kararlaştırmışlardı.
Zhao Chen, "Almanya şüphesiz Avrupa'da Çin'in en büyük ticaret ortağı olmaya devam edecek" diyor. Ancak Zhao, Fransa'nın siyasi işbirliği konusunda daha fazla potansiyele sahip olduğunu, daha büyük bir rol oynayabileceğini söylüyor.

Çin ile diplomatik ilişki kuran ilk önemli Batılı güç

Fransa 50 yıl önce Charles De Gaulle döneminde Çin ile diplomatik ilişki kuran ilk önemli Batılı güç olmuştu. Zhao, "Fransız halkı, bağımsız olduğunu, kendi adına konuşma siyasi cesaret ve vizyonuna sahip olduğunu göstermiştir" diyor.
Fransa, 2003 yılında Irak'ın ABD önderliğindeki işgaline karşı durdu ve daha sonra 2004 yılında Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Çin'e karşı uygulanan silah ambargosunun sona erdirilmesi çağrısında bulundu.

Ancak, onun halefi Nicolas Sarkozy, ABD'nin peşinden gitti. Hollande'nin son dönemki tavrı ise daha bağımsız olmak konusunda küçük de olsa bir kararlılık göstermesiydi.

Beijing'in Fransa'dan beklentisi…

Zhao, Beijing'in Fransa'dan beklentisini şöyle ifade etti: "Çin ve Avrupa arasında uzun zamandır bariyer oluşturan etkenlerin kaldırılmasına; Çin'in AB tarafından bir piyasa ekonomisi olarak tanınmasına ve Çin'e silah satışıyla ilgili AB yasağının kaldırılmasına destek olması."

Toplantının ardından yayınlanan ikili ilişkilerin geliştirilmesi için uzun ve orta vadeli plana göre, iki cumhurbaşkanı her yıl bir araya gelmeye devam edecek. İki lider, çok taraflı etkinliklerde, iki tarafı da ilgilendiren önemli v

e küresel konularda fikir alışverişinde bulunacak.

Yine Beijing ve Paris terörizm, kitle imha silahları ve bunların teslimi ile siber güvenlik gibi tehditler karşısında ortak tutum alacak.

Afrika'da işbirliği

Plana göre, iki ülke, kıtanın istikrarı ve kalkınması için Afrika devletlerine yardım konusunda diyalogu güçlendirecek.

Zhao, Fransa'nın sömürgeci geçmişi nedeniyle Afrika'daki büyük etkisini koruduğunu, kıtada hâlâ askeri üsleri bulunduğunu belirtti. Çin ise Afrika ile ekonomik bağlarını genişletmişti. "Bu nedenle" diyor Zhao, "Fransa ile işbirliği, Çin'in Afrika ülkelerinde çıkarlarını korumasına büyük ölçüde yardımcı olacaktır."

18 milyar avroluk 50 anlaşma

Xi'nin üç günlük ziyaretinin büyük başarılarından biri, siyasi işbirliğinin yanı sıra iki tarafın imzaladıkları milyarlarca dolarlık bağlantılar oldu. Fransa ise dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin pazar pastasından küçük de olsa bir pay almak istiyor.
İki lider 10 milyar dolar değerinde 70 Airbus uçağı alımıyla ilgili sipariş dahil 18 milyar avro (25 milyar dolar) değerinde 50 anlaşmanın ilk imzalarının atıldığı toplantıya katıldılar. Sipariş 43 orta menzilli A320 uçağının ve 27 uzun menzilli A330 uçağının satın alınmasını da kapsıyor. Anlaşmanın hem uçak hem helikopter içerebileceği bildirildi.

Airbus'la imzalanan bir başka 10 yıllık anlaşmayla, Tianjin'deki A320 uçakları montaj tesislerinin genişletilmesi ve Airbus Asya merkezi haline getirilmesi kararlaştırıldı. Bu arada, Çin'de ikinci Airbus fabrikası açılması konusunda görüşmeler devam ediyor. Xi Fransa'dan tarım ürünleri ithalatını artırmak için de söz verdi.

Ticaret açığına çare aranıyor

Çin ile Fransa arasındaki Çin lehine büyük ticaret açığının daraltılmasına çare aranıyor. Analistler, Fransız şirketlerin, Çin'in büyüyen orta sınıfına yönelmesini öneriyor, yüksek teknoloji ürünlerinde işbirliğini genişletmeleri gerektiği belirtiliyor.

Çinli otomobil üreticisi Dongfeng, Fransız otomobil devi PSA Peugeot Citroen'in yüzde 14 hissesini satın alıyor. Peugeot ile Donfeng, Çin'de kurulu ortak girişim şirketini büyüterek üretim yapacak. İki şirket, yeni teknolojileri ve araçları birlikte geliştirme planı yapıyor.
Fudan Üniversitesi İktisat Fakültesi'nden Doçent Hu Ronghua, Fransa'nın Çin'e verdiği büyük ticaret açığının, Airbus benzeri büyük siparişlerle kapanmasının mümkün olmadığını söylüyor.
İki taraf arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerde, geçmiş yıllarda sıçrama yaşandı. 1964 yılında 100 milyon dolar olan ikili ticaret, geçen yıl 50 milyar dolara yükseldi. Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius geçen Şubat ayında Çin'e yaptığı ziyaret sırasında, bu kadar dengesiz bir ticaret ilişkisinin "sürdürülemez" olduğunu söylemişti.
İki ülke arasındaki açık hep artış eğilimi gösterdi. Fransa'nın Çin ile ticaretinde verdiği açık 2000 yılında 5 milyar 700 milyon avroyken (7 milyar 860 milyon dolar) 2013 yılında 26 milyar avroyla bu ülkenin toplam açığının yüzde 40'ına ulaştı.
Uzmanlar, büyük ticaret açığının esas nedeninin, iki ülkenin farklı endüstriyel yapılara sahip olmasından kaynaklandığını söylüyor.

Çin'in ihracatı büyük talepli ürünler

Fudan Üniversitesi Avrupa Çalışmaları Merkezi Müdürü Ding Chun,  Çin ile Fransa arasında işbirliğinin ağırlıklı olarak uzay ve havacılık, nükleer enerji gibi geleneksel sektörlerde yürüdüğünü söylüyor. Ding'e göre Fransa'nın açığının bir başka nedeni, avro krizinden çıkamamış olması.
Çin Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Çin'in Fransa'ya ihracatı esas olarak tekstil, giyim, ev aletleri ve tarımsal ürünleri içeriyor.
Ding Chun, "Çin'in büyük bir üretici olarak Fransa'ya ihracatı, ağırlıklı olarak insanların günlük yaşamlarında gerekli büyük talepli ürünlerdir. Fransa'nın ihracatı ise sınırlı ölçüde talep edilen ve ticaret açığına yol açan yüksek teknoloji ürünleridir" diyor.
Çin ile Fransa'nın ticaret ve yatırım bağları, başta Almanya olmak üzere diğer Avrupa ülkelerinin gerisinde kalıyor. Çin Gümrük Genel İdaresi istatistiklerine göre, 2013 yılında Çin'in Fransa'dan yaptığı ithalat, toplam ithalatının sadece yüzde 1,2'si iken, Almanya'dan ithalatı yüzde 4,8.
İmalat sektöründe lider bir Avrupa ülkesi olarak Almanya'nın Çin'e ihracatının büyük bir kısmı, hızlı gelişimi sırasında Çin'in devasa makine ürünleri talebini karşılıyordu.

"Büyüyen orta sınıfa yönelebilir"

Fudan Üniversitesi İktisat Fakültesi'nden Doçent Hu Ronghua, Fransa'nın, Çin'e verdiği açığı daraltmak için Çin'in büyüyen orta sınıfının taleplerini karşılamaya, kültür endüstrisinde alışverişi genişletmeye yönelebileceğini söyledi. Kastedilen alanlar örneğin film, sanat, moda ve mutfak endüstrisi.
Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, Fransa'nın Çin ile ticaret ve yatırım bağlarını yeniden kurmak için istekli olduklarını, tarım, kentsel kalkınma, tıp ve sağlık gibi yeni sektörlerde bağlantıları genişletmek istediklerini söylemişti.

"Yatırım anlaşması yapılabilir"

Xi, Paris'e gitmeden önce Lyon Biomerieux araştırma merkezini ziyaret etti. Çin lideri Çin ile Fransa arasında sağlık sektöründe güven verici bir işbirliği olduğunu, işbirliğinin artırılmasına geniş bir perspektiften ve umutla baktıklarını belirtti.
Fransa'nın Çin Büyükelçisi Sylvie Bermann, Global Times gazetesine verdiği demeçte, "İkili ticaret dengesiz olabilir, ancak Çin yatırımlarının Fransa'ya akmasına izin vererek, çeşitli sektörlerde PSA Peugeot Citroen- Dongfeng benzeri başarılı projeleri destekleyerek işbirliğini geliştirmek olanaklıdır" diyor.
Hu ise "Bu süreçte Fransa'nın Çinli işletmelere koyduğu sınırlamaları kaldırmak, Çinli yatırımcılar için daha uygun bir yatırım ortamı oluşturmak için daha fazla tercihli politikalar sağlamak zorundadır" diyor. Hu, bu arada Çin'in de pazarını Fransız şirketlere daha fazla açmayı planlayabileceğini, Fransa için bazı kolaylıklar sağlayabileceğini belirtiyor.
Şimdiye kadar iki taraf arasında herhangi bir yatırım anlaşması yapılmış değil. Pekin Normal Üniversitesi uluslararası siyaset profesörü Zhang Shengjun "Çin ve Fransa arasında geliştirilmiş bir ekonomik işbirliği, Çin sanayisinin atak yapmasında ve ekonomideki yavaşlamanın aşılmasında da yararlı olur" diyor.

Paris'te de yuan merkezi...

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ile Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, ortak açıklamalarında, Çin ve Fransız bankalarının Paris'te denizaşırı yuan merkezi geliştirme çabalarını memnuniyetle karşıladıklarını söylediler.