Çin'de ikinci çocuğa izin, duyulur duyulmaz, halkın en çok konuştuğu konu haline geldi. Kim ikinci çocuk yapacak, kim yapmayacak? İkinci çocuğa karar verenlerin ise düşünmeleri gereken çok sorunları var. Harcamalar, bunların başında geliyor. Ancak sorun bununla da bimiyor...

İkinci çocuk yapmak tamamen serbest değil. Anne ya da baba tek çocuksa, ikinci çocuğu yapabiliyor. Merkezi düşünce kuruluşları arasında önde gelenlerden Çin Sosyal Bilimler Akademisi, ailelerin yüzde 50-60 oranında ikinci çocuk yapma şartlarına uyduğunu saptıyor.

Aileler şimdi türlü hesaplar, planlar yapıyor. Li Yun ve eşi, 3 yaşındaki çocukları ve ikinci çocuklarıyla birlikte yaşayabilecekleri daha büyük bir daire aramaya başladı. Yıllık 450 bin yuan geliri olan çift, bebek bakım ve eğitim maliyetlerini hesap ederek yeni bir bütçe oluşturmaya çalışıyorlar. 34 yaşındaki Li, "İkinci çocukla birlikte harcamalarımız artacak, buna hazırlık yapıyoruz" diyor. Li, Beijing'de bir resmi dairede çalışıyor; eşi bir özel şirkette yönetici.

Patlama olacak

Ulusal İstatistik Bürosu'nun tahminine göre ise Çin'de dördüncü bebek patlaması yaklaşıyor. Bebek patlamasına yol açacak şey, sadece ikinci çocuk politikası değil. 1980-90 doğumlular, önümüzdeki beş yıl içinde evliliğe ve bebek yapmaya hazırlanıyor.

Bebek patlamasıyla birlikte, önümüzdeki üç yıl boyunca yılda ortalama 23 milyon bebek doğumu bekleniyor. Yani Türkiye nüfusunun üçte biri kadar! Böylece üç yıl içinde 3 yaş altı çocukların nüfusa oranının yüzde 35 artacağı tahmin ediliyor.

Başka bir ülkede olsa, nüfus artacak diye herkes telaşlanır. Çin'de ise tam tersi oluyor. Bebek patlaması hem duygusal açıdan, hem sosyal, hem ekonomik açıdan büyük bir heyecan, umut yaratıyor. Bebek patlamasının yaratacağı ek tüketim, devletin tüketimi artırmaya dayalı yeni ekonomi politikalarına da denk düşüyor.

Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Enstitüsü Çin Akademisi, harcama Ekonomisi Bölümü Müdürü Zhao Ping de konuya böyle yaklaşıyor. Zhao, "Yeni politika, günlük ihtiyaç temelli harcamaları artıracak" diyor. Zhao, ikinci bebek hakkının bir yılda 10 milyon ek bebek anlamına geldiğini söylüyor. Bu da ek gıda, ek eğitim harcamaları, ek kreşler, ilkokullar demek. Zaten başta bebek bezi markaları olmak üzere anne ve bebek ürünleri üretenler kolları sıvadı. Hatta eğitim kurumları bile birkaç yıl sonrasına hazırlık yapıyor.

Zhao Ping , bebek patlamasının öncelikle ikinci kademe kentlerde görüleceğini belirtiyor. Zira, ikinci çocuk yasağı, küçük kent ve kasabalara göre buralarda daha sıkı uygulanıyordu. Gevşemenin sonuçları da daha net olarak oralara yansıyacak.

Bebek bezinde hasılat yüzde 19 arttı

Bebek patlaması, anne ve bebek ürünleri arzını artıracak. Çin Çocuk Sanayi Araştırma Merkezi Müdürü Zhang Yuanmeng, çocukla ilgili tüm alanlarda üretimin artacağını belirtiyor. Yalnız Zhang, zamanlama ve derece açısından sektörler arasında farklar olabileceğini vurguluyor. Zira hamilelik, doğum ve doğum sonrasının ihtiyaçları farklı. Yine bebek maması, bebek bezi, eğitim gibi sektörlerde talep, dayanıklı tüketim maddeleri sektörlerine göre daha hızlı büyüyecek.

Politika değişikliğinin hemen ardından, bebek bezi sektöründeki uluslararası şirketler geniş kapsamlı planlar yapmaya başladılar. Üretim çapında dünyada lider konumundaki Procter and Gamble, Kasım ayında Çin'deki 11. fabrikasını açtı. Şirket, birinci aşamada bebek bezine odaklandı.

Kimberly-Clark, Jiangsu bölgesine bağlı Nanjing'te Mart 2012'de kurulan tesislerine, bebek bezi üretimi için 100 milyon dolar yatırım yaptı. Çin piyasasına 1993'te giren Japon kimya ve tüketim malları şirketi Kao Corp. bebek bezi üretimi için hazırlıklara başladı.

Kao Corp. bebek sağlık ürünleri bölümünün Marka Yöneticisi Shi Dawei, bebek ürünleri sektöründe en hızlı büyümenin bebek bezinde olduğunu, yıllık büyümenin çift rakamlı olduğunu belirtiyor.

Beijing merkezli bir araştırma şirketinin verilerine göre Çin'de bebek bezi kullanım oranı sadece yüzde 30. Oysa bu rakam ABD ve Japonya'da yüzde 95. Şirket, Çin'de sektörel hasılanın 2013'te 20,11 milyar yuan (3,28 milyar dolar) olduğunu, yıllık artış hızının da yüzde 19 olduğunu bildiriyor.

Bu büyük potansiyele bir de bebek patlamasını ekleyin... Kısacası bebek bezi üreticilerine çok kârlı, muazzam bir pazar açılıyor.

Eğitimde büyük umutlar

İkinci çocuk politikasının doğrudan doğruya genişleteceği ve kârlılığını artıracağı bir diğer sektörün, eğitim olması bekleniyor. Eğitim sektöründe patlama zaman alacak. Beijing merkezli "En İyi İgilizce Eğitim" kurumunun Müdür Yardımcısı Wang Ning, özel eğitim kurumları sayısının önümüzdeki yıllarda kesinlikle artacağını vurguluyor. Kuşkusuz eğitim kurumlarının hedeflediği çocuk sayısı da artacak.

"En İyi İgilizce Eğitim" kurumunun 2013 gelirleri, 2012 yılına göre yüzde 100 artmış. Şirket, 2012'de 30 olan eğitim merkezlerinin sayısını 100'e çıkarmayı planlıyor. Wang Ning, pek çok ailenin çocuklarının kaliteli eğitim almasını istediğini, sanat, müzik, bilim gibi alanlarda ek eğitim aldırdığını anlatıyor.

İkinci çocuk politikası, eğitim kurumlarının pazarlama maliyetlerini de düşürecek. İlk Atılım eğitim şirketinin kurucusu Wu Ying, çocuğunun birini bir eğitim merkezine gönderen ailenin, ikincisini de aynı merkeze gönderdiğini belirtiyor. İlk Atılım, 2-12 yaş çocukların eğitimi alanında hizmet veriyor. Şirket, ikinci çocuğunu gönderenlere yüzde 22 indirim yapacağını şimdiden duyurmuş.

Okul öncesi oyun merkezleri konusunda ise bir anne, 29 yaşındaki Huang Hui şöyle diyor: "İki çocuk olduktan sonra, evde birbirleriyle oynarlar; eğitim merkezlerine göndermeye gerek yok!"

ABD'de doğum azalacak mı?

Uluslararası doğum ajansları da işlerin yavaşlayacağını tahmin ediyor. Çin'de aile planlaması politikasının başlatıldığı 30 yıl öncesinden beri birçok çift, ikinci çocuğunu ülke dışında dünyaya getirme yolunu seçti. Özellikle ABD'de doğum yapmaları konusunda Çinli kadınlara hizmet sunan çok sayıda şirket var. Söz konusu şirketlerin işlerinin, ikinci çocuk politikasıyla azalması bekleniyor.

Hong Kong Özel İdari Bölgesi, yerleşik olmayanların orada doğum yapmasını bir yıl önce yasakladı. Yasağın ardından Hon Kong'da iş yapan şirketler ABD'ye taşındı. İkinci çocuk yasağının gevşetilmesi, uluslararası doğum ajanslarına yeni bir darbe oldu.

Ancak bazı şirketler iyimserliğini koruyor. Bir uluslararası doğum ajansında çalışan Bai Gang, "İkinci çocuk yasağı, ABD'de doğum yapmanın tek nedeni değildi. Çin'de doğum, ABD'ye göre daha pahalı. Ayrıca, üçüncü ve dördüncü çocuğa hâlâ izin yok!" dedi.

Çinli ailelerin ABD'de doğum için 70 bin yuan (11.481 Dolar) ile 130 bin yuan harcama yaptığı belirtiliyor. Los Angeles ise Çinli hamileler arasında en popüler yerlerden biri.

2012 yılında ABD'de doğum yapan Çinli kadınların 10 bini aştığı, 2013 yılında ise 20 bine yaklaştığı belirtiliyor.

İkinci bebek için ikinci anne!

İkinci çocuk olanağı taşıyıcı annelik konusunu da gündeme getirdi. Zira ilerlemiş yaşı ya da hastalığı nedeniyle ikinci bebeği yapamayacak eşler ya da bebeği taşıyamayacak anneler var. Taşıyıcı annelik Çin'de de yaygın, hatta bu alanda çalışan şirketler var. Çin'de en yaygın internet sohbet alanı olan QQ'da da taşıyıcı annelik arama grupları oluşturulmuş!

Çin'de taşıyıcı annelik yasal değil. Sağlık Bakanlığ'nın döllenmiş yumurta ve embriyo ticaretini yasakladığı 2001 yılından bu yana, sektör yeraltına indi. Yönetmelik ayrıca, sağlık kurumlarının ve personelinin taşıyıcı annelik prosedürlerini yerine getirmesini yasakladı. Şimdi, yasaklara rağmen işleyen bu sistemin, yasal düzenlemeye kavuşturulması konuşuluyor.

Çin Tıp Derneği'nin Aile Planlaması Komitesi eski başkanı, kıdemli doğum uzmanı ve jinekolog Cheng Li, Anakara'da hastanelerin suni döllenme ya da taşıyıcı annelik hizmeti sunmasının yasak olduğunu vurguluyor. Cheng şöyle konuşuyor: "Taşıyıcı annelik zaten Çin'de bir gerçeklik ve bu hizmete gerçekten ihtiyacı olan çiftler var. Biz bunu görmezden gelip yok gibi davranamayız. Yasallaştırmak, bu gri bölgeye netlik sağlayabilecek tek yoldur."