İngiltere Başbakanı David Cameron, 2 Kasım günü 100'den fazla kişiden oluşan büyük İngiliz ticaret ve yatırım heyetiyle birlikte, üç günlük bir ziyaret için Beijing'e geldi. Cameron, işadamı heyetinin çapıyla ilgili olarak "Bu bizim Çin ile işbirliği konusundaki ihtirasımızın ölçeğini yansıtmaktadır" dedi. Bu ender ziyarete Beijing de önem verdi.

Bu, Cameron'un geçen yıl mayıs ayında Dalai Lama ile yaptığı görüşmeden sonra Çin'e ilk gezisi. O görüşme Beijing'de protestolara ve iki ülke arasındaki ilişkilerin soğumasına neden olmuştu.

Cameron'un ziyaretinin amacının Beijing ve Avrupa Birliği (AB) arasında bir serbest ticaret anlaşması için zemin hazırlamak olduğu bildirildi. AB Çin'in en büyük, Çin AB'nin ikinci büyük ihracat pazarı.

Ancak serbest ticaret anlaşmasının daha uzun vadeli olduğu, kısa vadede finansal ve teknoloji işbirliğinin öne çıkacağı belirtiliyor. Yapılan açıklamalardan çıkan sonuç da bu.

Nükleer enerji ve finans işbirliği, tamam!

Çin Başbakanı Le Keqiang ile İngiltere Başbakanı Cameron, birlikte önemli anlaşmaların imzalanmasına tanıklık ettiler. Cameron ayrıca Cumhurbaşkanı Xi Jinping ve Çin Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi Başkanı Zhang Dejiang ile bir araya geldi. Cameron İngiltere - Çin İş Zirvesi'ne katıldı; Şanghay, Hangzhou ve Chengdu'yu da ziyaret etti.

Başbakan Çinli Li Keqiang ile Cameron yaptıkları görüşmenin ardından, ortak basın toplantısında, Çin ve İngiltere arasında yüksek hızlı tren, nükleer enerji ve finans gibi sektörlerde işbirliğini geliştirmek konusunda anlaştıklarını söylediler.

Li, bu sektörlerde iki ülke şirketleri arasında kurulacak ortaklıkları destekleyeceklerini özellikle vurguladı. Li, İngiliz nükleer santral projelerinde Çin şirketlerinin pay sahibi olmasının, hatta yönetimde ortak olmasının İngiltere Hükümeti tarafından desteklendiğini belirtti.

İngiltere, Çin Genel Nükleer Enerji Grubu ve Çin Ulusal Nükleer Şirketi ile Ekim ayında, 26 milyar dolarlık bir nükleer santral anlaşması imzalamıştı. Çin şirketleri, Fransız enerji devi EDF ile birlikte, İngiltere'nin yeni nesil ilk nükleer santralini inşa edecekler.

Renminbi ana off shore merkezi olma çabası

İki lider ayrıca Londra'da offshore Renminbi-yuan merkezinin kurulması ve Çin bankalarının İngiltere'de şube açması konularını da görüştüler.

Londra Çin'in para birimi ve tahvil ticareti için ana off shore merkezi olmaya çalışıyor. Dünya Bankalararası Mali Telekomünikasyon Merkezi'nin rakamlarına göre, off shore yuan işlemlerinin yüzde 28'i Londra merkezli olarak yapılıyor.

Li, İngiltere'nin en kısa süre içinde Çin'e yüksek teknoloji ihracını artırmak için mümkün olan tüm önlemleri almayı kabul ettiğini bildirdi. İki lider, uzay araştırmaları alanlarında karşılıklı işbirliğini ve yatırımı artırmak amacıyla yapılan 10 anlaşmanın imzalanmasına tanıklık ettiler. Bu arada iki ülke ortaklaşa 200 milyon poundluk (yaklaşık 327 milyon 720 bin dolar) bir Ar-Ge fonu kuracaklar.

Birleşik Krallık da Çinli turistler ve iş seyahati için vize işlemlerini kolaylaştıracak. Cameron ayrıca Çin anakarasındaki konsolosluklarının beşinci merkezini Wuhan'da açacaklarını söyledi.

"Çin'in dönüşümü, belirleyici olacak"

Cameron basın toplantısında "Çin'in dönüşümü, yaşamımız boyunca belirleyici nitelikte olacaktır... Ben, Çin'in yükselişini bir fırsat olarak görüyorum. Sadece bu ülkenin halkı için değil, İngiltere ve dünya için de bir fırsat olarak görüyorum" dedi. Cameron sözlerini şöyle sürdürdü:

"Dışa açık bir İngiltere, dışa açılan Çin için bir fırsattır. Dünyada hiçbir ülke Çinli yatırımlara Birleşik Krallık kadar açık, Birleşik Krallık kadar ideal bir ortak değildir."

İngiliz BBC haber ajansı, İngiltere'nin Çin yatırımları için en popüler yerlerden biri olduğu yorumunu yaptı. Ajansın verdiği bilgiye göre, 2005 yılında 17 milyar dolar olan İngiltere'deki Çin yatırımları, geçen yıl yaklaşık 130 milyar dolara yükseldi.

"Çin'in yatırımları patlama yapacak"

Beijing Normal Üniversitesi'nden uluslararası siyaset profesörü Zhang Shengjun, İngiltere ile Çin'in tarihte hiçbir köklü çatışma yaşamadığını belirtiyor. Prof. Zhang, İngiliz liderin, Çin'in yükselen gücünün uluslararası ilişkilerde önemli bir rol oynayacağını tespit ettiğini vurguluyor. Prof. Zhang, sözlerine şunları ekliyor:

"Çin- İngiltere ilişkilerinin gelişmesi dezavantajdan çok fayda sağlayacaktır. Çin ile İngiltere arasında ticarette ve yatırımda bugüne kadar sağlanan yüksek bağlılık, işbirliği için parlak bir gelecek vadediyor."

Ancak Sidney Üniversitesi Çin Araştırmaları Merkezi Direktörü Kerry Brown, Cameron'ın beklentilerinin bu kez çok yüksek olduğunu söylüyor. Brown, Çin'in İngiltere'deki yatırımlarının ise beş yıl içinde patlama yapacağını belirtiyor. Kerry Brown, şöyle konuşuyor:

"Çin'in İngiltere'deki büyük ölçekli yatırımları, şimdiye kadar çok sınırlıydı. Çinli yatırımcılar hiç bir yerde kolayca çalışamıyordu. Şimdi bu durum hızla değişecektir. Çin yatırımlarının beş yıl içinde hızla artacağını, Çin ürünlerinin yayılacağını ve tanınacacağını düşünüyorum."

"Üzerime düşeni yapacağım"

Çin Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi Başkanı Zhang Dejiang, "Çin -İngiltere ilişkilerindeki gelişmeler Avrupa'da öncü bir rol oynayacak ve AB ile Çin'in bağlarını ileriye taşımakta yardımcı olacaktır" dedi.

Başbakan Cameron Çin'den ayrılmadan önce, Çin'de yayımlanan haftalık Caixin dergisine bir makale yazdı. Cameron makalesinde AB - Çin ilişkileri konusunda desteğini açıkladı. Cameron, "İngiltere Çin ile AB arasında ticaret ve yatırım ilişkilerinin derinleştirilmesi için üzerine düşeni yapacak" dedi.

Cameron, ortak basın toplantısında da "Ben, AB-ABD ticaret anlaşmasını savunuyor değilim, ben kararlılıkla, AB - Çin ticaret anlaşmasının savunucusu olacağım" diye konuştu.

Uzmanlar, AB içinde en büyük üç ülkeden biri olan İngiltere'nin heyecanlı tutumunun, ilişkilere ivme kazandıracağına dikkat çekiyorlar.

İngiltere Başbakanlığı'nın web sitesinde yayınlanan bir basın açıklamasında, Çin ile yapılan anlaşmaların, İngiltere ekonomisine her yıl 1 milyar 800 milyon pound değerinde katkı sağlayacağı analiz ediliyor.

"Çin'in toprak bütünlüğüne saygı gösterecek"

Yazının başında belirtmiştik: Bu, Cameron'un geçen yıl mayıs ayında Dalay Lama ile yaptığı görüşmeden sonra Cameron'un Çin'e ilk gezisi. Çin - İngiltere ilişkileri, Cameron'un Dalay Lama ile 2012 Mayıs'ında yaptığı görüşmeden sonra soğumuştu. Bu yılın Mayıs ayında ise Cameron, Meclis'te yaptığı konuşmada, Dalay Lama ile "hiçbir tanışma planlarının olmadığını" söyledi .

Çin Başbakanı Li, ortak basın toplantısında İngiltere'nin Çin'in toprak bütünlüğüne, egemenliğine ve temel çıkarlarına saygı göstereceğini Cameron ile birlikte teyit dedi .

Cameron, Caixin'de yayımlanan yazısında da "Hiçbir ülke Çinli tüketicilerin taleplerini karşılamak için Birleşik Krallık'tan daha uygun, bu yapıyı kurmak ve sürdürmek için Birleşik Krallık'tan daha istekli değildir. Ortak çıkarları ilerletmek için karşılıklı anlayışa dayalı bir diyalog oluşturmak, konuları karşılıklı saygı ve ilgi ile ele alıp çözmek için dünyada daha hazır bir ülke yoktur" dedi.

"Almanya'yı yakalamak için iyi bir fırsat elde etti"

Çin Sosyal BilimlerAkademisi Avrupa çalışmaları araştırmacısı Tian Dewen, önemli bir küresel bir finans merkezi olarak Londra'nın konumunun, Almanya Frankfurt'taki avro bölgesi finans merkezi tarafından sarsılmaya başladığını hatırlatıyor. Tian "Sonuç olarak,İngiltere Londra'da bir Renminbi takas bankası kurulmasının, mevcut statüsünü korumaya yardımcı olabileceğini umuyor" diyor.

Brüksel Enstitüsü Çağdaş Çin Araştırmaları kürsüsünden kıdemli araştırma görevlisi Duncan Freeman, "Cameron Çin ile hem siyasi, hem ekonomik ilişkileri geliştirmek için çalışıyor" diyor. Ancak, o AB ve Çin arasında herhangi bir serbest ticaret anlaşmasının ancak uzun vadede gerçekleşebilir bir hedef olduğunu savunuyor.

Oxford Üniversitesi'nden Modern Çin tarihi ve siyaset profesörü Rana Mitter, "Siyasi yelpazenin her noktasından İngiliz politikacılar, Çin piyasasının önemini realize etmeye çalışıyorlar" diyor. Prof. Mitter, İngiltere'nin Almanya'dan sonra, Çin'in ikinci en önemli Avrupalı ticaret ortağı olduğunu hatırlatıyor.

Ancak Prof. Rana Mitter, İngiltere'nin Almanya'yı yakalamak için iyi bir fırsat elde ettiğini söylüyor. Mitter'e göre "Çin'in gelişimi, bir sonraki aşamada finansal hizmet reformuna ve insan sermayesine yatırım gerektirecektir. İngiltere'nin bu alanlarda büyük avantajları vardır".