Bundan bin yıllar önce, ipek ürünler Doğu medeniyetinin bir örneği olarak İpek Yolu üzerinden Avrupa'ya gönderiliyordu.

    Bugünkü programımızda, sizi "İpek memleketi" olarak bilinen Hangzhou kentindeki Çin İpek Müzesi'ne götüreceğiz.

    Çin İpek Müzesi, Zhejiang eyaletinin Hangzhou kentindeki Batı Gölü'nün kıyısında bulunuyor.

    Müzeyi gezerken, sergilenen eserler arasında küçücük bir parça dikkatimizi çekiyor. Bu ipek parça, 4 bin 700 yıl önce eyaletin Huzhou kentindeki Liangzhu Kalıntıları'nda bulunmuş. Bu parça, Çinlilerin bin yıllar öncesinde ipek üretim teknolojisinde epey ileri seviyeye ulaştığını ortaya koyuyor.

    Müzede antik eserlerin yanı sıra, ipeğin zengin türleri de sergileniyor. Örneğin, Çin'de ipekten bahis açıldığında, en önemli dört çeşit ipek olarak, "Ling, Luo, Chou ve Duan" isimleri sıralanır. Ancak Çinliler bile aslında bu dört tür arasında ne fark bulunduğunu bilmez.

    Müzeyi ziyaret edenler ise bu farkları, ipekten parçaların yüz kat büyütülmüş resimleri sayesinde kolayca görebiliyor. CRI muhabirlerine bu konuda bilgi veren Çin İpek Müzesi Toplumsal Eğitim Bölümü Başkan Yardımcısı Lou Hangyan, şunları söylüyor:

   "İpek, zengin türlere sahip. Genellikle ipeğin 'Ling, Luo, Chou ve Duan' çeşitleri bilinir. Ama bu çeşitler arasında ne gibi farklar var? Normal olarak bir Çinli bunu bilmez, çünkü bu gerçekten uzmanlık bilgisi sayılır. Fakat, biz bu uzmanlık bilgilerini basitleştirdik. Yüz kat büyütülmüş resimlerden, ipeklerin yapısını kolayca anlayabiliyoruz. Farklı ipek türlerinin dokuma yöntemleri de farklı. Bunu resimlerle kolayca fark edebiliyoruz."

    Müzede, ipekten kıyafetler de sergileniyor. Çin'in antik dönemlerinden modern çağa kadar farklı dönemlerde kullanılan bu kıyafetler, Çinlilerin tarihin farklı kesitlerindeki güzellik anlayışını da yansıtıyor.

    Tabii ki, eski dönemlerde kıyafetler, insanların güzelliğini göstermenin yanında, farklı işlevlere de sahipti. Örneğin, Çin'in Yuan hanedanı döneminden (M.S 1271–1370) kalma bir üst giysisinde, iki kolun gövdeyle birleştiği bölümlerde birer boşluk bulunuyor. Bu boşlukların ne anlama geldiğini mikrofonumuza anlatan Lou Hangyan, şunları söylüyor:

    "Bu çok ilginç bir kıyafet. Kolların gövdeyle birleştiği bölümlerde birer delik bulunuyor. Yani, bu kıyafeti giyen, bir iş yaptıktan sonra sıcakladığını hissederse, bu deliklerden kollarını dışarı çıkarabilir. Kıyafetin arkasında bir de düğme var. Kollar deliklerden çıkarıldıktan sonra ise serbest kalan iki kol arkadaki düğmeye bağlanır."

    Müzede, sergi bölümünün yanı sıra, antik eserler için bir yenileme ve araştırma stüdyosu yer alıyor. Stüdyo çalışanlarından, antik eser tadilatı ustası Teng Kaiyan, mikrofonumuza eserlerin yenilenme aşamasındaki sırları anlattı. Teng, bu konuda şunları söyledi:

    "Tarihî ipek eserleri yenileme çalışmaları yürütüyoruz ve son zamanlarda Ming hanedanı (M.S 1368–1644) dönemine ait ipek ürünleri yenilemekle meşgulüz. Tarihî eserler, bize gönderildikten sonra, bu eserlerin fotoğrafları çekilir ve kayıtları yapılır. Sonra, eserler buharla dezenfekte edilir. Daha sonra da temizlenir ve düzgün hâle getirilir. Eserlerin temizlenmesi, birçok aşamadan oluşur. Temizlendikten sonra eserin düzleştirilmesi gerekir. Düzleştirme işleminin ardından bu eserlerin mevcut hâllerini görebiliriz. Sonra ise eser hakkındaki tarihî bilgileri araştırarak, eserleri değerlendirir ve bilgisayarla, eserin orijinal hâline dair ayrıntıları somutlaştırırız. Onarım çalışmalarında, tarihî eserlerdeki renklerle aynı renkten ipekleri seçerek, eserlerin yok olan kısımlarını yeniden onarmaya çalışırız."

    Muhabirlerimize, bu çalışmaların çok zor ve yorucu olduğunu dile getiren Teng Kaiyan, buna rağmen antik dönemlerden kalma ipek parçalarını kendi elleriyle bir bütün hâline getirdiklerinde büyük bir haz duyduklarını söylüyor. Teng, bu eserler sayesinde, ziyaretçilerin daha fazla tarih bilgisi edindiğini gördüklerinde mutluluklarının katlandığını aktarıyor.

    Dünyanın en büyük ipek müzesi olan Çin İpek Müzesi, 1992 yılında kuruldu ve 2004 yılında halkın ücretsiz olarak ziyaretine açıldı.

     2012 yılında müzeyi ziyaret edenlerin sayısı 600 bine ulaştı. Müzenin gelişmesiyle birlikte, yabancı ülkelerle akademik ve kültürel temaslar da yoğunlaştı.

    Müzenin Toplumsal Eğitim Bölümü Başkanı Yu Minmin, Kanada, Fransa ve ABD dâhil olmak üzere birçok ülkede ipek sergileri düzenlediklerine işaret ediyor. 2008 yılında Türkiye'yi de ziyaret ettiklerine dikkat çeken Yu, Türk ipeğinden övgüyle söz ediyor:

    "İstanbul'a ve Bursa'ya gittik. Bursa'dayken bir ipek çarşısında gezdik. Oradaki yöresel ipek fularlar ile Çin'in ipek fularları arasında büyük fark var. Bunun dışında, İstanbul'dayken Topkapı Sarayı'nı da gezdik. Topkapı Sarayı'nda, Osman İmparatorluğu dönemine ait ipek kıyafetleri gördüm. Çok güzeldi."

    Yu, İpek Yolu'nun Asya güzergâhındaki iki ucunda bulunan Çin ile Türkiye'nin, ipek kültürü konusunda daha fazla temasta bulunması gerektiğini dile getiriyor. Yu, son olarak, bu temaslar sayesinde İpek Yolu hakkında yeni hikâyeler yazılması dileğinde bulunuyor...