Yeni Çin yönetimi, uluslararası ilişkilerde tam bir atak halinde. Göreve gelmelerinden iki hafta sonra Cumhurbaşkanı Xi Jinping üç kıtayı kapsayan önemli ziyaretlerde bulunmuştu. İki ay sonra bu kez Başbakan Li Keqiang Hindistan, Pakistan, İsviçre ve Almanya'yı kapsayan bir dış geziye çıktı.
Hindistan Çin Başbakanı Li Keqiang'ın ilk yurtdışı gezisinin ilk durağıydı. Li, bir konuşmasında Hindistan'a verdikleri önemi "21. yüzyılın en önemli ikili ilişkisi" sözleriyle vurguladı.
Başbakanı Li Keqiang, Hindistan'ın finans merkezi Mumbai'de yaptığı bir konuşmada, "Çin ve Hindistan arasında iki yönlü ticaretin ve yatırımın teşvik edilmesini, eşit ve adil bir ortamda geliştirilmesini görüşüyoruz" dedi. Başbakan, Çin-Hindistan Ticaret Zirvesi'nde de "İki ülke arasındaki ikili ticareti ve yatırımı hızla büyütmek için uygun koşulların, hatta büyük bir potansiyelin bulunduğunu" belirtti.
Yardımcı olma sözü verdi
Li, her iki ülkeden girişimcilerin el ele vererek daha fazla iş fırsatı aramaları gerektiğini, iki tarafın işadamlarında bunu yapmaya yetecek birikimin ve yeteneğin bulunduğunu belirtti. Li, Yeni Delhi'de işadamlarına, ticari dengesizliği gidermek için Çin tarafının kapılarını Hintli girişimcilere daha geniş açacağını ve Hindistan hükümetiyle birlikte ticareti kolaylaştırmak için çalışacaklarını söyledi. Başbakan Li, Hindistan'da yatırımlarını artıran Çinli şirketlere destek sözü ve Çin pazarına erişmek isteyen Hint ürünleri için yardımcı olma sözü verdi.
Hindistan'ın Çin ilaç pazarına erişimini kolaylaştırmak ve balık ve et ürünleri ticaretini teşvik etmek için iki ülke arasında bir anlaşma imzalandı. Başbakan Li ile Hindistan Başbakanı Manmohan Singh, kapsamlı altyapı inşaat işbirliği, teknoloji, tarım, enerji ve kültürel ilişkileri geliştirmek konusunda görüş birliğine vardıklarını açıkladılar.
Dengesizliği aşma niyeti
Li, Çin ile Hindistan arasında bölgesel bir ticaret anlaşması üzerinde resmi müzakerelere başlamak istediklerini, ticari korumacılığa karşı ortak bir tavır geliştirmek istediklerini belirtti. İki ülke arasında bölgesel ticaret fizibilite çalışmaları 2007 yılının Ekim ayında tamamlanmıştı. Ancak, ayrıntıda bazı görüş ayrılıkları giderilemediği için henüz resmi görüşmeler başlamadı.
Ticaret Bakanlığı'na bağlı Uluslararası Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Akademisi'nden araştırmacı Wang Rui, müzakerelerin geliştirilmesinin önündeki en büyük engelin, iki ülke arasındaki ticaret dengesizliği olduğunu söyledi. Gümrük Genel İdaresi göre, Çin'in Hindistan'la ticarette verdiği fazla 2007 yılında 9 milyar 380 milyon dolar iken 2012'de 28 milyar 870 milyon dolara yükseldi. Beş yılda üç kat artış!
Hedef: 100 milyar dolar
Wang "Hindistan, bölgesel ticaret anlaşması yapıldığında, güçlü rekabet avantajlarına sahip Çin yapımı ürünlerin, iç pazarını ele geçirmesinden endişe ediyor olabilir" dedi. Wang, Ticaret Bakanlığı'nın Tibet'te yeni ve kapsamlı ekonomik işbirliği bölgeleri kurma çalışmasını sürdürdüğünü hatırlattı. Wang, en büyük iki gelişmekte olan ekonomi arasında bir köprü kurmayı, karşılıklı ticareti de 2015 yılına kadar 100 milyar dolara çıkarmayı hedeflendiklerini belirtti.
Hindistan Manipal Üniversitesi Jeopolitik ve Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden bilim adamı Madhav Nalapat, "Hindistan ve Çin rekabet ederse, ikisi de kaybeder. Ama birlikte çalışırlarsa ikisi de kazanabilir" dedi. Nalapat, Hindistan'ın Çin için iyi bir telekomünikasyon ve altyapı sistemleri pazarı oabileceğini, Hindistan'ın da Çin'e bilgi teknolojileri ve ilaç satabileceğini ayrıca Çinli turistlerden kazanabileceğini belirtiyor.
Öte yandan, Hindistan 12. beş yıllık plan doğrultusunda, büyük çaplı altyapı geliştirme planlanını 2012 yılında başlattı. Beijing ise Çinli şirketleri yurt dışı yatırımlarda teşvik ediyor.
"Büyümeye yarayacak"
Uzun süreli küresel ekonomik yavaşlama hem Çin'in hem Hindistan'ın dış ticaretini zayıflattı. Nomura Güvenlik şirketinin baş ekonomisti Zhang Zhiwei, Çin'de ilk çeyrekte yüzde 7,7 olan büyümenin ikinci çeyrekte yüzde 7,5'e düşebileceğini söyledi. Zhang'a göre ihracatta ilk üç aydaki yüzde 18,4 seviyesinden yüzde 4'e, ithalatta yüzde 8,3'den yüzde 8'e keskin düşüşler yaşanabilir.
Yine Nomura Güvenlik şirketinden ekonomistler Sonal Varma ve Aman Mohunta, bu yıl Hindistan'ın da ihracat ve ithalat rakamlarında 2012 yılına göre daha yavaş büyüme tahmin ediyorlar.
"Uluslararası Ekonomik Değişimler için Çin Merkezi" adlı düşünce kuruluşundan ekonomist Xu Changchun, Çin-Hindistan ticari işbirliğinin her iki ülkede de büyümeyi hızlandıracağını söyledi.
