Çin'de ekonomi tartışmaları büyüme eksenli olarak devam ediyor.
Dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan Çin, 2013'ün ilk çeyreğinde yüzde 7,7 büyüdü. Geçen yılın dördüncü çeyreğinde rakam yüzde 7,9'du. Son 30 yıl boyunca yılda ortalama yüzde 9,8 hızla büyüyen Çin ekonomisi, yedi çeyrektir yavaşlıyor. Bundan sonra ne olur? Çin'de ekonomi çevreleri bu konuyu tartışmaya devam ediyor.
Çin Devlet Bilgi Merkezi, büyümenin ikinci çeyrekte bir miktar hız kazanacağı tahminini açıkladı. Çin Sosyal Bilimler Akademisi tarafından yayımlanan mavi kitapta da, 2013 yılında büyüme hızının 2012 yılına göre yükseleceği belirtiliyor.
Öngörülen rakam yüzde 8. Öngörünün dayanaklarından biri, dünyada uygulanan gevşek para politikası ve uluslararası ekonomik ortamındaki iyileşme.
Ancak birinci dayanak biraz zayıf. Bilgi Merkezi, ihracattaki hızlı büyüme eğiliminin sürdürülmesinin zor olacağına ve nispeten zayıf iç talebin de ithalatın hız kazanmasını güçleştireceğine dikkat çekiyor. Mavi kitapta da tüketimdeki büyüme hızında düşüş beklendiği açıklandı.
2013 yılının ilk çeyreğine ilişkin Çin'in ithalat ve ihracat rakamları umut vericiydi. Yıllık bazda 13,4 oranındaki artış umut yarattı. Üç gün önce Nisan ayı rakamları da açıklandı. Gümrük Genel İdaresi verilerine göre, ilk dört ayda dış ticaretteki artış 17,4'e yükseldi. Bir önceki aya göre artış yüzde 14,1.
Dış ticarette umut verici gelişme devam ediyor. Ancak Çinli yetkililer, bu olumlu seyrin devam edip etmeyeceğinin yıl ortasında belli olacağını belirterek, ihtiyatı elden bırakmıyorlar.
Büyüme hızının, hükümetin teşvik politikası uygulaması durumunda artabileceği görüşleri de sıkça dile getiriliyor. Hükümetin yolsuzlukla mücadele için tüketimi kısmasının da yavaşlamada etkili olduğu belirtiliyor.
Büyük işletmeler kârlarını artırıyor
Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı sözcüsü Xiao Chunquan, sanayi sektörünün önemli bir baskı ile karşı karşıya olduğunu söylüyor. Sıkıntı, hem tüketimin hem de özkaynak yatırımlarının güçlü bir büyüme göstermemesinden kaynaklanıyor.
İmalat sektöründe Nisan ayı Satın Alma Yönetici Endeksi (PMI), Mart ayına kıyasla 0,3 puan gerileyerek, yüzde 50,6 oldu. Endeks art arda yedi aydır beklentilerin üstünde gerçekleşiyordu. Yüzde 50, sınır olarak kabul ediliyor. Endeksin yüzde 50'nin üzerinde olması imalatın geliştiğini, yüzde 50'nin altında olması imalatın gerilediğini gösteriyor.
Ancak dikkat çekici bir başka olgu daha var: Ekonomideki yavaşlamaya karşılık büyük işletmeler kârlarını hızla artırıyor. Yıllık gelirleri 20 milyon yuan ile 464 milyar 900 milyon yuan arasındaki kayıtlı sanayi şirketlerinin kârları Mart ayında yüzde 5,3, yılın ilk iki ayıyla birlikte hesaplanırsa yüzde 17,2 arttı. Bu da üzerinde ayrıca düşünülmesi gereken bir durum.
Şu kadarını söyleyebiliriz; Çin sanayisi hızlı bir dönüşüm sürecine girmiş görünüyor. Konuya ilişkin elimizde açıklanmış bir veri yok ama, büyük işletmelerin kaydettiği atak, onların yeniliğe daha açık olmalarıyla bağlantılı olabilir.
Üst düzey Çinli yetkililer de son zamanlarda teknolojik yeniliğin önemini daha fazla vurguluyorlar. Büyümede yavaşlamanın aşılmasında, yeniliğe güvenmek, bu alanda inisiyatif almak gerektiği belirtiliyor. Son dönem gelişmenin dayanağının da yenilik olduğuna dikkat çekiliyor.
10 Mayıs 2013
