2001 yılında kurulan Bo'ao Asya Forumu, Asya ülkeleri arasında kalkınmada işbirliği için planlanmıştı. Ama bu yıl Asya sınırları aşıldı. Foruma, beş kıtadan gelen devlet liderleri, işadamları ve uzmanlardan oluşan 2 bin kişilik bir katılım oldu. Bu yılki Forum, kuruluşundan bu yana yapılan en geniş kapsamlı toplantıydı.

    Çin'in Hainan eyaletinde 6-7-8 Nisan günlerinde yapılan toplantıda, Çin'in yıldızı parladı. Forumun gerek dünya çapında bir toplantıya dönüşmesi, gerek vadettiği çözümler nedeniyle dünya basını, toplantı hakkında "Asya'nın Davos'u" ibaresini kullandı.

    Toplantının teması "Reform, Sorumluluk ve İşbirliği: Asya'nın Ortak Kalkınma Arayışı" biçiminde belirlenmişti. Ancak, Asya'nın üst düzey diyalog mekanizması olan Bo'ao Asya Forumu'nda sadece Asya'ya ilişkin sorunlar tartışılmadı. 54 ayrı forumda, uluslararası ilişkilerden, bölgesel güvenlik konularına kadar geniş bir yelpazede tartışmalar yapıldı.

    Afrika, Latin Amerika ve Avrupa'ya ilişkin bölgesel forumlar düzenlenmişti. Zambiya Cumhurbaşkanı, Finlandiya Devlet Başkanı, Peru Devlet Başkanı ve Meksika Cumhurbaşkanı, söz konusu üç bölgesel foruma katılarak, karşılaştıkları sorunları ve kaydettikleri ilerlemeleri anlattılar.

    Toplantılarda Afrika'nın kalkınması, Latin Amerika'nın yeniden yapılanması ve Avrupa'da rekabet gücünün canlandırılması konuları ele alındı. Afrika, Latin Amerika ve Avrupa zirveleri, ev sahibi Çin yöneticileri tarafından özellikle düzenlenmişti. Forum Genel Sekreteri Zhou Wenzhong, "Asya'nın gelişmesi dünyanın gelişmesinden ayrı düşünülemez" diyor.

    Bo'ao Asya Forumu sırasında Avustralya, Yeni Zelanda, Moğolistan, Meksika, Kazakistan, Peru liderleriyle önemli görüşmeler, anlaşmalar yapıldı.

    Resmi platform gibi

    Bo'ao Asya Forumu 11 yıl önce kurulurken, Asya ülkeleri arasında fikir birliği oluşturmak ve gayri resmi kanalları kullanarak Asya'nın entegrasyonunu teşvik etmek hedeflenmişti.

    Son zamanlarda Asya bölgesel işbirliği mekanizmalarında karşılaşılan sorunlar ve belirsizlikler, resmi düzeyde işbirliğinin ağır ilerlemesine neden oluyor. Hayat, koşulları zorluyor, Bo'ao Asya Forumu ve diğer gayri resmi platformlar, bölgesel işbirliğini teşvikte öne çıkıyor.

    Hükümetler, işletmeler ve akademi çevreleri için düzeyli bir iletişim kanalı olan, gayri resmi işbirliği platformu Bo'ao Asya Forumu artık resmi işbirliği için bir platform olmaya aday olarak görülüyor.

    Diğer ülkeler de eklemlenecek

    Asya artık dünyanın en dinamik ekonomik bölgesidir. Bu nedenle, Asya'nın ekonomik entegrasyonuna, gelişmekte olan diğer ekonomilerin de eklemleneceği düşünülüyor.

    Örneğin, 2011 yılında üçüncü BRICS zirvesi ile Bo'ao Asya Forumu yıllık konferansı, Bo'ao'da aynı anda açılıp eşzamanlı olarak yapılmıştı. Çin Bo'ao Asya Forumu'nu Asya ve gelişmekte olan ekonomiler için önemli, ortak, üst düzey bir platform haline getirmek için ayrıntılı düzenlemeler yapmaya hazırlanıyor.

    Akademik araştırmaların güçlendirilmesi, Bo'ao Asya Forumu'nun, yükselen ekonomileri ilgilendiren tüm konuların tartışılacağı bir platform haline getirilmesi amaçlanıyor. Son toplantıda, gelişmekte olan ekonomilerin izleyeceği "ideolojik kuralların" da tartışıldığına dikkat çekiliyor.

    Dolayısıyla Bo'ao Asya Forumu, gelişmekte olan ekonomiler arasında bir işbirliği platformuna da dönüşebilir. Son birkaç yıldır Bo'ao Asya Forumu toplantıları, uluslararası parasal sistem, küresel finans ve ticaret sistemlerinde reform üzerine tartışmaların yapıldığı, G20 ve küresel işbirliğinin sorumluluk alanında görülen iklim değişikliği ile mücadele ve diğer küresel sorunlar üzerinde çözümlerin konuşulduğu bir platform haline geldi.

    Uzun vadeli hedef olarak ifade edilse de, küresel sorunların, kendi ekonomileriyle başları dertte olan Batılı ülkeler tarafından değil de, güçlenen Asya tarafından çözüleceği belirtiliyor.

    Hükümetler, ekonominin hızına yetişemiyor!

    Asya ekonomisine gelince... Dünyada yaşanan kriz, ülkeleri işbirliğine zorluyor, hem Asya'da sınır ötesi iş yapmanın önündeki bariyerleri yıkıyor hem de entegrasyonu giderek daha da derinleştiriyor. Bu gelişmede kuşkusuz tedarik zincirlerinin ve üretim ağlarının gelişmesinin de büyük etkisi var.

    Asya Kalkınma Bankası Doğu Asya, Güneydoğu Asya ve Pasifik Başkan Yardımcısı Stephen P. Groff, hükümetler arası ekonomik işbirliğinin, ekonomik gelişmenin hızına yetişemediğini söylüyor.

    Groff, China Daily gazetesinde yayımlanan makalesinde, hükümetler arası ekonomik işbirliğinin özellikle içinde bulunduğumuz kriz koşullarında şart olduğunu vurguluyor ve ekliyor: "Bir sektördeki başarısızlık, ekonomik krize yol açabilir ve bir ülkede yaşanacak kriz kolayca komşu ülkelere, bölgeye ve hatta dünyaya yayılabilir."

    Finansal entegrasyon, ticaretin gerisinde

    Asya, ticaret, yatırım ve finans alanında büyük bir dalgalanmanın ardından 1997-1998 yıllarında büyük bir mali kriz yaşamıştı. Aslında birçok ekonomist, tehlikenin devam ettiğini söylüyor. Ancak politikacılar çözüm yolunu görmüş durumdalar. Asya liderleri arasında işbirliği ve entegrasyon için büyük bir istek olduğu gözleniyor.

    Özellikle alt bölgelerde, yollar, demiryolları, deniz ve havayolu bağlantılı karayolları, iletişim ağları inşa ediliyor. Ancak bunlar, ekonomik gelişme için veya yatırım çekmek için fiziksel ihtiyaçlar. Bunların sorunsuz bir biçimde işlemesi için, başka şeylere de ihtiyaç duyuluyor: Yasal çerçeveler, denetim, makroekonomik politikalarda uyum, bankacılık ve finansal güvenlik ağları, döviz kuru istikrarı gibi. İşte şimdi Asya ülkeleri bunları geliştirme uğraşı içindeler.

    Yuana da hizmet edecek

    Asya Kalkınma Bankası, kurulduğu 1992 yılından beri, çeşitli alt bölgesel projelere destek sağladı. Söz konusu projelerin ilerlemesi için daha kapsamlı, örneğin Sınır Ötesi Taşımacılık Anlaşması gibi anlaşmalara ihtiyaç duyulduğu belirtiliyor. Ayrıca Asya'da, finansal entegrasyonun ticari entegrasyonun gerisinde kaldığına dikkat çekiliyor.

    Ülkeler arasında ikili anlaşmalar, yerel para birimlerinin kullanılmasını da içeriyor. Asya ülkelerinde mali piyasanın geliştirilmesi, ülkeler arasında finansal entegrasyonun derinleştirilmesi de hedefleniyor. Bütün bu gelişmeler, son tahlilde yuanın uluslararasılaşmasına da hizmet edecek.

    12 Nisan 2013