CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Çin Komünist Partisi'nin davetlisi olarak geçen hafta Çin'i ziyaret etti. Kılıçdaroğlu'yla birlikte 50'ye yakın Türk işadamı da Çin'e geldi. Partiler arası görüşmelerin dışında Türk işadamlarıyla Çinli işadamlarını buluşturmak üzere, Beijing, Shanghay ve Xinciang'da iş forumları düzenlendi. İş forumlarında iki ülke işadamları arasında yeni dostluklar, yeni bağlantılar kuruldu.

    Beijing'de düzenlenen iş forumunun gündemi, Çin ile Türkiye arasındaki ekonomik ilişkilerin nasıl geliştirileceğiydi.

    Ortak yönler ve potansiyel

    ÇKP Merkez Komitesi Dış İlişkiler Bakanlığı Başkan Yardımcısı Li Linjun, forumda yaptığı konuşmada, iki ülkenin benzer özelliklerine dikkat çekti.

    Li Linjun, gelişmekte olan Çin ile Türkiye'nin aynı zamanda yeni yükselen ekonomiler arasında ve G20'de yer aldıklarını hatırlattı. İki ülke ekonomisinin de istikrarlı bir biçimde büyüdüğünü belirten Li Linjun, küresel krizin getirdiği zorluklara vurgu yaptı.

    Li Linjun, Çin ile Türkiye arasındaki ekonomik ve ticari işbiriğinin temelinde "iki ülke ekonomisinin tamamlayıcılığı ile piyasalarının çeşitliliğinin yattığını" söyledi. Li Linjun şöyle konuştu:

    "Son yıllarda Çin ile Türkiye arasındaki ekonomik ve ticari işbirliğinde büyük mesafeler kaydedilmiştir. Çin, Türkiye'nin 3. Ticaret ortağı olduğu gibi, iki ülke arasındaki ticaret hacmi on yıl içinde on sekiz kat arttı. 2012 yılında dünya ekonomisi daraldığı halde Çin ile Türkiye arasındaki ekonomik ve ticari işbirliği istikrarlı biçimde gelişmeyi sürdürdü."

    Li Linjun, iki ülke arasında altyapı inşası, enerji, iletişim gibi geleneksel işbirliği alanlarının yanı sıra yeni alanların da geliştiğine dikkat çekti. Finansal anlaşma, yatırımı koruma anlaşması, nükleer işbirliği anlaşması yapılmıştı. Li Linjun, iki ülkenin ekonomik ve ticari işbirliği ilişkilerinde mekanizma ayarı yapıldığını ve karşılıklı yatırım potansiyelinin kendini hissettirdiğini belirtti.

    "Finans, yatırım, yeni enerji, milli savunma, uzaycılık"

    Li Linjun şöyle konuştu:

    "Ekonominin küreselleşmesinin derinliğine geliştiği bu süreçte, Çin ile Türkiye'nin kaderi birbirine eskisinden çok bağlanmaktadır. İki ülkenin ekonomik ve ticari işbirliği tarihte en yüksek seviyeye ulaşmasına rağmen, gelişme potansiyeli de büyüktür. Bunun için iki ülkenin hükümeti ve siyasi partileri gücünü bir daha birleştirmeli, işletmeleri de daha çok çaba göstermelidir. İki taraf, uzun vadeli bir bakışla konuya yaklaşmalı, bir yandan mevcut işbirliğini ilerletirken, öbür yandan da finans, yatırım, yeni enerji, milli savunma sanayisi ve uzaycılık gibi alanlarda işbirliği olasılığını dikkate almalıdır. İki ülkenin pragmatik işbirliği için yeni kaynaklar bulunmalıdır. İşbirliğimizin ölçüsünü ve alanını sürekli genişletmeliyiz, ekonomik ve ticari ilişkilerimizin dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde gelişmesini sağlamalıyız."

    "Gerek refaha gerek barışa katkısı büyük"

    Beijing'deki toplantıda CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da bir konuşma yaptı. Kılıçdaroğlu, ekonomide 2013 yılının da kriz içinde geçeceğini anlattı. Kriz içinde Çin'in oynadığı rolün önemini vurgulayan Kılıçdaroğlu şöyle konuştu:

    "Büyüme tahminlerinde aşağı yönlü yapılan güncellemeler, en kötünün geride kalmadığını gösterdi. Bu durum, dünyanın ikinci büyük ekonomisi olmasına rağmen küresel büyümeye katkısı açısından bir numara olan Çin'i, küresel refah açısından da öne çıkarıyor. "

    "Gerek dünya barışına gerek küresel refaha gerek dünya barışına katkısı takdire şayan. Çin sadece kendi ülkesini değil bölgesindeki veya ticaret yaptığı coğrafyalardaki dengeleri gözeten bir ülke olarak tanınıyor."

    "Türkiye'den deneyim, Çin'den teminat"

    Çin ile dış ticarette Türkiye'nin büyük açık verdiğini anlatan Kılıçdaroğlu, açığın 2002 yılından bu yana 17 kat arttığını belirtti ve şunları söyledi:

    "Çin ile dış ticaret açığımızın kısa vadede kapatılması gibi olmayacak bir beklentiye sahip değilim. Ancak bu alanda da atılabilecek adımlar var. Çin'in ülkemizden ithalatı ağırlıklı olarak hammaddeye dayanıyor. "

    Kılıçdaroğlu, Çin'in katma değeri yüksek mal ithalinde Türkiye'yi tercih edebileceğini, Türkiye'nin fırsatlarla dolu bir ülke olduğunu savundu:

    "Yurttaşlarımız tam üye olamadı ama sanayi ürünlerimiz AB'ye üye. AB ile GB anlaşmamız, ayrıca bir çok ülke ile de serbest ticaret anlaşmamız var. "

    "Çin ve Türk firmalarının, merkezini Türkiye'de kuracakları bir ortak girişim bankası aracılığıyla, komşu ülkelerdeki altyapı proje ihalelerine birlikte girmelerini önemsiyoruz. Özellikle Türk tarafı birinci kuşak ülkelerde büyük deneyim sahibidir... Çin firmalarının da teminat sorununu çözmesi, işbirliğinde başarının yolunu açacaktır."

    "Çin firmalarından son derece memnunuz"

    Kılıçdaroğlu, muhabirimizin ekonomi üzerine sorduğu soruları ise şöyle yanıtladı.

    CRI- Çinli firmalar Türkiye'de avantaj sağlıyor mu? Nasıl bir katkı sağlıyor?

    Kılıçdaroğlu- Türkiye, Çin firmalarından son derece memnundur. Geçen hafta bir Çin firması Türkiye'de 1 milyar 300 milyon dolarlık bir sözleşme yaptı, anlaşmalar imzalandı. Özellikle katma değeri yüksek, yani ileri teknoloji alanında Türkiye'de yatırım yapılması önemli. Biz yabancı sermayeye, ileri teknoloji getirdiği zaman teşvikler uyguluyoruz. Hızlı tren ve madencilik konularında Çinliler yatırımlar yapıyorlar. Çin'den gelen turist sayısı arzuladığımız düzeyde değil. Umarız bu alan da gelişir.

    "Ortadoğu'da ortak yatırımlar"

    CRI- Turizm ve ileri teknoloji alanlarında Türkiye ve Çin arasındaki potansiyel büyüktür diyorsunuz.

    Kılıçdaroğlu- Evet büyük bir potansiyel var. Türkiye ile Çin arasında imzalanan stratejik ortaklık anlaşması da çok önemli. Karşılıklı yatırımların yapılması, iki halkın kaynaşması ve karşılıklı güven duymaları açısından da önemlidir.

    Çinli işadamlarıyla Türk işadamları Ortadoğu'da da ortak yatırımlar yapabilirler. Türk işadamlarının Ortadoğu ve Kafkasya deneyimleri var. İşbirliği yapabilirler. Bu ortak yatırımların Ortadoğu'ya barış getireceğine de inanıyoruz.

    CRI- Türkiye Avrupa ile Asya arasında köprü konumunu daha iyi bir hale getirmek için Türkiye'nin yapması gereken bir şey var mı?

    Kılıçdaroğlu- Türkiye bir taraftan AB için çaba harcarken, başta Çin olmak üzere Uzak Doğu ülkeleriyle de işbirliğine gitmelidir. Türkiye ile Çin arasında tarihin derinlerinden gelen bir birliktelik var. Eski İpekyolu üzerinde Çin'den Türkiye'ye oradan da Avrupa'ya bir demiryolu ağı yapılabilirse, İpekyolu yeniden canlanacak. Doğu'nun uygarlığı Batı'ya, Batı'nın uygarlığı Doğu'ya taşınacak. İki ülke de umarım bu projeye gereken desteği verir.

    "Türk işadamlarına kolaylık sağlansın"

    CRI- Türkiye-Çin arasındaki ticari açık nasıl kapatılabilir? Çin'den beklentiniz nedir.

    Kılıçdaroğlu- Kısa vadede turizm geliştirilebilir... Türk işadamları var Çin'de yatırım yapan. Bunların sayısı yetersiz. Bugün ÇKP yöneticileriyle görüştük, tüketimin artmasını istiyorlar. Eğer Türk işadamlarının burada yatırım yapmalarının koşulları iyileştirilebilirse, Çinli işadamlarıyla yatırımlar yapmak daha avantajlı hale gelebilir.

    CRI- Teşekkür ederiz.

    18 Ocak 2013