Çinli ekonomistler ve hükümet çevreleri, 2013'te geçen yıla göre daha yüksek bir büyüme bekliyorlar.
2012 yılında yumuşak bir iniş elde edildikten sonra, Çin ekonomisinin yüksek büyüme hızı yerine daha istikrarlı ve kaliteli büyümeye odaklandığını biliyoruz.
Çin Sosyal Bilimler Akademisi, Teknik Ekonomi Enstitüsü Müdür Yardımcısı Li Xuesong, 2012'nin sonlarına doğru, Çin ekonomisinin "dipten dönerek" rahat bir nefes aldığını söyledi. Yedi sezon süren bir yavaşlamanın ardından Çin'de toparlanma başladı.
Li Xuesong yine de temkinli; "Bu toparlanmanın ne kadar süreceğini söylemek için hâlâ erken" diyor. Li, 5 Aralık 2012 tarihinde yapılan ve 2013 yılında Çin ekonomisine ilişkin analizlerle tahminleri içeren "Mavi Kitap"ın tanıtım konferansında, ekonomik toparlanmanın temellerinin hâlâ zayıf ve belirsiz olduğunu belirterek "Bu, uluslararası ekonomik faktörlere ve yerel ekonomik politikalara bağlıdır" demişti.
2012'de hedefi aştı
2012 yılı başına dönelim. Başbakan Wen Jiabao, 2012 Ulusal Halk Kongresi'nde, Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu'nun (NDRC) Çin'in ekonomik büyüme hedefini yüzde 7,5'e düşürdüğünü açıklamıştı.
Oysa ekonomik büyüme hedefi son birkaç yıldır yüzde 8 olarak saptanmıştı. 2012 için daha düşük beklenti hiç sürpriz olmadı. Zira, Çin'in ekonomik büyüme oranında 2010 yılının dördüncü çeyreğinden itibaren hafif bir düşüş yaşanmıştı ve yavaşlamadan çıkış yönünde bir hareket görüleceğine dair hiçbir belirti yoktu.
Bu arada, Avrupa borç krizi ve küresel ekonomik yavaşlama nedeniyle, herkes, Çin ekonomisinin sert bir iniş yaşayacağını söyleyip duruyordu. Hiçbir Çinli ekonomist ya da hükümet yetkilisi böyle olmayacağını söylemeye cesaret edemiyordu.
Bu koşullar altında, Çin hükümeti ekonomi politikalarını ve planlamayı güçlendirerek istikrarlı büyümenin sürdürülmesini, iç talebi genişletmeyi ve yurtdışı talebe istikrar kazandırmayı öncelikli hedefler olarak belirledi.
2012 yılında, Çin hükümeti mevduat ve kredi faizlerinde iki kez indirime gitti. İşletmeler için daha elverişli bir kredi ortamı yaratmak amacıyla yapılan indirimlerle 1 trilyon yuan; yaklaşık 158 milyar 700 milyon dolar likidite yaratıldı.
Öte yandan hükümet, proje onaylarını hızlandırarak yatırımları büyütme çabasını destekledi. Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu'nun onayladığı yatırımların sayısı, sadece 20 Mayıs günü 100'ün üzerindeydi. 2012 yılında yeni onaylanan projelerin hacmi, 1 trilyon yuanı aştı. Ayrıca, Maliye Bakanlığı ihracatı teşvik için yeni bir vergi iadesi politikası yayımladı.
Söz konusu önlemler sayesinde, Ağustos ayında sanayi katma değeri, yatırım, tüketim ve ihracat gibi birçok önemli ekonomik göstergede toparlanma başladı.
Li "GSYİH'nın yıl sonu gerçekleşme tahmini yüzde 7,7'dir" diyor. Demek ki Çin'de büyüme, yılın başında belirlenen yüzde 7,5 hedefini aşacak.
Çin Devlet Konseyi Danışmanlar Ofisi'nden araştırmacı Yao Jingyuan, kırılgan bir toparlanma ve dünyada yükselen korumacılık koşulları altında, Çin'in yüzde 7,5 büyüme hedefine ulaşmasının hiç de kolay olmadığını söyledi.
Ekonomik büyüme aşamalı bir biçimde hız kazanırken, 2012 yılında enflasyon etkili bir biçimde kontrol altına alındı. Tüketici fiyat endeksi Ocak ayındaki yüzde 4,5 seviyesinden Ekim ayında yüzde 1,7 seviyesine düşürüldü. Son dört ay boyunca kaydedilen negatif büyüme, son on yılın rekoruydu.
Enflasyonun hafifletilmesi sadece Çin Hükümetinin hedeflediği ekonomik büyümeyi gerçekleştirmek için enerjisini bu yöne harcamasını sağlamadı; aynı zamanda yükselen fiyatlardan dolayı halkın şikayetlerini de azalttı.
İki acil sorun
Çin Sosyal Bilimler Akademisi Teknik Ekonomi Enstitüsü Müdür Yardımcısı Li Xuesong, "Çin ekonomisi dipten yükselişe geçmiş olsa bile, hâlâ iki acil sorun daha var" dedi ve konuşmasını şöyle sürdürdü: "Birincisi, ekonomi hâlâ nispeten düşük bir hızla büyüyor ve özellikle dış talebe ilişkin belirsizlikler nedeniyle çıkışın temelleri zayıf. İkinci sorun ise şu; aşırı üretim kapasitesi işletmelerin ekonomik etkinliğini azaltıyor."
Li, dünyadaki ekonomik koşullarla Çin'deki büyümeye ilişkin olarak şu değerlendirmeyi yaptı: "Eğer Avro bölgesinde durum kötüye gitmezse ve Amerika Birleşik Devletleri 'mali uçurum'la başa çıkıp büyüme yönünde adımlar atabilirse, Çin ekonomisinin 2013 yılında yüzde 8,2 oranında büyüyeceği tahmin edilmektedir."
Li, 2013 yılında Çin'in ekonomik büyümesinin, öncelikle aşağıdaki alanlarda yatırımların artırılmasıyla hızlandırılabileceğini kaydetti.
İlk olarak, teknolojik yenilik ve geliştirme yatırımları artırılacak. Merkezi Hükümet, kilit sanayilerin teknoloji yatırımlarını desteklemek amacıyla, faiz oranlarını aşağı çekmek gibi sübvansiyonlar uygulamaya başlayacak. Söz konusu projelere çeşitlendirilmiş finansman imkanları sağlamak amacıyla finans kurumlarında bazı teknik yeniliklere gidilecek.
İkinci olarak, eğitim, sosyal güvenlik, uygun fiyatlı konut ve tıbbi tedavi gibi alanlarda, kamu hizmeti yatırımlarına ve düşük gelirli vatandaşlara merkezi bütçeden aktarılan kaynaklar, sübvansiyonlar artırılarak hem yatırımlar teşvik edilecek hem de halkın yaşam seviyesi yükseltilecek.
Çin Sosyal Bilimler Akademisi Teknik Ekonomi Enstitüsü Müdür Yardımcısı Li Xuesong, Hükümetin ayrıca, hizmet sektöründe doğrudan özel yatırımların ve üretim faktörlerinin maliyetini düşürmek için 2013 yılında bir dizi yeni önlem ve politika formüle edip açıklayacağını bildirdi. Li, bunların halkın yaşam seviyesini yükselteceğini vurguladı.
Li, 2013 yılında Çin'de büyümeyi hızlandıracak yatırımlar sıralamasında üçüncü olarak, ulaşım ve kentsel altyapı inşasını saydı. Bu alanlara da daha fazla kaynak aktarılacak.
Dördüncü olarak ise hem kentleşmenin teşviki hem de fahiş konut fiyatları ile başa çıkmak için makul fiyatlı ticari konut inşaatına kaynak aktarılacak.
