Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi sonunda ''APEC ekonomi liderleri bildirisi'' yayınlandı. Bildirinin başlıca maddeleri, ticaretin liberalizasyonu, ekonomik entegrasyon, gıda güvenliğinin güçlendirilmesi, ulaşım ve lojistiğin geliştirilmesi ve gelişim alanında işbirliğinin artırılması oldu.
Bildirinin altında 21 ülkenin imzası vardı. Yine de bildiri, ev sahibi Rusya'nın ekonomik programlarının Asya'ya entegrasyonu olarak yorumlandı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, kapanış konuşmasında Rusya'nın ekonomik ağırlığını Asya'ya kaydırmak için özel bir hamlede bulunmadığını, bu sürecin kendiliğinden geliştiğini vurguladı:
''Biz ekonomik ağırlığımızı Avrupa'dan Asya'ya kaydırmak amacıyla özel çalışmalar yürütmedik. Bu kendiliğinden gelişen bir süreç oldu. Şu an itibariyle Avrupa'yla ticaretimiz yüzde 51 oranında. Asya'yla ise sadece yüzde 24'teyiz. Fakat göstergeler Asya'yla ticaretin hızlı bir şekilde arttığını ve Rusya'nın bu bölgedeki ticari etkinliğinin kuvvetlendiğini gösteriyor. Bu durum bizim oturup izlememiz ve hiçbir çaba göstermememiz gerektiği anlamına gelmemeli. Biz bu gelişimi görüyoruz ve geleceğe hazır olup olmadığımızı soruyoruz. Hazır mıyız? Evet. Bölgedeki altyapıyı günden güne geliştirerek gelişimin önünü açıyoruz.''
Putin, bu minvalde çalışarak Trans Sibirya ve Baykal-Amur Demiryolu'nu geliştirdiklerini, yeni limanlar ve enerji merkezleri kurduklarını anlattı.
Asya-Pasifik'te iyimserlik
Rusya Devlet Başkanı Putin, "Avro Bölgesi'nde sıfır büyüme ya da resesyon var. Asya-Pasifik bölgesinde büyüme oldukça pozitif. Bu bölgenin liderlerinde iyimserlik havası hakim. Sosyo ekonomik durumun ileriye taşınmasıyla ilgili sorumluluklarının farkındalar" değerlendirmesinde bulundu.
Asya'ya yönelişin altında, Batı'da yaşanan finans krizinin de etkisi büyük. En az 17 AB ülkesi Rusya'dan doğalgaz alımlarını azalttı. Avrupa Komisyonu'nun Rus enerji devi Gazprom hakkında "tekelci politikalar izlediği" iddiasıyla zirvede devam ederken başlattığı soruşturmanın zamanlaması da anlamlı bulunuyor. Rus şirket, rekabet kurallarını ihlalden suçlu bulunursa 10 milyar Euro'ya kadar ceza alabilecek.
Bütçe gelirlerinin yaklaşık yüzde 60'ını oluşturan enerji ihracatı ise Rusya'nın yumuşak karnı olarak biliniyor.
20 milyar dolarlık yatırım
Rusya, Pasifik sahilindeki en büyük liman kentini, Uzak Asya ticaretinin önemli merkezlerinden biri yapmak için atağa geçti.
Rusya'nın en doğusundaki Vladivostok'un zirve için seçilmesi de anlamlı bulunuyor. Rusya, kente zirve öncesi tam 20 milyar dolarlık yatırım yaptı.
Dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz rezervlerine sahip olan Moskova, Uzak Asya'daki yeni pazarlara enerji açılımları yapmaya hazırlanırken, enerji ihtiyacı yüksek olan Çin, Japonya ve diğer Uzak Doğu ülkeleri de Rusya'dan daha fazla petrol ve doğalgaz almaya hazır. Bu çerçevede Çin'e kadar uzanacak trans-Sibirya petrol boru hattının ikinci aşaması tamamlanmak üzere. Rusya, Japonya ile Vladivostok'ta 13 milyar dolarlık sıvılaştırılmış doğalgaz ihraç terminali yatırımı planlıyor.
Obama katılmadı
APEC zirvesinin son iki günü, APEC devlet başkanları zirvesi yapıldı. Putin'in ilk kez ev sahipliği yaptığı zirveye ABD Başkanı Barack Obama katılmadı. Asya'ya tekrar dönme stratejisini ileri süren ABD'yi son toplantıda Barak Obama'nın yerine Hilary Clinton temsil etti!
Aslında ABD, yükselişinin önüne geçemediği Asya-Pasifik'te kendine bir yer kapmaya çalışıyor. Putin'in "Biz hiçbir şey yapmadığımız halde hızla gelişti" dediği Asya-Pasifik bölgesi, dünyanın en büyük ekonomi, para ve ticaret merkezi olmaya aday. Bu yükseliş, dünya ekonomisiyle finans piyasalarında inisiyatifin Atlantik'ten, başta Çin ve Rusya olmak üzere Asya-Pasifik ülkelerine geçişini hızlandıracak.
Zirvede uluslararası finans sisteminde disiplin ve istikrar sağlamak için çoklu döviz rezervi uygulaması önerisinin de gündeme geldiğini belirtelim.
Sadece ekonomik değil, aynı zamanda siyasi
Sadece ekonomik olarak değil, siyasi olarak da Moskova-Beijing hattı dünyada ağırlığını artırıyor. Suriye'ye yönelik askeri müdahale Rusya ile Çin'in işbirliği sayesinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde üç kez veto edilerek engellenebilmişti.
"Russia Today" televizyonuna Zirve çerçevesinde açıklamalarda bulunan Putin, şöyle konuştu: "Çin ile ilişkilerimiz en yüksek seviyede. Siyasi ve ekonomik alanda karşılıklı olarak en güçlü güvene sahibiz."
Şanghay İşbirliği Örgütü ve APEC ülkeleri ile Asya-Pasifik hattında kurulacak yeni güç merkezinin, çok kutuplu dünya hedefi için stratejik önemde olduğuna dikkat çekiliyor.