Hem iki bacak olacak hem sağlam!

    Tsinghua Üniversitesi Çin Kürsüsü Başkanı, ünlü ekonomist Hu Anggang, Çin ekonomisi için sıkça dile getirilen 'kamu işletmeleri geliştikçe özel sektörü baskılayıp sindiriyor' iddiasını çürüttü. Hu, kamu işletmeleriyle özel sektörü rakip konumda gören anlayışların tamamen yanlış önermelere dayandığını vurguladı. Hu, Çin'de kamu işletmeleriyle özel sektörün birbirlerini tamamlayan güçler olduğunu söyledi.

    Bu tartışma nerden çıktı derseniz, Çin'de kamu sektörünün alanının daraltılması yönündeki talep, bugünlerde ekonomi tartışmalarının merkezine oturmuş durumda. Başta ABD'liler olmak üzere Çin'de faaliyet yürüten Batılı firmaların sıklıkla dile getirdikleri 'kamuyu küçültün' talebi, birkaç ay önce Dünya Bankası'nın Çin raporunun da konusuydu.

    Yabancılar, 'Kamunun payını daraltırsak Çinli işletmeler daha da büyür' iddiasıyla, Çinli yatırımcılar arasında da taraftar bulmaya çalışıyorlar.

    Gelişme endeksi, iddiayı çürütüyor

    Tsinghua Üniversitesi Çin Kürsüsü Başkanı Hu Anggang, tam da bu iddiayı çürütüyor. Hu, Batılıların diline doladığı 'Bu sıfır toplamlı bir oyundur, kamu işletmeleri kazanıyorsa, özel sektör kaybediyordur' önermesinin Çin gerçeğini yansıtmadığını belirtiyor.

    Hu "İki sektör arasındaki gerçek ilişki karşıtlık değil, ilerlemeye destek ve büyümenin koordinasyonudur" diyor ve iddiasını verilerle kanıtlıyor. Hu, geçmiş yıllara ilişkin şirket bilançolarıyla çalışma istatistikleri, sanayi üretimi ve kârlılık rakamları gibi verilerin de iddiaları temelden çürüttüğüne dikkat çekiyor.

    Kamu sektörünün gelişme endeksi 1998-2010 yılları arasında 64,7'den 20,3'e geriledi. Aynı dönemde toplam kârlılık endeksine kamunun desteği yüzde 27,8 arttı.

    Yine aynı yıllar arasında özel sektörün gelişme endeksi ise yüzde 10,7'den, yüzde 60'a yükseldi, kârdan aldığı pay da yüzde 4,6'dan yüzde 28,5'e yükseldi.

    Hu'nun açıkladığı verilere gore KİT'lerin vergi gelirlerine katkısı, özel sektöre kıyasla çok daha hızlı büyüyor. 2010 rakamlarına bakalım; KİT'lerin payı yüzde 71,7 iken özel sektörün payı yüzde 14,6.

    Özel sektör üzerindeki vergiler de azaltıldı

    Devletin özel sektör üzerindeki vergi yükünü 2007 reformuyla azalttığını da hatırlatalım. Ünlü ekonomist Hu, bu yılki reformlarla özel sektörün daha da rahatlatıldığını vuguluyor. Hu, Maliye Bakanlığı'nın özel bir bütçe planıyla KİT kârlarını, halkın yaşam seviyesini yükseltme programlarının finansmanına aktardığını da hatırlatıyor.

    Hu, bazı sektörlere ve bazı yıllara ilişkin istisnai verilerin, yukarda verilerini açıkladığımız genel tabloyu değiştirmeyeceğini dikkatle vurguluyor.

    'Rakip eşler, kurmay subaylar ve yerel ordular'

    Benzetmelerle konuşmayı seviyor Hu; özel sektörle kamu işletmelerini, ülke kalkınmasında farklı roller oynayan 'rakip eşler' gibi görüyor. Hu, "Bir adamın iki bacağıyla yürümesi gibi" diyor ve ekliyor: "Tek bacakla yürümekten daha dengeli, daha hızlı ve daha uyumlu!"

    Hu, askerlikteki kurmay subaylara benzettiği KİT'lerin, dünyanın en büyük şirketleriyle rekabet sorumluluğunu üstlendiğine; zamanla kaynak, sermaye ve teknoloji avantalarıyla sektörlerinde lider konumuna yükseldiklerine dikkat çekiyor.

    Hu, özel sektörü ise yerel ordulara benzetmiş; hem yerel-bölgesel istihdama katkılarından dolayı hem de esneklik ve yaratıcılıklarıyla global rekabette elde ettikleri gelişmeden dolayı.

    "KİT'ler ve özel işletmeler arasındaki işbirliği ve rekabet, her iki tarafın da iyileştirilmesine yardımcı oldu" diyor Hu ve ekliyor: "Dünyanın en büyük 500 şirketi arasına giren Çinli işletme sayısı, 2011 yılında 69'a yükseldi."

    '2020 hedefi böyle gerçekleşir!'

    Dahası, KİT'ler Çin ulusal sektörlerinden sadece yedisinde egemen durumdadır. Bunlar; sigara üretimi, petrol ve gaz işletmeleri, su dağıtımı gibi kamu hizmetlerini ilgilendiren ve sanayiye girdi sağlayan sektörlerdir. Hu ayrıca söz konusu sanayilere özel sermaye girişinin serbest ama açık ve kesin kurallara bağlı olduğunu da belirtiyor.

    Hu, "Soru" diyor "Piyasada kimin egemen olduğu değil, sektörlerin nasıl ve hangi adımlarla geliştiğidir". Ve ekliyor: "Kamu sektörü gelişirken özel sektörün gerilediği iddiası da tümüyle saçmalıktır!"

    Hu'nun 'iki sağlam bacak' politikası, 2020'de, 20-30 tanesi özel olmak üzere 120'den fazla Çinli şirketin dünyanın 500 büyüğü arasına girmesi sonucunu doğuracaktır. Ve tabii, Çin'in ABD'yi geçerek dünyanın en büyük ekonomisi olmasını!

    Sosyal Güvenlik Fonu'ndan KİT'lere büyük kaynak

    Nitekim Çin yönetimi, ekonomisinin KİT 'bacağını' sağlamlaştırmaya devam ediyor. Ünlü ekonomist Hu'nun yazısı yayımlandıktan sonra Çin Ulusal Konseyi'nin kamu işletmelerindeki yatırımlarını artıracağı açıklandı. Konsey kaynaklarından KİT'lere aktarılan para, Ulusal Gelişme ve Reform Komisyonu'nun onayıyla 2011 sonunda yüzde 16'ya yükseltilmişti.

    Konsey, geçen yıl 138 milyar yuandan 250 milyar yuana çıkardıkları doğrudan sermaye yatırımlarını, 2015 yılına kadar ikiye katlamayı hedeflediklerini bildiriyor.

    Bazı ortaklık paylarının da genişletilmesi planlanıyor. Konsey, Çin'in beşinci büyük ulusal bankası Bank of Communications ile en büyük lokomotif şirketi China South Locomotive and Rolling Stock Co'ya ortak.

    Söz konusu doğrudan sermaye yatırımlarının sosyal güvenlik fonlarının büyümesinde de hayati rol oynadığı belirtiliyor. Bu arada belirtelim, soyal güvenlik fonlarının toplam tutarı 869 milyar yuan; yaklaşık 137 milyar dolar.

    12 Mayıs 2012