SADİ: Çin hükümetinin, dış talepteki azalmaya bağlı olarak ihracatta vergi iadesi rejimini genişleteceği bildirildi. Çin Ticaret Bakanlığı yetkilileri, konuyla ilgili uygulamaya bu yıl içinde uygun bir zamanda geçileceğini ifade etti.
JİANKUN: Ülkenin güneyindeki Nanchang kentinde dış ticaretinin masaya yatırıldığı resmi bir çalışma toplantısında önceki gün konuşan Ticaret Bakan Vekili Zhong Shan, "küresel ortamda belirsizlik ve istikrarsızlık giderek çoğalıyor. Üstelik içeride de çeşitli faktörler söz konusu" diyerek, ihracatta istikrar sağlayacak tedbirler üzerinde çalıştıklarını belirtti ve "uygun zamanda, emek yoğun ihracat ürünlerini de içine alan belirli mal kategorilerinde vergi iade oranlarını arttıracağız" dedi.
SADİ: Jiankun, burada ihracatın son durumunu hatırlatmakta da fayda var. Çin Gümrükler Genel İdaresi verilerine göre, ihracat Ocak'ta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,5 azaldı. Çinli yetkililer, küresel krizden beri ihracatın ilk kez daraldığına işaret ederek, ihracatta ciddi tehditlerle yüz yüze bulunulduğunu kaydetti.
JİANKUN: Çin, küresel kriz sonrasında da benzer önlemler almıştı öyle değil mi?
SADİ: Çin, küresel finans krizinin vurduğu 2008 ve 2009 yıllarında geniş yelpazedeki ürünlerde ihracatta vergi iadelerini üst üste yedi kez arttırmıştı. Bu süreçte, ihraç malları için verilen ortalama vergi iadesi yüzde 9,8'den yüzde 13,5'e yükseltildi.
JİANKUN: Önümde konuyla ilgili olarak Çin medyasında çıkan haberlerden biri var. Habere göre, Çin'in doğusunda yer alan ve tekstil ürünleriyle öne çıkan Jiangsu eyaletinin ihracat ofisi müdür yardımcısı Da Xiang, ihracatta büyüme hızının yılın ilk çeyreğinde hızla düşmesinin beklendiğine işaret ederek, durumun giderek ciddileştiğini söyledi.
SADİ: Bu arada, ülkenin güneyindeki ihracat merkezi Guangdong eyaletinde zor bir dönem geçiren ihracatçılar da vergi iadeleri konusundaki haberleri dört gözle bekliyor. Bölgedeki binlerce hediyelik eşya üreticisinden biri olan Guangzhou Kingway'in bir yetkilisi, yerel basına yaptığı açıklamada, küresel toparlanmadaki ağırlık nedeniyle geçen yıl ihracatın yüzde 30 düştüğünü ifade ederek, "daha yüksek iade oranları zorlu bir dönemi atlatmamıza yardımcı olacak ve belki de bizi iflastan kurtaracak" diye konuştu.
JİANKUN: Öte yandan,Ticaret Bakanlığı yetkililerine göre, ihracatçıların yoğun şikayet konusu olan döviz kuru belirsizlikleri de ele alınacak. Döviz kuru politikalarında istikrar katsayısının bu doğrultuda arttırılacağı dile getiriliyor.
SADİ: Jiankun, geçtiğimiz hafta Guangdong'a bir ziyaret gerçekleştiren Başbakan Wen Jiabao, Çin'in istikrarlı dış ticaret politikasını sürdüreceğini vurgulayarak, ayarlamaların kısıtlayıcı olmaktan ziyade teşvik edici olacağının altını çizmişti.
JİANKUN: Öte yandan, Ticaret Bakanlığı kaynaklarına göre, dış ticaretin gelişmesine yönelik önlemler büyümeye de olumlu yansıyacak.
SADİ: Bu konuda konuşan Ticaret Bakanlığı Dış Ticaret Departmanı Direktörü Wang Shouwen, uygulanacak önlem ve politikalarla ihracatta büyüme hızının muhtemelen yüzde 10'a erişeceğini söyledi. Gelişmiş ülke ekonomilerinde durumun hiç de iç açıcı olmadığına işaret eden Wang, Çin'in gelişmekte olan ülkelere öncelik vereceğini de sözlerine ekledi.
JİANKUN: Ben yine önemli bir hatırlatmada bulunmak istiyorum. Avrupa'daki borç krizinin tüketim üzerinde yarattığı ağır baskıdan ötürü, Çin'in en büyük ihracat pazarı olan Avrupa Birliği'ne yaptığı dışsatımı Ocak ayında yüzde 3,2 gerilemişti. Buna karşın, aynı dönemde Brezilya gibi yeni yükselen ekonomilere ihracatı yükseldi.
SADİ: Jiankun, bu arada, Çinli yetkililer, gelişmekte olan piyasalar önceliğinin, AB ve ABD gibi geleneksel pazarların ihmal edileceği anlamı taşımadığını da belirtiyor. Keza, ABD, Japonya ve Avrupa pazarları, Çin'in ihracat pastasının halen en büyük dilimlerini oluşturuyor.
JİANKUN: İhracat talebindeki azalmaya paralel olarak maliyet artışları altında ezilen Çinli işletmelerin önündeki başka bir kurtuluş yolu da ülkenin nispeten ucuz iç bölgelerine taşınmak öyle değil mi?
SADİ: Çin hükümeti ve yerel yönetimler, üretimlerini iç bölgelere taşıyacak işletmelere pek çok vergi kolaylığının yanı sıra, insan kaynakları, enerji ve arazi gibi maliyet kalemlerinde avantajlar da vaat ediyor.
JİANKUN: Haftalık ekonomi gazetesi Jingji Cankao'da yer alan bir habere göre, Çin'de küçük ve orta ölçekli işletmelerin beşiği sayılan Wenzhou'da kurulan China Juyi şirketi, göç kervanına katılarak ayakkabı üretimini iç kesimdeki Anhui eyaletine taşıyan üreticiler arasında yer alıyor.
SADİ: Jiankun, ülkenin nispeten geri kalmış eyaletlerinden biri olan Anhui, kıyı bölgeleriyle kıyaslandığında çok daha ucuz işgücü ve arazi maliyetleriyle öne çıkıyor.
JİANKUN: Bu arada, Wenzhoulu girişimciler, dış talepteki azalma sonucu ülkede en büyük darbeyi alan üreticilerin başında geliyor.
SADİ: Hemen altını çizelim, Çin'de reform ve dışa açılma dönemiyle başlayan süreçte en hızlı gelişen kentlerden biri Wenzhou'ydu. Bir zamanların dört nala koşan işadamları, bugün birbiri ardına yüksek maliyetlerden kaçarak ülkenin iç kesimlerinin yolunu tutuyor.