Geleneksel kütüphaneler modern insanın hayatındaki yerini giderek kaybederken, Çin'de kitap ödünç veren internet siteleri ortaya çıktı.

    Bu internet siteleri, kitap stokunu hızla yeniliyor, kitapları müşterilerine kargoyla kapılarına kadar teslim ediyor ve geri alıyor.

    Örneğin Shenzhen kentindeki Yeşil Domates İnternet Kütüphanesi, geçen iki yıl içinde çalışma ağını ülke genelindeki 27 kente yaydı; başkent Beijing'deki Wendi adlı kitap ödünç verme sitesi ise, henüz geçen yıl hizmete girmesine rağmen, hizmet ağını Jiangsu eyaletinin Wuxi kentine kadar genişletme kararı aldı.

    Yeşil Domates, bugün 27 kentte 1 milyondan fazla "kitap kurduna" ücretsiz kitap ödünç veriyor. Bir okur, 110 ilâ 510 yuan depozito ücreti ödeyerek, belli miktarda kitap ödünç alabiliyor. İstediği kitaplar kargoyla kendisine teslim ediliyor ve geri alınıyor.

    Yeşil Domates adlı internet sitesinin kurucusu Zhang Lijuan, neden internet kütüphanesi kurduğuna dair bir soruyu cevaplarken, hızlı yaşam temposundan dolayı insanların kütüphaneye gidecek zaman bulamadığını söylüyor. Zhang, "Pek çok eşya bile internet üzerinden satın alınabiliyor, o zaman neden kitaplar aynı şekilde ödünç alınmasın?" diyor.

    Wendi'nin kurucusu Guo Lei, çocuk kitapları alanında fırsat yakaladığını dile getirdi. Guo, bir ailenin çocuk kitabına sahip olmasının, satın alma, kütüphaneden ödünç alma veya öğrenciler arasındaki değişim gibi üç farklı yolla gerçekleştiğini belirtiyor. Daha ekonomik ve daha uygun bir yöntem üzerinde düşünen Guo'nun aklına hemen bir internet sitesi açma fikri geldi.

    Kitaplar ücretsiz sağlansa, internet siteleri nasıl kâr edebilir? Örneğin, Yeşil Domates'in 500-600 bin adet kitabın alımı, stoku ve sevkiyatı büyük miktarda sermaye gerektiriyor. İstikrarlı kâr elde etme modeli olmasa, internet sitesi uzun yaşayamaz. Wendi'nin topladığı depozito ücretlerinden, lojistik ve diğer ilgili masraflar çıkarıldıktan sonra, şirkete az bir pay kaldığı için, kâr oranı da çok az oluyor. Bu nedenle iki internet sitesi de, şirketlere kitap ödünç vermeyi önemli bir kâr yöntemi olarak görüyor.

    Yeşil Domates'in sağladığı hizmetlerden biri, devlet kuruluşları ve şirketleri için e-kütüphane oluşturmak. Yeşil Domates şirketler için kitapların teslimi ve geri alımı gibi profesyonel hizmetleri de sağlayabiliyor. Böylece şirketlerin giderleri azaltılıyor. Yeşil Domates de bu yolla kâr elde edebiliyor. Zhang Lijuan, kendisiyle işbirliği yapan şirket sayısının 500'ü bulduğunu açıkladı.

    Reklamcılarla işbirliği, Yeşil Domates'e kar getiren bir diğer önemli alan. Yeşil Domates'in üç çeşit reklamı var. Reklamlar kitap ayracında, kitap kapağında ve internet sitesinde görülebiliyor. Yeşil Domates'in 500 bin ciltten fazla kitap stoku var, müşterisi sayısı 1 milyonun üzerinde. Bu nedenle reklamcılar Yeşik Domates'e akın ediyor. Reklamlar nedeniyle, şirket ücretsiz kitap ödünç verse bile kâr edebiliyor. Örneğin dünyaca ünlü firmalar IKEA ve Starbucks, Yeşil Domates'in iki büyük reklam vereni konumunda.

    Şimdilik işler yolunda gitse de, kitap ödünç veren internet sitelerinin geleceği tartışma konusu. Kimilerine göre, geleneksel kitap temin etme yolları, her türlü teknolojik meydan okumaya rağmen ayakta kalmaya devam edecek... Sizce de öyle mi?