Türkiye için YGS, LYS ne ifade ediyorsa Çin'de "Gaokao" da aynı şeyi ifade ediyor. 9 milyonun üzerinde adayın yaklaşık 6 milyon boş kontenjan için yarıştığı sınavda tartışma yaratan sorular da vardı.
Yüzbinlerce genç üniversite kapısını aralamak için sınavda ter döktü...
Öğrenciler içeride geleceklerini belirleyecek sınavın sorularını yanıtlamaya çalışırken okul önlerinde ise velilerin heyecanlı bekleyişi vardı...
Sınav için büyük çaplı güvenlik önlemleri alındı, gürültü olmaması için büyük özen gösterildi...
Bu sözler ne Türkiye'de Nisan ayında üniversiteye girmek için Yüksek Öğretime Geçiş Sınavı'na giren yaklaşık bir milyon 800 bin aday ne de bu hafta sonu Lisans Yerleştirme Sınavına girmeye hazırlanan yaklaşık 1 milyon 200 bin öğrenci için yazıldı... Ama aynı duygu ve heyecan geçtiğimiz hafta dünyanın bir başka ucunda, Çin'de yaşandı.
Türkiye için YGS, LYS ne ifade ediyorsa Çin'de de Çince ismiyle "Büyük sınav anlamına gelen "Gaokao" aynı şeyi ifade ediyor. Gaokao'yı farklı kılan dünyanın en yüksek nüfusa sahip ülkesinde yapılan bir sınav olduğu için "Dünyanın en büyük sınavı" olması.
Çin'in ulusal üniversiteye giriş sınavı (NCEE) "Gaokao" 7-8 Haziran günlerinde yapıldı. Yüzde 94'ü güvenlik kameraları ile donatılmış 7 bin 300 bölge, 310 binin üzerinde salonda gerçekleştirilen sınava 9 milyonun üzerinde aday katıldı. Bu Türkiye'de YGS'ye giren öğrenci sayısının yaklaşık 5 katı anlamına geliyor. 9 milyonun üzerinde genç ülkenin üniversite ve kolejlerinde bulunan 6 milyon 850 bin kontenjandan birine yerleştirilecek.
Gaokao öğrencilerin hayatlarındaki belki de en stresli sınav. Çünkü bu sınavda alacakları puanlar girecekleri üniversite ve bölümü, girdikleri bölüm de muhtemel bundan sonraki hayatlarını belirleyecek.
Sınav bu kadar önemli yarış da sıkı olunca bazı öğrenciler ve veliler de işi biraz abartıyor tabi. Geçmiş yıllarda bazı Çinli velilerin çocukları "daha iyi konsantre olsun" diye "oksijen maskeli etüt" salonlarına gönderdikleriyle ilgili haberler dünya basınına yansımıştı. Bu sınavın öncesinde de Çin'in bir eyaletinde öğrencilerin sınava "amino asitli serum sınıfları"nda hazırlanması haber oldu. Bu çok yaygın bir uygulama değil ama sınavın önemi ve stresini yansıtması açısından anlam taşıyor.
Gaokao'da da Türkiye'deki gibi farklı oturumlar yapılıyor. Öğrenciler ilk oturumda zorunlu Çince, Matematik ve yabancı dil derslerinden oluşan sınava giriyor. İkinci oturumda ise Türkiye'deki sözel veya sayısalcı ayrımı gibi öğrenciler tercihlerine göre derslerin sınavlarına devam ediyor.
Sınav soruları büyük oranda ülke genelinde ortak. Ancak bazı il ve bölgelerde bağımsız sınav içeriği de belirlenebiliyor.
Kompozisyon konusu tartışma yarattı
Gaokao'nın Türkiye'deki üniversiteye giriş sınavından farklarından biri açık uçlu sorular da olması. Edebiyat seçen öğrencilere yöneltilen kompozisyon konularından biri, "su kalitesi konusunda birbiriyle konuşan iki balık" oldu. Çin'in bir bölgesinde sorulan ve tartışma konusu olan ikinci kompozisyon konusu ise hayli ilginç.
Sınava girenlerden içinde delik olan bir tekneyi boyayan işçiyle ilgili kompozisyon yazmaları istendi. Teknenin sahibi bu iş karşılığında işçiye yüklü bir miktarda para veriyor ve tekne sahibi diyor ki; "Çocuklarım bu botla denize açıldığında asla geri dönemeyeceklerini düşünmüştüm, teknede bir delik olduğunu biliyordum".
Soruyu duyan birçok insan, "teknenin sahibi teknede bir delik olduğunu bile bile çocuklarının denize açılmasına nasıl izin verir" diye soruyor.
Uzmanlarsa soruya başka bir boyuttan bakıyor, bu tip başlıklar belirsiz gibi görünse de çocukların hayal güçlerini geliştireceğini söylüyorlar. Ayrıca bu tip konuların çocukların ahlaki eğitimine daha çok önem verildiğinin göstergesi olduğunu belirtiyorlar.
Sinyal gönderen bütün cihazlar yasaklandı
Sınavda kopyaya karşı alınan güvenlik önlemleri sıkı oldu. Daha önce sadece cep telefonları ve diğer iletişim araçları yasakken bu sınavda sinyal gönderme-alma kapasitesi olan tüm cihazlar yasaktı. Alınan yeni önlemlere göre sınav süresince diğer katılımcıları rahatsız etmek de cezalandırılacak. Kopya çekerken yakalanan biri 1 ila 3 yıl arasında sınavlara girmekten men edilecek.
Sınavda puanlama 100-900 olarak hesaplanıyor. Bir üniversiteye girebilmek için en az 500 almanız gerekiyor. Çin Eğitim Bakanlığı sınava giren öğrencilerin yaklaşık yüzde 75'inin bir programa yerleşeceğini tahmin ediyor.
