Beş yıldızlı Shanghai beyefendisi
Shanghai'da bindiğim bir taksinin şoförünü hiç unutmayacağım. Hayır, para dolu çantamı geri getirdiği, ya da beni acilen hastaneye yetiştirdiği için değil. Sıradan bir taksi yolculuğu yaptım. Aklımda yer etmesi başka bir nedenden.
|
Peer Gynt'te buluşan Norveç, Türkiye ve Çin
Ibsen'in Peer Gynt adlı oyunu ve ona dayanarak Grieg'in bestelediği orkestra süitinden yola çıkınca, anlatacaklarım Norveç, Türkiye ve Çin'in kesiştiği bir yolculuğa dönüştü. Birbirine coğrafi ve kültürel olarak uzak olan bu üç ülke, büyük sanatçılar sayesinde zihnimde birbirine bağlandı.
|
Edebiyatta Çin Seddi
Çin Seddi'nin yapılışı Batı edebiyatına nasıl yansıdı?. Kuşkusuz benim cehaletim de olabilir, ama ne kadar düşündüysem de aklıma sadece iki örnek geldi. Bunlardan biri, Kafka'nın bir öyküsü, öteki Jorge Luis Borges'in bir denemesi.
|
Edebiyat Tanrısı
Sonu maazallah "edebi ateizme" kadar varabilecek bu kuşkuculuğu gidermek için hemen söyleyeyim: Evet, Edebiyat Tanrısı var! Nereden mi biliyorum? Edebiyat peygamberliği taslayacak değilim, ama kanıtları var.
|
Kubilay Han'ın Sarayı'nda bir edebiyat günü
Modernlik, Beijing'de tarihin üzerinden bir silindir gibi geçip kentin ruhunu ezmiyor. Tersine, daha da belirgin şekilde hissedilmesini sağlıyor. Bu sayede, bugün Beijing'de uzak yüzyılların ötesinden Kubilay Han'ı da, onu yazan Marco Polo'yu da, onun esinlendirdiği Coleridge'i de hissedebiliyoruz.
|
|
Çin'de ve Türkiye'de Mayıs 1919
Asya'nın en doğu ve en batı uçlarında emperyalizme karşı mücadele bayrağını yükseltip 20. Yüzyıla damgasını vuran üç büyük devrimden ikisini yapan iki kardeş halk, geleceklerinin güvencesi olarak gördükleri gençlerine, 15 gün arayla kutladıkları birer özel gün armağan etti.
|
Bisikletlere ne oldu?
Beijing'de bisikletliler gene var tabii. Ama kavşaklarda aniden harekete geçip ortak bir manevrayla hareket eden bisikletli orduları yok artık. O büyük bisiklet topluluklarını, artık geçmişin bir anısı olarak kabul etmekten başka çare yok. Onca bisikletli nereye gitti? Tabii ki bisikletlerinden indiler. Ama ya bisikletlerine ne oldu?
|
Beijing'de yine bir uçurtma vakti
Beijing semaları gene rengârenk uçurtmalarla şenlendi. Beş metrelik kanat açıklığıyla neredeyse bir keşif uçağı cüssesinde olanından yedi santimetrelik boyuyla küçük bir serçe gibi minnacık olanına, nazlı bir turna gibi edâlı edâlı salınanından cevval atmacalar gibi olmadık dalışlar yapanına kadar envâî çeşit uçurtma gökleri süslüyor. Artık Beijing'de uçurtma vakti.
|
Bir Qingmin Günü sorusu: Li Bai'nin annesi Türk müydü?
Çin şiirinin altın çağı Tang Hanedanı döneminde yaşayıp eser vermiş dâhi şair Li Bai'nin annesi Türk soylu muydu? Bizim önemli şairlerimiz Cemal Süreya ve İlhan Berk, Li Bai'yi bizden biri olduğu için mi dizelerine yansıttı? Çin edebiyatının bu büyük evladını biz de kendimizden sayıyoruz. Evet, o bizden. Çünkü bütün insanlığın kültür hazinesine ait.
|
Salkımsöğüdün anavatanında manolya günleri
Bejing'de ağaçlar henüz tam yapraklanmadı. Ama yeşil yeşil uç veriyorlar. Salkımsöğüdün dalları da sanki yeşil bir sisle, incecik yeşil bir tülle sarmalanmış gibi. Burası salkımsöğüdün anavatanı. Dünyaya buradan yayılmış. Beijing'de yakında manolya mevsimi başlıyor. Manolya ağaçları birer gelin gibi süslenecek.
|
|
Çok okuyan mı, çok gören mi Çin'i daha iyi öğrenir?
Bir İngiliz "Çin ömür boyu sürecek bir kariyerdir" demiş. Yani sadece görerek öğrenilemeyeceği gibi, üç-beş kitap okumakla da bitecek iş değil. Çin edebiyatını öğrenmek için, genel tarihini bilmek gerek. Ama Çin tarihi deyince 5 bin yıllık bir zamandan söz ediyoruz. Gene de bir ucundan başlamaktan başka çare yok.
|
Tonyukuk'tan günümüze Türkçede Çin edebiyatı
Türk yazınının en eski örneklerinden biri şöyle başlıyor: "Ben Bilge Tonyukuk, Çin'de doğdum." Oysa bugün Çin'ceden yapılan çeviriler yok denecek düzeyde. Edebiyatlarımız birbirimizin diline aktarıldıkça, Bilge Tonyukuk yüzyılların ötesinden bugünkü torunlarına kaygıyla değil, ferah bir yürekle ve gülümseyen bir yüzle bakacak.
|
Çin roman geleneği
Roman sanatının içinde bulunduğu tıkanıklık belki Asya'da yükselen yeni uygarlığın sanattaki sıçramasıyla aşılacak. Asya'da en önemli rolü Çin oynadığına göre, bambaşka tarihsel koşullarda kendine özgü değişik bir roman geleneği yaratan bu ülke, dünya romanının yeni açılımına belirleyici katkılarda bulunabilir.
|
Karagöz Türkiye'ye Çin'den mi geldi?
Geleneksel Türk gölge oyunu Karagöz'ü Yunanlıların sahiplenmesi canımızı sıkar. Ama Karagöz'ün bizim ellere de başka diyarlardan gelmiş olabileceği ihtimalini hiç düşündünüz mü? Karagöz oyunun kökünün Çin'e dayandığını düşündüren akla yakın nedenler var.
|
Türklerin Marco Polo'su kimdi?
Türk edebiyatında seyahatnâme türüne örnek olabilecek ilk eserler de Çin ile ilgiliydi. Yani Türklerin de Marco Polo'su ve İbn Batuta'sı var. Onların da Çin'i gezdikleri ve hakkında kitap yazdıkları dönem aşağı yukarı aynı zaman kesitine denk düşüyor.
|
|
Çin gökkubbesi altında geleneksel Yılbaşı
Çin'de artık geceleri gökyüzü, âniden devâsâ bir çiçek gibi açılıp salkım salkım yağan rengârenk nur taneleriyle aydınlanıyor. Kaç gecedir Beijing semaları allı morlu, yeşilli sarılı kıvılcım nakışlarıyla süslü.
|
Brecht'in diliyle Lao Zi
Bertold Brecht'in doğum yıldönümü10 Şubat'ta kutlanacak. Çin ile çok yakından ilgilenmiş olan Brecht, yeni Rönesansın Asya'dan yükseleceği kanısındaydı.
|
Şairin selamı şiirle olur
Şair Hüseyin Haydar: Çin'i seviyorum, çünkü anayurdum Türkiye'yi seviyorum.
|
Beijing Kitap Fuarı'nda
Beijing Kitap Fuarı Çin'deki yayıncılık sektörünün "rüzgârgülü" olarak nitelendiriliyor.
|
Cao Cao geldi mi?
Çin Operası'nda, romanda ve şiirde yaşayan Cao Cao, 1700 yıl sonra kalıntılarıyla da insanlar arasına dönüyor.
|
|
[Beijing'de Zaman] Çin Seddi üzerine uçan kuşlar
Fotoğraflı kitapta Çin Seddi'ni karlar altında gösteren bir resim yer alıyordu. Kıvrılarak tepelerin üzerini aşıp uzaklarda gözden kaybolan Çin Seddi karın altında daha etkileyiciydi. Çevreyi kaplayan beyazlık binlerce yıllık duvara apayrı bir görkem katmıştı.
|
[Beijing'de Zaman] Bodrumlu Herodot'un Çinli yoldaşı Sima Qian
Zaman zaman bazı kitaplara bakıp iç çekerek kendi kendime bunca zamandır neden Türkçeye çevrilmediklerini soruyorum. Milli Eğitim Bakanlığı klasikleri durdurulmasaydı, bunlara da muhakkak sıra gelirdi. Nitekim o dizi içinde bazı klasik Çin eserleri de yayınlanmıştı.
|
[Beijing'de Zaman] Grip günlerinde sarımsak
Hollanda lale borsasında iyice şişen fiyat balonu 3 Şubat 1637 günü aniden patlamış. Kimilerinin iddiasına göre, tarih bu kez Çin'de tekerrür ediyor. Ama epey farklı bir kokuyla... Bu kez soğangiller familyasının başka bir üyesinin fiyatı hızla artıyor. Şimdi spekülasyon nesnesi olan bitki, sarmısak.
|
[Beijing'de Zaman] Tarihçi Ban Gu bizi neden ilgilendiriyor?
Eğer Sima Qian'e "Çin'in Herodot'u" denirse, "Çin'in Tukidides'i" kime denir? Bence "Çin'in Tukidides'i", eskiçağ Türk tarihi hakkında bilgiler de veren Ban Gu'dur.
|
[Beijing'de Zaman] Çin'de zafere sürüklenen yaralı şiirler
Milyonları ayağa kaldıran Çin Devrimi, nice şairin şiirini zafere sürükledi. Böylece şiir boşa yazılmış olmadı. Çin Devrimi'nin önderi Mao'nun kendisi de çok iyi bir şairdi. Bir şairin önderliğindeki devrimin, en çok şairleri etkilemesinden daha doğal ne olabilir?
|
|
[Beijing'de Zaman] Çinli Noel Baba
Noel Baba Çin'deki büyük kentlerin alış veriş merkezlerinde cirit atıyor. Üstelik hiç de öyle yaban ellerde gibi bir hali yok. Noel Yortusu olan 24 Aralık yaklaştıkça, Batı ülkelerinde görmeye alıştığımız görüntüler burada da çoğaldı.
|
[Beijing'de Zaman] Adam Smith Beijing'de iken Obama geldi
Tam da Obama'nın ziyareti sırasında elime Çin-ABD ilişkilerini tarihsel arka planıyla, ekonomik boyutuyla ve gelecek öngörüleriyle derinlikli olarak kavramaya yardımcı olan bir kitap geçti. Giovanni Arrighi'nin yazdığı kitap "Adam Smith Pekin'de" adını taşıyor.
|
[Beijing'de Zaman] İçimizdeki gaflet şeytanı
Türkler ile Çinliler arasındaki ilişkilerin tarihsel seyrini dilimizdeki bazı sözcükler aracılığıyla da izleyebiliyoruz.
|
[Beijing'de Zaman] Kısacık bir liste: Çincede Türk edebiyatı
Şimdiye kadar Türkçe yazılmış edebiyat ve tiyatro eserlerinden hangileri Çinceye çevrildi?
|
[Beijing'de Zaman] Babalar Günü'nde Konfüçyüs
Anonim internet ansiklopedisi Wikipedia'ya bakılırsa, bazı tarihçiler, Babalar Günü'nün Antik Roma'da bile kutlandığını "belirtiyormuş"!
|
|
[Beijing'de Zaman] Sekiz Hazine Dağı'nda ünlüler mezarlığı
Çin merkezi televizyonu CCTV'nin 25 yıllık ünlü haber spikeri Luo Jing 5 Haziran'da yaşamını yitirdi.
|
[Beijing'de Zaman] Çin kırsal yaşamının geleceğinden bir kesit
Guajiayu köyünde yaşayan delikanlılara 1980'lerden önce kimse kız vermek istemezmiş.
|
[Beijing'de Zaman] Kitap cenneti olarak Çin
Çin'in kitapseverler için adeta bir Eldorado olduğunu tahmin edenler vardır.
|
[Beijing'de Zaman] Sichuan ruhu
12 Mayıs, Sichuan'daki büyük depremin birinci yıldönümü. Bu felaket, benim Sichuan'la ikinci kez tanışmama vesile oldu.
|
[Beijing'de Zaman] Çin'de ve Türkiye'de Mayıs 1919
4 Mayıs 1919. Mustafa Kemal'in Samsun'a ayak basmasına daha 15 gün vardır.
|
|
[Beijing'de Zaman] Çin Seddi'nde erişilmesi gereken nokta
"Bizim ülkemiz o kadar kocamandır ki, onun büyüklüğünü hiç bir peri masalı yeterince anlatamaz. Gök bile onun üzerini zar zor örtebiliyor"
|
[Beijing'de Zaman] Konfüçyus'u nasıl bilirsiniz?
Ölümünden 2400 yıl sonra bile ismi etrafında bu kadar tartışmalar yapıldığını görseydi, Konfüçyus herhâlde şöyle derdi: Aslında yaşam basittir, onu zorlaştıran biziz!
|
[Beijing'de Zaman] Kubilay Han'ın Sarayı'nda bir edebiyat günü
İşte o da burada durmuş, gölün ortasındaki adacığın en yüksek noktasından kenardaki salkımsöğütlere bakmıştı.
|
[Beijing'de Zaman] Beijing'de uçurtma vakti
Beijing semaları gene rengârenk uçurtmalarla şenlendi.
|
[Beijing'de Zaman] Beijing'de manolya mevsimi
Nefsini düşünmeyip bir önder olarak ortaya atılan kahraman manolyalar olduğu gibi, kendilerin sağlama almaktan başka şey düşünmeyen her devrin sinsi manolyaları da varmış.
|
|
[Beijing'de Zaman] Salkımsöğüdün anavatanında
Adını hatırlayamadığım bir sanatçı, doğanın en fazla sanata, sanatın da en fazla doğaya yaklaştığı zaman güzel olduğunu söylemiş.
|
[Beijing'de Zaman] Adalet Sokağı'nın kanunîleri
Ben ağustos böceklerinin dünyanın her yerinde saz çaldığını sanırdım.
|
Çin'de ve Türkiye-Çin ilişkilerinde 2009
Geçmişte yıl sonunda Çin'deki olayların dökümü yapılırken doğal felaketler ve ekonomik sorunlar öne çıkardı. 2009'a bakıldığında ise Çin'deki sorunların giderek küreselleştiği dikkat çekiyor.
|
|
