İnsanlığın ortaklaşa çizdiği "gelecek" nasıl gerçekleşir?

Yazar: Chen Tingyao

Birleşmiş Milletler (BM) Geleceğin Zirvesi, 22-23 Eylül’de New York’taki BM Genel Merkezi’nde düzenlendi.

BM’nin bu yıl düzenlediği en önemli üst düzey toplantılarından biri olan Geleceğin Zirvesi’nin ana teması neden “gelecek” oldu?

Bunun en temel nedeni dünya çapında artan kargaşa ve insanlığın benzeri görülmemiş risklerle karşı karşıya kalmasıdır: Rusya-Ukrayna çatışması, Filistin-İsrail gerilimi devam ederken, Lübnan-İsrail tansiyonu da hızla yükseliyor. Buna paralel olarak iklim değişikliği, tahıl güvenliği, mülteci krizi ve yeni teknolojinin uygulanması gibi zorluklar ortaya çıkıyor. İnsanlık tam olarak nasıl bir geleceğe ihtiyaç duyuyor? Daha iyi bir gelecek nasıl tesis edilir? Tüm dünya bu soruları düşünüyor ve sorguluyor.

İşte bu soruları yanıtlamak için yaklaşık 130 devlet ve hükümet başkanı New York’ta bir araya gelerek geleceğin yönünü ele aldı. Zirvenin ilk gününde Gelecek Paktı ve ekleri olan Küresel Dijital Sözleşme ve Gelecek Nesiller Deklarasyonu kabul edildi.

İçeriğine bakıldığında Gelecek Paktı sürdürülebilir kalkınma, barış ve güvenlik, bilim ve teknoloji ile inovasyon, gençlik ve gelecek nesiller, küresel yönetişim olmak üzere beş ana gündemi kapsıyor. Paktta 56 maddelik bir eylem planı ileri sürüldü ve çok taraflılıkta yeni bir çağın açılması taahhüdünde bulunuldu. Söz konusu pakt dünyanın gelecekteki gelişimi için "kilometre taşı" niteliğinde bir belge olarak kabul ediliyor.

BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyelerinden biri olan Çin, Gelecek Zirvesi’nin düzenlenmesine destek verdi. Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in Özel Temsilcisi olan Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi zirvede barışçıl ve huzurlu bir gelecek inşa edilmesi, kalkınma ve refaha dayalı bir gelecek inşa edilmesi, adalet ve hakkaniyete bağlı kalan bir gelecek inşa edilmesi, daha güzel bir gelecek inşa edilmesi önerilerini ortaya koydu. Wang ayrıca çekirdeği BM olan uluslararası sisteminin korunması, gelişmekte olan ülkelerin meşru hak ve çıkarlarının savunulması ve ekonomik küreselleşmenin teşvik edilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Geçen 10 yıl boyunca Çin tarafından ileri sürülen insanlığın kader birliği konsepti BM belgelerine dâhil edildi. Çin ayrıca küresel çapta siber alan, nükleer güvenlik, deniz, sağlık gibi alanlarda kader birliğinin oluşturulmasını teşvik etti ve Küresel Güvenlik İnisiyatifi, Küresel Medeniyet İnisiyatifi ve Küresel Kalkınma İnisiyatifi’ni ileri sürdü.

Bunların amacı insanlığın zorluklarla birlikte başa çıkabilmesi için yeni çözümler sunmaktır.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Çin, çok taraflılığın önemli bir ayağı haline geldi ve çok taraflılığı uygulamamızın amacı, insanlığın kader birliğinin oluşturulmasıdır." şeklinde konuştu. Bu, şu anlama geliyor: İnsanlığın kader birliği konsepti uluslararası toplumda daha geniş bir şekilde uygulanırsa insanları rahatsız eden küresel zorlukların çözümü de daha kolay olacak ve Gelecek Paktı’nın geleceği de daha parlak olacak.

Çin Geleceğin Zirvesi’nde karmaşık dünyaya karşın, büyük ülkelerin örnek oluşturması vurgu yaptı. Bu pratikte önemli bir anlam taşıyor.