Blinken'in 10. Ortadoğu turu sonuçsuz kaldı, Gazze’de ateşkes hala çıkmazda

2024-09-20 11:45:59

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken 18-19 Eylül tarihlerinde Mısır’ı ziyaret etti. Geçen yıl ekim ayında yeni bir Filistin-İsrail çatışması başlamasından bu yana Blinken’ın gerçekleştirdiği 10. Ortadoğu turu özelliği taşıyan bu ziyarete İsrail ilk kez dahil edilmedi.

Analistler, Lübnan’daki çağrı cihazı patlamaları ve Ortadoğu’daki gerilimin tırmandığı bir zamanda gerçekleştirilen bu ziyaretin, Gazze’deki ateşkes ile ilgili müzakerelerde Mısır’ın desteğini kazanmayı amaçladığına, ancak ABD tarafından beklenen sonuçlara varılmadığına işaret etti.

ABD Mısır’ın desteğini kazanmak ister, ancak beklenen hedefe varamadı

Mısır Cumhurbaşkanlık Sarayı tarafından önceki gün yapılan açıklamada, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin, Blinken’le ilk gün yaptığı görüşmede Mısır, Katar ve ABD arasında Gazze’de ateşkes için yeni tur müzakerelerin ilerletilmesi, tutuklanan personellerin değişimi ve insani yardımların gönderilmesi gibi konulardaki işbirliğinin pekiştirilmesi konusunu ele aldığı kaydedildi.

İki taraf, “iki devletli çözüm”ün bölgesel kalıcı barış ve güvenliğin gerçekleştirilmesi için uygun bir yöntem olduğu hakkında mutabık kaldı.

Mısır Dışişleri, Göç ve Yurtdışı Mısırlılar Bakanı Badr Abdellaty, bundan hemen sonra Blinken’le düzenlediği ortak basın toplantısında, Refah geçişinin Filistin tarafında ve "Philadelphia Koridoru"nda konuşlandırılan herhangi bir askeri gücü kabul etmediklerini yineledi.

"Philadelphia Koridoru", Gazze Şeridi ile Mısır arasındaki sınırda askeri tampon bölge görevi gören 14 kilometre uzunluğundaki arazi şeridini ifade ediyor. İsrail ordusu Mayıs ayında şeridin kontrolünü Hamas’tan aldığını duyurmuştu. Hamas İsrail’in “Philadelphia Koridoru"ndan askerlerini çekmesini talep ederken, İsrail çekilmemekte ısrarlı. Bu durum, iki taraf arasındaki müzakerelerin çıkmaza girmesinin temel nedenlerinden birini teşkil etti.

Bazı analistler, Mısır’ın "Philadelphia Koridoru" gibi kritik sorunlardaki tutumunu değiştirmemesinden ötürü, Blinken’in son Ortadoğu turunda arzu edilen hedefe ulaşılmadığı görüşündeler. 

Blinken’ın Ortadoğu turunda İsrail yer almadı

9. Ortadoğu turunda farklı olarak, Blinken bu kez İsrail’e gitmedi. Birçok Amerikan basın kuruluşunda bu değişikliğin, Blinken’in söz konusu ziyaretin beklenen bir atılımı getiremeyeceği anlayışına vardığını yansıtırken, Gazze’deki ateşkes müzakerelerinin ABD Başkanı Joe Biden’in görev süresi sona ermek üzereyken çıkmaza girdiğini gösterdiğine dair yorumlara yer verildi.  

Analistler, İsrail’in şu an ABD’nin teşvik ettiği ateşkes müzakerelerine katılmak için fazla niyetli olmadığına dikkat çekerek İsrail’in gezi kapsamına alınmamasıyla Netanyahu ile yüz yüze bir çalışmaya girilme riskinin de azaltılmış olduğunu vurguladı.

Bunun dışında, ABD Demokrat Partisi içinde, ABD’nin İsrail’in askeri operasyonlarına verdiği desteğe karşı olma seslerinin giderek artmasıyla, Biden yönetimi belli ölçüde Netanyahu'yla mesafeyi korumaya çalışıyor. 

Birçok analist, ABD’nin Filistin-İsrail meselesinde hep İsrail’in tarafını tutararak ülkeye devamlı bir şekilde askeri yardımlar sağlamasının ateşkes müzakereleri hakkındaki belirsizliğe neden olduğunu savunarak ABD’de genel seçim yaklaştıkça, Biden yönetiminin Filistin-İsrail konusuna daha az ilgi göstereceğine dikkat çekti.