ABD'nin teşvikleri karşısında Filipinler'in daha rasyonel olması gerekiyor

Yazar: Chen Tingyao

Filipinler ve ABD’nin savunma ve dışişleri bakanları arasında Temmuz ayının sonunda yeni tur “2+2” toplantısı düzenlendi. Bu 2013 yılından bu yana Filipinler’in ev sahipliğinde düzenlenen bu tür ilk toplantı olma özeliğini taşıyor. Bundan önce Çin ile Filipinler arasında Ren’ai Resifi’ndeki gerilimin kontrol altına alınmasına ilişkin geçici düzenlemelere varıldı ve Güney Çin Denizi’ndeki gerilim geçici olarak yatıştırıldı. Ancak bu durum ABD için memnuniyet verici değildir, çünkü ABD Güney Çin Denizi’nde istikrar görmek hiç istemez. Bunu Filipinler ile ABD arasında yayımlanan son ortak açıklamadan da görebiliyoruz.

Açıklamada, ABD’nin Filipinler'e olan güvenlik taahhüdü yinelenirken ABD-Filipinler Ortak Savunma Anlaşması'nın Güney Çin Denizi için geçerli olduğu öne sürüldü ve ABD ve Filipinler'e sözde ortak zorlukların üstesinden gelmek için Japonya ve Avustralya ile savunma ve güvenlik koordinasyonunu daha da güçlendirme çağrısı yapıldı.

Görüşmelerin ardından ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ABD'nin Filipinler'in ulusal savunma yeteneklerini güçlendirmek için 500 milyon ABD Doları sağlayacağını açıkladı. Filipinler Cumhurbaşkanı Ferdinand Romualdez Marcos, Blinken ile bir araya geldiğinde, Filipinler'in Çin'e ve ilgili deniz gerilimlerine “esnek bir şekilde yanıt vermesine” yardımcı olmak için iki taraf arasında düzenli temaslar yapılması çağrısında bulundu.

Bütün bunlar ABD faktörlerinin Filipinler'in Çin ve Güney Çin Denizi'ne yönelik politikasını etkileyen kontrol edilemeyen en büyük faktörler olduğunu gösteriyor.

Çin ve Filipinler arasında Ren’ai Resifi’ndeki gerilimin kontrol altına alınması için geçici düzenlemelere varıldı. Ancak insanlar Güney Çin Denizi'ndeki durum hakkında iyimser olabilir mi?

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin kısa süre önce Çin-ASEAN Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda Filipinli mevkidaşı Enrique Manalo’na söylediği gibi: En kritik nokta Filipinler’in kendi taahhütlerini yerine getirerek doğru yoldan sapmaktan kaçınmasıdır, aksi takdirde Çin buna kararlılıkla karşılık verecektir.

Temmuz ayının sonunda düzenlenen 57’inci ASEAN Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda ortak bildiri onaylandı.

Bildiride, Güney Çin Denizi Taraflar Eylem Deklarasyonu’nun kapsamlı, etkili ve eksiksiz bir şekilde uygulanmasının önemi vurgulandı, Güney Çin Denizi’nde etkili ve somut eylem kurallarına en kısa zaman içinde varılması için, Çin ve ASEAN ülkeleri tarafından kabul edilen " Güney Çin Denizi’nde Etkili ve Somut Eylem Kurallarına Bir An Önce Varılmasının Hızlandırılmasına Dair Kılavuzun" tam olarak kullanılması teşvik edildi.

Bu maddeler Güney Çin Denizi anlaşmazlıklarının barışçıl yoldan çözülmesinin, ASEAN ülkelerinin ortak fikri olduğunu ve Güney Çin Denizi’nde barışın korunmasının ASEAN ülkelerinin ortak arzusu olduğunu gösteriyor.

ABD’nin teşvikleri karşısında, Filipinler daha uyanık ve rasyonel olmalı. Filipinler’in dış politikası bölgeye odaklanmaya ve komşularına iyi davranmaya dönmeli. Bu Filipinler’in ulusal çıkarlarına ve halkının yararına uyan doğru bir seçenektir.