Türkiye, Batılı ülkelerin Çinli araçlara yönelik vergi kararının izinden gitmemeli
(Zhi Wuyan/CMG)
ABD ve AB, mayıs ayından itibaren Çin menşeli elektrikli araçlara yönelik gümrük vergilerini artıracaklarını iddia ettiler. Türkiye yönetimi de 8 Haziran’da yaptığı açıklamada, Çin menşeli otomobillere yüzde 40’lık ekstra gümrük vergisi uygulayacağını belirtti.
Türkiye Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan kısa süre önce Çin’i peş peşe ziyaret ettiler. İki bakan Çin’de yaptıkları açıklamada, Türkiye’nin yeni enerji sektörü, özellikle elektrikli araçlar alanında Çin’le iş birliğini güçlendirmeye hazır olduğunu ifade etti. Ancak Türkiye’nin birdenbire Çin’le iş birliği tutumunda değişikliğe gitmesi, Çin’de hayal kırıklığına ve tepkiye yol açıyor.
TOGG’un yükselişinde Çin ile işbirliği mümkün
Çin gibi Türkiye de elektrikli araçların geliştirilmesinde büyük vizyona sahiptir. Şu an Türkiye, Ortadoğu bölgesinde elektrikli araç üretebilen tek ülkedir. 2023 yılının sonuna kadar TOGG-T10X tipi elektrikli araçların satış miktarı 20 bini aştı. Türkiye’nin elektrikli araç sektörü şu an kritik bir başlangıç döneminde bulunuyor. TOGG, kalite ve maliyet alanlarında daha iyi performans gösterirse, kısa sürede uluslararası elektrikli araç piyasasında güçlü bir marka haline gelebilir. Teknoloji Bakanı Kacır, 2023 yılının sonunda Beijing’i ziyaret ederken, TOGG’nun Çinli bir şirketle iş birliği yaparak Türkiye’de pil fabrikası kuracağını söyledi. Ancak Türkiye hükümeti, TOGG'un gelişim sürecine girdiği bir dönemde aniden Çin menşeli otomobillere ek gümrük vergisi getirme kararı aldı. Bu karar, yalnızca Çin'de şaşkınlık yaratmakla kalmadı, aynı zamanda Türkiye'deki sanayi sektöründe de eleştirilere yol açtı.
Türkiye'nin değişken politikaları, hem iki ülke arasındaki iş birliği yapan şirketlerin hem de yerel tüketicilerin çıkarlarını zedeledi. Ayrıca, Çinli şirketlerin Türkiye'deki iş ortamına duydukları güveni sarsarak, Türkiye'ye yatırım yapma konusundaki isteklerini olumsuz etkiledi. Sonuç olarak, Türk tarafı kazandığından daha fazlasını kaybeder.
Türkiye, elektrikli araç sektöründe Çin ile işbirliği yapabilir
Elektrikli araçların geliştirilmesinde Çin ile benzer koşullara sahip olan Türkiye, elektrikli araç sektörünün hızlı kalkınmasını sağlamak için Çin ile deneyimlerini paylaşabilir. Avrupa ülkeleri ve ABD, otomobil üretiminde uzun bir geçmişe sahip. Şu an, Batılı ülkeler, yakıtlı araçları elektrikli araçlara dönüştürmek için büyük harcamalar yapıyor. Çin’in elektrikli araç sektörünün hızlı gelişimi, batılı ülkelerin otomobil sektöründeki dönüşüm temposunu bozdu. Batılı otomobil şirketleri, yakıtlı araçların üretiminin sürdürülmesi ile elektrikli araçların geliştirilmesi arasında kesin bir seçim yapamıyor.
Yakıtlı araç sektöründe köklü olmayan Türkiye ve Çin, elektrikli araç sektörünün hızlı gelişimini gerçekleştirmek için ticari korumacılıktan kurtulup uluslararası ileri şirketlerle iş birliğini yoğunlaştırarak kısa sürede kendi teknoloji seviyesini yükseltmeli ve ilgili maliyetleri düşürmeli.
Çin gibi, Türkiye’nin de piyasa potansiyeli büyük. İstatistiklere göre, 2023 yılında Türkiye’de elektrikli araçların satış miktarı önceki yıla göre 8 kat artarak 68 bin 700’e yükseldi. İç piyasanın yanı sıra, stratejik konumda yer alan Türkiye’den mallar, Avrupa ve Ortadoğu pazarlarına kolayca ulaşabiliyor. Türkiye’nin Çin menşeli otomobillere ekstra gümrük vergisi uygulaması, küresel ticari korumacılık eğiliminin artmasına yol açacak. Türkiye’nin yeni enerjili araç sektörü kalkınırken, AB ülkeleri, Suudi Arabistan, Mısır, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkeler TOGG’u boykot ederse, o zaman Türkiye nasıl bir karşılık verecek?
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, birkaç gün önce Beijing’de yaptığı açıklamada, BRICS mekanizmasına katılmaya hazır olduklarını yineledi. Türkiye, yeni kalkınan piyasalar ve gelişmekte olan ülkelerin önemli bir temsilcisi olarak, dışa açılma ve ticaretin küreselleşmesinin korunmasında iyi bir örnek teşkil etmeli.
