ABD’nin “üretim kapasitesi fazlası” iddiasına rağmen, Çin neden Tesla’nın gelişmesine destek veriyor?
(Zhi Wuyan/CMG)
ABD'li otomobil devi Tesla birkaç gün önce, Çin'deki yeni mega fabrika projesinin inşaat ruhsatını aldı. Shanghai Pilot Serbest Ticaret Bölgesi Lingang Özel Alanı’nın yönetim komitesine göre, söz konusu proje Tesla’nın ABD pazarı dışındaki ilk büyük enerji depolama fabrikası olacak. Fabrikanın 2025'in ilk çeyreğinde seri üretime geçmesi bekleniyor. Mega fabrikada ilk aşamada yılda yaklaşık 40 GWh enerji depolama kapasitesine sahip 10 bin ticari amaçlı enerji depolama bataryası üretilmesi planlanıyor.
Tesla’nın patronu Elon Reeve Musk kısa süre önce Beijing’de Çin Başbakanı Li Qiang’la bir araya geldi. Edinilen bilgilere göre, Çin hükümeti Tesla’nın Tam Otonom Sürüş (FSD) sisteminin ülkede kullanılmasına izin verdi.
ABD’nin Çin’i yeni enerjili otomobillerin üretiminde kapasite fazlası olmakla suçlamasına rağmen, Çin hükümeti niçin Tesla’nın gelişmesine destek veriyor?
Elektrikli araç alanında dünyada lider rolü oynayan Tesla, 2003 yılında Silikon Vadisi’nde binlece dizüstü bilgisayar piliyle ilk elektrikli otomobili üretti. Tesla, 2019 yılında Shanghai kentinde ilk mega fabrikasını kurdu. 2022 yılının Ağustos ayına kadar, bu fabrikada 1 milyon araba üretildi. 10 yıl önce, Çinli elektrikli otomobil şirketleri, lityum iyon pil, elektronik kontrol sistemi ve elektrikli motor dahil tüm ilgili alanlarda Tesla’ya uzun bir mesafedeydi. Ancak, son yıllarda Çinli şirketler Tesla’nın ileri teknolojilerini öğrenerek kendi Ar-Ge seviyesini yükseltmeye çalıştı ve Tesla’yla arasındaki mesafeyi kısalttı. NIO ve LeadingIdeal dahil Çinli elektrikli otomobil devlerinin kurucuları, Tesla’nın ileri teknolojilerinden faydalanmalarından dolayı Musk’a müteşekkir olduklarını ifade etti.
Çin’e yatırım yapan yabancı şirketler geniş Çin piyasasından kâr elde ederken, Çinli şirketler yabancı şirketlerin üretim ve yönetim alanlarındaki deneyimleri paylaşarak kendi Ar-Ge kapasitesini yükseltti. Bu, Çin’in uyguladığı reform ve dışa açılma politikasının en önemli hedeflerinden biridir. Yeni enerjili araç sektörünün Çin’de hızlı olarak kalkınması, reform ve dışa açılma politikasının hayata geçirilmesinde kaydedilen yeni bir başarı oldu.
Çin’in elektrikli otomobil sektöründe başarının kaydedilmesi durumunda, Tesla’nın Çin’deki sürdürülebilir gelişmesine destek verilmesi gereği var mı? Tabii vardır. Tesla’yla yarışan Çinli otomobil şirketleri Ar-Ge kabiliyetini yükseltmek için ellerinden geleni yapmaya devam edecekler. Bu, hem Tesla, hem Çinli otomobil şirketleri, hem de tüketiciler için bir müjdedir.
Çin’de elektrikli otomobil sektörünün geliştirilmesi için şarj yığını gibi ilgili altyapı tesislerinin inşaatına büyük yatırım yapıldı. 2024 yılının nisan ayına kadar, ülkede toplam olarak 9 milyon 613 bin şarj yığını inşa edildi. 2024 yılının ilk 4 ayında, ülkede inşa edilen şarj yığınların sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 57,8 oranında arttı.
Beyaz Saray, ABD’deki elektrikli otomobil sektörünü geliştirmek için ticari korumacılığı uygulamayı tercih etti. “Kapasite fazlası üretim” yalanını yaratan ABD yönetimi, Çin’in elektrikli araçlarına ağır gümrük vergisini uyguladı. Çinli elektrikli araçların ABD piyasasına girmemesine rağmen, ABD’deki elektrikli otomobil sektörü yine hızlı bir şekilde kalkınmadı. 2022 yılında, ABD’de elektrikli araçlar satın alınan yeni otomobillerin yüzde 5,8’ini oluşturdu. 2023 yılında bu rakam yüzde 7,6’ya yükseldi. Apple gibi teknoloji devleri, elektrikli araçların geliştirilmesine yatırım yapmayacaklarını iddia etti. Analistlere göre, ABD’deki elektrikli otomobil piyasasının canlandırılmamasının nedenleri, Çin’deki elektrikli otomobil sektörünün kalkınması yerine, ABD’deki geleneksel otomobil şirketlerinin engel koyması ve ABD yönetiminin ilgili altıyapı tesislerinin inşaatına gerekli yatırım yapmaması oldu.
Ticari korumacılığın uygulanmaması ve ülkede adil bir rekabet ortamının oluşturulması, elektrikli otomobil sektörünün Çin’de hızlı olarak kalkınmasına sebep oldu. Şu an, Türkiye, Brezilya ve Güney Afrika Cumhuriyeti dahil gelişmekte olan ülkeler, kendi elektrikli araçlarını geliştirmek için büyük yatırım yaptılar ve bu alanda Çin’le deneyimleri paylaşabilir.
