Nauru Devlet Başkanı Adeang'ın ilk Çin ziyaretinde hangi mesajlar verildi?

Dünyanın en büyük gelişmekte olan ülkesi Çin ve Pasifik’teki küçük bir ada ülkesi Nauru arasındaki dostluk ilkbahar mevsiminde derinleşti.

Nauru Devlet Başkanı David Adeang, 24-29 Mart günlerinde Çin’e resmî bir ziyaret gerçekleştiriyor. Adeang, Çin ve Nauru arasında diplomatik ilişkilerin yeniden kurulduğu ocak ayından sonra Çin’i ilk kez ziyaret ediyor.

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, dün başkent Beijing’de David Adeang’la yaptığı görüşmede, ikili dostluğun parlak bir geleceğe sahip olacağını, işbirliğinin samimiyete dayanması durumunda zengin sonuçlar doğuracağını belirtti.

David Adeang da görüşmede Tek Çin ilkesine bağlı kalarak, Çin’le işbirliğini sürekli derinleştirmek istediklerini kaydetti.

İki lider arasındaki etkileşimle çok sayıda mesaj verildi.

Çin, 1 milyar 400 milyon küsur, Nauru ise yaklaşık 11 bin nüfusa sahip. İlkesel olarak daima tüm ülkelerin eşit olduğunu savunan Çin’in Nauru’ya gösterdiği saygı ve nezaket, “taraflara eşit davranmanın, Çin diplomasisinin alametifarikası” olduğunu kanıtlıyor.

Tek Çin ilkesi, Çin-Nauru ilişkisinin temel taşı. Adeang’in ziyareti sırasında da iki taraf bu ilkeyi bir kez daha kesinleştirdi. Adeang, Çin’le diplomatik ilişkileri yeniden tesis etmeyi “tarihin doğru tarafında yer almak’’ olarak nitelendirmenin yanı sıra, bunun Nauru-Çin ilişkilerinde bir dönüm noktası olduğunu da belirtti. Bu gelişme, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 2785 sayılı kararında belirlenen Tek Çin ilkesinin dünya genelinde geniş kabul gören bir uzlaşı hâline geldiğini bir kez daha ispat etti.

Diğer yandan, Adeang’in Çin ziyareti Taiwan’la sözde diplomatik ilişki kuran ülkeler için de bir uyarı anlamını taşıyor. Tek Çin ilkesini izlemek çağın eğilimine uyuyor. Dolayısıyla sayıları hayli az olan diğer ülkeler de bir an önce doğru tercihi yapmalı.

Hem Çin hem de Nauru gelişmekte olan ülkeler konumunda. Nauru’nun nispeten sade bir yapıya sahip ekonomisi büyük ölçüde kaynak ihracatına ve turizme dayanıyor. Çin ise eksiksiz bir sanayi zincirine sahip. İki ülke, altyapı inşası, ekonomi ve ticaret yoluyla avantajlarını tamamlayıcı bir ilişki kurabilir.

Nauru’daki Aiwo Limanı, Çin sermayeli şirketlerin yürüttüğü yeniden yapılandırma çalışmaları sonucunda 2022 yılının eylül ayında yeniden hizmete girdi. Ülkenin mal taşımacılığı kapasitesi artırılırken, bölgeye ileri teknolojiler getirildi ve ülkede daha fazla iş fırsatı yaratıldı. Çinli şirketler, Güneş enerjisiyle elektrik üretimi ve enerji depolama gibi alanlarda da Nauru’nun kalkınmasına katkılarda bulundu. Dolayısıyla Nauru halkı da Çin’le işbirliği gündeme geldiğinde, “daha fazla Çinli şirketin ülkeye yatırım yapması, daha fazla Çinli turistin ülkeyi ziyaret etmesi” yönündeki talepleri dile getirdi.

Nauru Devlet Başkanı David Adeang’ın Çin’e yaptığı ziyaret sırasında Nauru ile Çin arasında Kuşak ve Yol’un ortak inşasına dair işbirliği belgesi imzalandı.

İki ülke tarafından yayımlanan ortak bildiriye göre Çin, Kuşak ve Yol İnisiyatifi’nin Nauru’nun kalkınma stratejisiyle kenetlenmesini güçlendirmeye, iki ülke arasında ticaret, yatırım, altyapı inşası, tarım, balıkçılık ve çevre koruma alanlarındaki pragmatik işbirliğini genişletmeye, Nauru’nun bağımsız ve sürdürülebilir kalkınmasını ilerletmesine mümkün olduğu kadar yardım sağlamaya hazır.

Uzmanlar, iki taraf arasında deniz suyunun arıtılması ve yeşil enerji gibi alanlardaki işbirliğinin geliştirilmesinin, ikili ilişkilerin derinleştirilmesinin beklendiğini ifade etti.

David Adeang’ın Çin ziyareti, Pasifik’teki ada ülkelerinin barış ve kalkınmasının ilerletilmesi, Güney-Güney işbirliğinin güçlendirilmesi, gelişmekte olan ülkelerin hak ve çıkarlarının korunup genişletilmesi ve insanlığın kader birliğinin inşasının hızlandırılmasına da katkılarda bulunacak.