“İki toplantı”da 14. Beş Yıllık Plan’ın hedeflerine odaklanılıyor

 “İki toplantı” olarak bilinen Çin meclisinin yıllık toplantıları (Çin Ulusal Halk Meclisi ve Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı), başkent Beijing’de düzenlenmeye başlıyor. Bu yıl, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 75. yıldönümüne denk gelirken, milli ekonomi ve sosyal kalkınmayı hedefleyen 14. Beş Yıllık Plan (2021-2025) için önemli bir yıl olacak. Geçen yıl sonunda, 14. Çin Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi'nin 7. Toplantısı'nda, Çin Devlet Konseyi'nin 14. Beş Yıllık Plan ve 2035 Uzun Vadeli Hedefleri’nin uygulanması üzerine orta vadeli değerlendirme raporu gözden geçirildi. Buna göre, planın başlıca hedeflerinin gerçekleşmesi beklentilere uygun.

Kentleşme oranında önemli artış

Beş Yıllık Plan’ın başlıca hedefleri, altı kategoride toplam 20 dalı kapsıyor. Bunlardan dört hedef, öngörülen tarihten önce gerçekleşti: Kalıcı nüfusun kentleşme oranı, temel yaşlılık sigortasına katılım oranı, yüzey suyunun kalitesi ve enerji kapsamlı üretim kapasitesi arttı. Kalıcı nüfusun kentleşme oranının 2025 yılına kadar yüzde 65'e ulaşması hedefleniyordu; ancak 2023 yıl sonu itibarıyla bu oran, bir önceki yıla göre yüzde 0.94 artışla yüzde 66.16'ya ulaştı. Uzun yıllar boyunca, Çin'in kalıcı nüfusunun kentleşme oranındaki yıllık ortalama artış hızı yüzde 1 civarında oldu. Her yüzde 1'lik artış, 10 milyondan fazla nüfusun kentlerde kalıcı olarak yaşadığı anlamına geliyor. Aslında, kentleşme sürecini tamamlamış ülkelerde bu oran neredeyse yüzde 80'in üzerinde. Bu nedenle, Çin'deki artış eğiliminin en az 15 yıl daha devam edebileceği öngörülüyor. Geçen yıl sonunda, Merkezi Ekonomi Çalışmaları'nda “yeni tip kentleşme” kavramına üç kez değinildi ve özellikle yeni tip kentleşme ile kırsal kalkınma arasındaki eşgüdümlü gelişmeye vurgu yapıldı. Dolayısıyla, bu yılki Çin meclisi yıllık toplantılarında bu konuda alınacak yeni düzenlemeler yakından takip ediliyor.

İnovasyon ve “yeni kaliteli üretkenlik” ana gündem

14. Beş Yıllık Plan’ın diğer beş hedefinin gerçekleşme durumu, beklentilerin üzerinde: Toplumsal Ar-Ge harcamaları, 10 bin kişi başına düşen yüksek değerli buluş ve patent sayıları, dijital ekonominin çekirdek endüstrilerinin katma değerinin gayri safi yurtiçi hasıladaki (GSYİH) payı, bin kişi başına düşen sağlık personeli sayısı ve orman oranı arttı. İlk üç hedef, inovasyonla ilgili ve Çin'de bilim ve teknolojinin gelişiminin verimli olduğunu gösteriyor. Bu nedenle, bu yılki Çin meclisi yıllık toplantılarında “Yeni kaliteli üretkenlik” konusu, inovasyonla sıkıca bağlantılı olarak, toplantıların ana gündemi olacak.

14. Beş Yıllık Plan’ın bir diğer yedi hedefi de temelde beklentilerle uyuşuyor: GSYİH'da artış, tüm çalışanların iş gücü verimliliğinde artış, vatandaşların kişi başına harcanabilir gelirinde artış, kentsel kayıtlı işsizlik oranında düşüşün yanı sıra,  çalışma çağındaki nüfusun ortalama eğitim süresi, kişi başına öngörülen yaşam süresi, gıda kapsamlı üretim kapasitesinde artışlar kaydedildi. 

Öte yandan, GSYİH birim başına enerji tüketiminin azaltılması, GSYİH birim başına karbondioksit emisyonlarının azaltılması, büyük ölçekli kentlerdeki iyi hava kalitesine sahip günlerin oranı ve bin kişi başına düşen 3 yaş altı çocukların kreşe katılım oranı dahil olmak üzere, 14. Beş Yıllık Plan’ın dört hedefinin gerçekleşmesi, beklentilerin altında kaldı.

Sonuç olarak, 14. Beş Yıllık Plan kapsamında beklenenden daha hızlı ve temelde beklentiler doğrultusunda tamamlanan hedeflere ilişkin çalışmalar, hiç gevşetilmeden daha da pekiştirilmeli. Beklentilerin altında kalan hedeflerin gerçekleştirilmesi için önümüzdeki günlerde tüm olanaklar seferber edilmeli. Şu günlerde, 15. Beş Yıllık Plan’ın ön araştırma çalışmaları da başlatıldı. 14. Beş Yıllık Plan’ın tamamlanmasına daha iki yıl var. Bu iki yılın her günü, Çin'in ulusal gelişimi için büyük önem taşıyor.