Çin ve Arap Birliği’nden Filistin-İsrail çatışmasına ilişkin ortak bildiri

2024-01-15 11:43:50

Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosu Üyesi ve Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi dün Arap Birliği’ni ziyaret ederken, Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt ile bir araya geldi. İki taraf, Filistin-İsrail çatışmasının sona erdirilmesi hakkında derinlemesine görüş alışverişinde bulundu ve aşağıdaki görüş birliklerine vardılar:

Birincisi, derhal kapsamlı bir ateşkes sağlanarak BM Güvenlik Konseyi ve BM Genel Kurulu toplantılarında Gazze'deki durum ve Filistin-İsrail çatışması hakkında kabul edilen ilgili kararlar kapsamlı ve etkin şekilde hayata geçirilmeli, sivillere etkin koruma sağlanmalı, sivillere yönelik her türlü şiddet ve uluslararası hukukla uluslararası insancıl hukuku ihlal eden tüm eylemler durdurulmalı, Filistinli sivillere yönelik zorunlu tahliyelere karşı çıkılmalı, tutuklu bulunan tüm kişiler derhal serbest bırakılmalı ve insani yardım koordinasyon mekanizması derhal kurulmalı, Gazze Şeridi'ne sürdürülebilir, hızlı, güvenli ve engelsiz bir mekanizma yoluyla insani yardım sağlanmalıdır.

İkincisi, uluslararası toplum derhal harekete geçmeli, gerginliği azaltarak ateşkes sağlamalıdır. Etkili ülkeler, özellikle bu konuda objektif, adil ve yapıcı bir rol oynamalıdır. BM Güvenlik Konseyi, Arap ve İslam ülkelerinin yanı sıra, İsrail'in Gazze'deki sivillere savaş açmasına karşı çıkan ülkelerin taleplerini dinlemeli, uluslararası güvenlik ve barışı koruma sorumluluğunu yerine getirmeli ve bunun için bağlayıcı tedbirler almalıdır.

Üçüncüsü, Filistin'in geleceği ve kaderini belirleyen her düzenlemede, “Filistin'in Filistin halkı tarafından yönetilmesi” ilkesine sadık kalınmalı ve Filistin'de iç uzlaşma için çaba harcanmalıdır. Çin ve Arap Birliği, bu hedefe ulaşmak amacıyla Filistin'deki çeşitli siyasi güçlerin katılacağı kapsayıcı milli diyaloğun düzenlenmesine destek sağlayacaklardır. Filistin Ulusal Yetki Organı’nın güçlendirilmesi ve bu yönetimin önümüzdeki aşamada rol oynamasına destek verilmelidir.

Dördüncüsü, iki devletli çözüm, eskiden olduğu gibi, bundan sonra da Gazze Şeridi ve Batı Şeria'da (Doğu Kudüs dahil) Filistin halkının kaderine ilişkin düzenlemelerin temeli olmalıdır. Bu çözüm, Filistin halkının kendi kaderini belirleme ile egemen ve bağımsız bir devlet kurma hakkını yansıtmalıdır.  

Beşincisi, Filistin sorununun kapsamlı, adil ve kalıcı bir şekilde çözülmesi için etkili çabalar harcanmalıdır. Filistin'in BM'nin resmi üyeliğine destek sağlanmalı, BM'nin ilgili kararlarına uygun olarak “toprak karşılığında barış” ilkesi ve “Arap barış inisiyatifi” gereğince, 1967 yılı sınırları temelinde, başkenti Doğu Kudüs olan ve tam egemenlik ve bağımsızlığa sahip bir Filistin devletinin kurulmasına destek verilmelidir.

Altıncısı, Çin ve Arap Birliği, Kızıl Deniz'deki gerginliğin tırmanışını yakından takip etmekte, Yemen'in ulusal egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesini, Kızıl Deniz'deki uluslararası ticari seyrüsefer güvenliğini vurgulamaktadır. İki taraf, seyrüsefer güvenliğine tehdit oluşturan risklerin ortadan kaldırılmasının önemine vurgu yaparken, bunu küresel barış ve güvenlik için öncelikli bir mesele olarak görmektedir. İki taraf, ilgili tüm tarafları, gerginliği azaltmaya, özellikle Gazze'deki savaşın derhal sona erdirilmesini hızlandırmaya, savaşın yan etkilerinin genişlemesini engellemeye ve bölge barışı ile istikrarını etkin bir şekilde korumaya çağırmaktadır.

Yedincisi, uluslararası irade göstermek, bağlayıcı bir yol haritasının hazırlanmasını hızlandırmak, somut bir takvim gereğince iki devletli çözümün uygulanmasını desteklemek, bu zemin üzerinde Filistin-İsrail barış görüşmelerini yeniden başlatmak, Filistin ve İsrail'in barış içinde bir arada yaşamasını gerçekleştirmek ve bölge halkına güvenlik ve barış getirmek amacıyla geniş katılımlı bir uluslararası barış konferansı düzenlenmelidir.

Sekizincisi, Çin tarafı, Gazze Şeridi'nde genel bir insani krizin patlak vermesini engellemek için oynadığı önemli rol dolayısıyla Arap Birliği'ni takdirle değerlendirirken, Arap Birliği de Çin tarafının Gazze'deki çatışmanın sona erdirilmesi ve ateşkes sağlanması, Filistin halkının adil davasına destek sağlamak için gösterdiği yoğun çabaları yüksek derecede takdir etmektedir. Arap Birliği ayrıca, Çin'in Filistin-İsrail çatışmasının çözülmesine ilişkin tutum belgesini de takdirle karşılamaktadır. Çin ve Arap Birliği, mevcut koordinasyonu güçlendirmeye, Gazze'de ateşkes sağlanması ve iki milyondan fazla nüfuslu Filistin halkının karşılaştığı ağır insani krizin sona erdirilmesi için sürekli çaba göstermeye hazırdır. İki taraf, yabancı işgalin sona erdirilmesi ve Filistin sorununun kapsamlı, adil ve kalıcı bir şekilde çözülmesi için çaba sarf edecektir.